Zawał serca wcale nie musi kończyć się zgonem. Im wcześniej pacjent trafi do szpitala i znajdzie się pod opieką specjalistów, tym większa szansa na przeżycie. Dlatego warto poznać mniej i bardziej typowe objawy, które świadczą o tym, że z mięśniem sercowym dzieje się coś złego.
Zawał serca to nic innego jak martwica mięśnia, za powstanie której odpowiada niedokrwienie. Dochodzi do tego na skutek zwężenia lub zamknięcia naczynia przez blaszkę miażdżycową[1]. Chociaż u większości pacjentów martwica pojawia się nagle i bez żadnego ostrzeżenia, niekiedy organizm wysyła sygnały wskazujące nadejście zawału. Z tego powodu nie można lekceważyć żadnych – nawet najdrobniejszych objawów. Szybka reakcja pozwala nie tylko na uniknięcie poważnych konsekwencji, ale też zmniejszyć rozległość martwicy.
Jakie są typowe objawy zawału serca?
Do martwicy mięśnia sercowego najczęściej dochodzi pod wpływem silnego stresu albo po wysiłku fizycznym. Cechą charakterystyczną jest to, że objawy:
- utrzymują się dłużej niż 20 minut,
- nie ustępują po spoczynku,
- nie znikają po zażyciu nitrogliceryny[2].
Ból w klatce piersiowej
Ból w klatce piersiowej, o charakterze dławiącym i piekącym, który utrzymuje się nie krócej niż 10 minut to typowy objaw wskazujący na zawał serca.
Ucisk w okolicach mostka
Jeśli pacjent czuje silny ucisk w okolicach mostka, promieniujący do lewej ręki, ramienia / barku czy żuchwy[3], powinien jak najszybciej wezwać pomoc. To kolejny, typowy objaw zawału serca.
Nagła duszność wysiłkowa
Osoba, która próbuje wykonać jakikolwiek wysiłek (nawet ten najmniejszy), ale odczuwa duszność, powinna podejrzewać zawał serca – szczególnie jeśli do tej pory takie sytuacje nie miały miejsca.
Wczesne objawy zawału serca – nie lekceważ ich
Czy wiesz, że niektóre objawy zawału pojawiają się na kilka dni przed wystąpieniem tego incydentu sercowego? Łatwo je zlekceważyć – szczególnie jeśli pacjent nie ma świadomości swoich problemów zdrowotnych.
Ból zamostkowy
Mówi się, że ucisk w okolicy mostka jest typowym objawem zawału serca. Okazuje się jednak, że ból zamostkowy, który trwa nawet krócej niż 5 minut, a niekiedy pojawia się w trakcie spoczynku, może sygnalizować nadchodzący zawał.
Twoją czujność powinno wzbudzić kilkukrotne pojawienie się takiego epizodu – jeśli do tej pory taka dolegliwość nie występowała.
Zlewne poty
Nadmierne pocenie się zwykle kojarzone jest z silną sytuacją stresową. Tymczasem wzmożona ilość wydzielanego potu może wskazywać na zbliżający się zawał serca.
Chociaż zlewne poty – najczęściej w okolicy czoła i klatki piersiowej – zwykle towarzyszą bólowi zamostkowemu, niekiedy występuje jako samodzielny objaw.
Omdlenie
Chwilowa utrata przytomności może mieć różne podłoże. Niekiedy omdlenie ma związek z zawałem serca, czego przyczyny należy upatrywać się w różnych powikłaniach. Mowa m.in. o zaburzeniach rytmu serca czy epizodzie ostrej niewydolności mięśnia sercowego[4].
Ból brzucha
Zawał serca, kojarzony głównie z bólem w klatce piersiowej, może zwiastować ból brzucha. Niekiedy towarzyszą temu nudności i wymioty[5]. To tzw. maska brzuszna, która charakteryzuje się występowaniem dolegliwości bólowych promieniujących do nadbrzusza.
Można zmniejszyć ryzyko zawału
Choroby serca nadal pozostają główną przyczyną zgonów w Polsce[6], wśród których zawał stanowi znaczną ich część. Chociaż statystyki nie napawają optymizmem, dobra wiadomość jest taka, że można zmniejszyć ryzyko zawału serca.
Działania prewencyjne obejmują m.in.:
- prawidłowy sposób odżywiania – chodzi przede wszystkim o ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych i tłuszczów trans, które przyczyniają się do wzrostu poziomu cholesterolu LDL sprzyjającego powstawaniu blaszki miażdżycowej; warto także zwiększyć spożycie steroli roślinnych, które – spożywane na poziomie 1,5-2,4 g, w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą i zdrowym stylem życia – obniżają poziom cholesterolu o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni[7]. Sterole roślinne znajdziesz w margarynie funkcjonalnej Optima Cardio;
- wdrożenie aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności – co najmniej 150 minut tygodniowo[8].
Pamiętaj! Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, mogące wskazywać na zawał, jak najszybciej wezwij pomoc. Najlepsze rokowania dotyczą tych osób, u których leczenie rozpoczęło się w ciągu pierwszej godziny od wystąpienia symptomów.
[1] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/lista/69491,ile-razy-w-zyciu-mozna-przejsc-zawal-serca
[2] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/objawy/62063,objawy-zawalu-serca
[3] https://podyplomie.pl/medical-tribune/30219,nietypowe-ale-coraz-czestsze-objawy-zawalu-serca
[4] https://pulsmedycyny.pl/zawal-moga-maskowac-nietypowe-objawy-1133274
[5] https://kardiologia.mp.pl/ekg/przypadki/42719,32-letni-pacjent-z-bolem-brzucha
[6] https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Kryzys-w-polskiej-kardiologii-Zmarlo-o-17-proc-pacjentow-wiecej-RAPORT,225280,14.html
[7] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can
[8] https://pulsmedycyny.pl/rola-aktywnosci-fizycznej-w-profilaktyce-zawalow-i-udarow-1114264
