Korzystamy z letnich promieni słonecznych, by nadać skórze ciemniejsze zabarwienie, ale niewielu z nas się zastanawia, czy to dla niej dobre. W obliczu perspektywy pięknej opalenizny, często tracimy rozsądek. Czy nasza skóra lubi słońce? Czy słońce może powodować raka? Kto szczególnie powinien unikać słońca?
Czy nasza skóra lubi słońce?
Nasza skóra swoją barwą jest przystosowana do szerokości geograficznej, w której żyjemy i nasłonecznienia, jakie tu panuje. Kolor ten zawdzięczamy melaninie, barwnikowi zawartemu w naskórku, który powstaje w procesie melanogenezy indukowanym przez promienie UV. Melanina chroni głębsze warstwy skóry przed tym szkodliwym promieniowaniem. Korzystając z kąpieli słonecznych, stymulujemy melanogenezę, czyli zmuszamy skórę do intensywnej samoobrony, by uzyskać upragnioną opaleniznę.
Czy słońce może powodować raka?
Nadmiar promieni słonecznych na pewno nie jest obojętny dla naszej skóry. Istnieją dowody na jego negatywny wpływ – mówi Agnieszka Wojtala z portalu Drogapozdrowie.pl
Dwa stany przedrakowe skóry związane są z nadmierną ekspozycją na promieniowanie słoneczne. Na podłożu tych zmian mogą rozwinąć się nowotwory.
Rogowacenie starcze, inaczej słoneczne to zmiany beżowo-brunatne przypominające płaskie brodawki o łuszczącej, szorstkiej powierzchni zlokalizowane gównie na twarzy i grzbietach rąk. Zwykle stwierdza się je po 60-tym roku życia.
Róg skórny to odmiana rogowacenia starczego. Wygląda jak podłużna guzowata zmiana o kształcie stożka. Najczęściej pojawia się na owłosionej skórze głowy, na twarzy i odsłoniętych częściach kończyn. Czasami róg skórny może rozwinąć się u dzieci na podłożu stanu zapalnego, wówczas nie grozi transformacja nowotworową.
Udowodniono udział promieniowania słonecznego w rozwoju niektórych nowotworów skóry.
Najczęstszy nowotwór skóry, rak podstawno-komórkowy, inaczej nabłoniak, lokalizuje się zwykle na skórze głowie i szyi. W patogenezie podkreśla się rolę promieni słonecznych, zwłaszcza u osób z jasną karnacją. U przedstawicieli rasy czarnej w zasadzie się tego nowotworu nie spotyka. Nabłoniak może się rozwijać na podłożu wcześniej istniejących stanów przedrakowych bądź w obrębie skóry niezmienionej. Zwykle dotyczy osób starszych, w ostatnich latach jednak zauważono tendencję do obniżania wieku zachorowania, co tłumaczy się modą na intensywne kąpiele słoneczne. Rak podstawnokomórkowy rośnie powoli, nie powodując żadnych dolegliwości.
Drugi w kolejności nowotwór to rak kolczysto-komórkowy, chętnie rozwijający się na podłożu zmian przedrakowych, zwłaszcza wywołanych przez słońce. Z reguły chorują ludzie starsi, a guz ma wypukły wrzodziejący charakter.
Nowotworem budzącym grozę od lat jest czerniak. Każdy się go boi, ale mimo to plaże nie pustoszeją. Czerniak powstaje z melanocytów, a za istotny czynnik ryzyka jego rozwoju uważa się oparzenie słoneczne przebyte w dzieciństwie. W Polsce ten nowotwór nadal występuje rzadko, zapewne za sprawą lata, które nas nie rozpieszcza. W USA natomiast z roku na rok wspina się po drabinie częstości i aktualnie stanowi jeden z najpowszechniejszych tam nowotworów.
Kto szczególnie powinien unikać słońca?
Najbardziej narażeni na negatywny wpływ promieni słonecznych są ludzie posiadający najmniej melaniny, która mogłaby ich ochronić przed niekorzystnym wpływem promieni UV.
Są to zwłaszcza:
- osoby z jasną karnacją, blond bądź rudymi włosami, niebieskimi oczami,
- członkowie rodzin, w których wystąpił rak skóry,
- osoby posiadające dużą liczbę znamion barwnikowych, ponad 50,
- posiadacze znamion wrodzonych,
- osoby, które przebyły oparzenie słoneczne w dzieciństwie,
- dzieci
