O tym, że ruch to zdrowie, wie każdy, ale to, że wybrane ćwiczenia fizyczne mogą wspomóc walkę z nowotworem, nie jest już tak oczywiste. Jak ćwiczyć, aby zapobiec chorobie lub nie dopuścić do jej powrotu? Mgr Janusz Pić, specjalista z zakresu rekreacji ruchowej, a zarazem dietetyk i autor poradnika „Możesz wygrać z rakiem i alergią” wskazuje ćwiczenia, które warto wykonywać, chcąc zmobilizować organizm do walki ze zmianami nowotworowymi.
Ruch fizyczny wywiera na ludzki organizm wiele korzystnych efektów, a w dziedzinie walki z nowotworem jest ważnym narzędziem profilaktycznym, jak również przeciwdziała nawrotowi choroby. Podstawowym celem wykonywania ćwiczeń fizycznych jest dotlenienie organizmu, które zmniejsza ryzyko zachorowania na raka. Aktywny tryb życia powoduje odmłodzenie funkcji organizmu, zwiększa wytrzymałość mięśni, pomaga rozładować napięcie psychiczne i regulować masę ciała. Ponadto w czasie wysiłku fizycznego wydziela się korzystny cholesterol, który zabezpiecza tętnice przed odkładaniem się tego niekorzystnego.
Systematyczne wykonywanie ćwiczeń fizycznych zmniejsza ryzyko zachorowania między innymi na raka piersi, jelita grubego, okrężnicy czy płuc.
– Udowodniono, że aktywność fizyczna zwiększa naszą odporność immunologiczną, dzięki czemu organizm wyposażony jest w mechanizmy obronne, co jest ważne zarówno dla osób chcących uchronić się przed nowotworem, jak i tych po leczeniu onkologicznym – mówi mgr Janusz Pić, specjalista z zakresu rekreacji ruchowej a także technologii żywności i odżywiania makrobiotycznego.
– Spacery, ćwiczenia oddechowe i rozciągające oraz masaże nie tylko wzmacniają odporność organizmu, ale także pozwalają ograniczyć nieprzyjemne skutki uboczne leczenia, takie jak zmęczenie, nudności, zaparcia czy niepokój, stres i stany lękowe, które w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do depresji – tłumaczy mgr Janusz Pić.
Dla pacjentów po leczeniu onkologicznym najskuteczniejszymi formami ruchu są spacer, ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia izometryczno-rozluźniające oraz profilaktyka przeciwobrzękowa.
Osoby, które dopiero co opuściły szpital onkologiczny powinny zacząć od krótkich spacerów, trwających 5-10 minut powtarzanych 3 razy w tygodniu. Z czasem należy wydłużać okres spacerowania i stopniowo wprowadzać marszobieg. Ważne, by pamiętać o właściwym tętnie podczas wysiłku. Jeśli nie wiemy jakie powinno ono być, możemy poprosić o jego ustalenie na EKG wysiłkowym lub samodzielnie wyliczyć go odejmując od wartości 200 swój wiek. Przykładowo, maksymalne tętno na minutę właściwe 45-latkowi to 155, a podczas wysiłku fizycznego powinniśmy osiągać 70% tej wartości czyli w tym przypadku ok. 109 uderzeń na minutę.
Bardzo ważną dla profilaktyki nowotworowej techniką, są ćwiczenia oddechowe, które pomagają regulować funkcje serca, układu oddechowego i nerwowego. Wyróżnić można kilka grup ćwiczeń oddechowych. Jedną z nich jest oddech brzuszny (przeponowy), który polega na wykonywaniu oddechu tylko przeponą w pozycji siedzącej. Przykładem takiego ćwiczenia jest naprzemienne oddychanie torem piersiowym, czyli wykonywanie wdechów i wydechów raz przez prawe, raz przez lewe nozdrze.
Dużą niedogodnością dla osób po leczeniu raka piersi jest obrzęk limfatyczny tworzący się na skutek usunięcia naczyń lub węzłów chłonnych dołu pachowego. Dla pacjentów onkologicznych dotkniętych tą niedogodnością najbardziej zalecana jest profilaktyka przeciwobrzękowa. Ćwiczenia te polegają przede wszystkim na odpowiednio opracowanej technice automasażu, w której wszystkie ruchy wykonywane są w kierunku klatki piersiowej, czyli wzdłuż przebiegu naczyń limfatycznych. Stosowane są różne formy automasażu m.in. głaskanie, ugniatanie, wyciskanie i oklepywanie.
Osobna grupa ćwiczeń skierowana jest do pacjentów onkologicznych ze współistniejącymi chorobami narządów ruchu. Ćwiczenia izometryczno-rozluźniające, bo o nich mowa, polegają na okresowym napinaniu mięśni zaangażowanych w ruch i rozluźnianiu pozostałych. Usprawniają one przepływ limfy w organizmie, nie dopuszczając do obrzęków pooperacyjnych.
Odpowiednio dobrane zestawy ćwiczeń wraz ze zdjęciami i szczegółowymi opisami znaleźć można w rozdziale czwartym poradnika „Możesz wygrać z rakiem i alergią” autorstwa mgr Janusza Picia oraz psycholog i psychoterapeutki mgr Barbary Pić. Więcej informacji na temat poradnika i programu walki z nowotworem „Nadzieja” dostępne jest pod adresem: http://www.wygrajznowotworem.pl .
