Podniesiony poziom cukru we krwi w okresie ciąży to sygnał, że zarówno matka, jak i nienarodzone dziecko wymagają szczególnej uwagi lekarzy. Cukrzyca ciążowa może być groźna dla płodu. Podpowiadamy, jak ją oswoić.
Statystyki wskazują, że od dwóch do czterech kobiet na 100 zapada na cukrzycę ciążową. Zazwyczaj objawia się ona w II trymestrze ciąży i ustępuje po porodzie.
Cukrzyca ciążowa groźna dla dziecka
Cukrzyca ciążowa występuje u kobiet, które w wyniku zaburzenia gospodarki hormonalnej zaczęły mieć problem z nieprawidłowym metabolizmem węglowodanów. Na tę chorobę bardziej narażone są kobiety z nadwagą, lub obciążone genetycznie cukrzycą typu 2. Ryzyko wzrasta także w przypadku kolejnej ciąży i wieku matki.
Nieleczona cukrzyca ciążowa może być przyczyną przedwczesnego porodu, niedojrzałości metabolicznej wielu narządów oraz przerostu mięśnia sercowego dziecka i związanego z tym jego nieprawidłowej pracy po porodzie. Więcej, ten rodzaj cukrzycy jest przyczyną częstszych zgonów wewnątrzmacicznych. Efektem choroby może być także tak zwana makrosomia czyli nadmierna wielkość płodu, która z kolei może przyczynić się do przedłużonego i utrudnionego porodu.
Dzieci matek, które nie poddały się leczeniu diabetologicznemu częściej rodzą się z zaburzeniami oddychania związanymi z niedojrzałością płuc. Mogą także trudniej przechodzić żółtaczkę noworodkową.
Diagnoza i leczenie
Niezwykle istotną kwestią jest wczesne wykrycie cukrzycy u ciężarnej. Warto wsłuchać się w swój organizm i zwrócić uwagę na pierwsze objawy cukrzycy, którymi mogą być:
- omdlenia,
- duże pragnienie
- zawroty głowy.
Jednakże cukrzyca może także przechodzić w sposób bezobjawowy. Dlatego też podczas ciąży kilkukrotnie bada się poziom cukru we krwi. Pierwszy etap diagnostyki przeprowadza się już pomiędzy 5 a 8 tygodniem. Następnie weryfikowane jest test tzw. obciążenie glukozą przeprowadzane pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży.
Jeżeli wynik badania wynosi pomiędzy 140 a 180 mg% przyszła mama kierowana jest na tak zwany test diagnostyczny, który bardziej szczegółowo określi zdolność organizmu do metabolizowania węglowodanów. Jeśli wynik tego badania będzie pozytywny (potwierdzi cukrzycę ciążową), pacjentka skierowana zostanie do poradni diabetologicznej.
Diabetolog już na pierwszej wizycie określi (na podstawie masy ciała, okresu ciąży czy aktywności fizycznej ciężarnej) dietę, która pozwoli na unormowanie cukru we krwi. Polega ona głównie na ograniczeniu spożycia cukrów prostych. Przyszła mama zostanie również wyposażona w glukometr, który umożliwi jej kontrolowanie poziomu cukru.
To proste urządzenie pozwala szybko sprawdzić, czy metabolizm węglowodanów przebiega prawidłowo. Przeprowadzane 4 razy dziennie badania poziomu glukozy we krwi umożliwiają sprawdzenie, czy dieta będzie wystarczającym elementem normalizacji poziomu glukozy.
Jeżeli pomimo wprowadzenia zalecanych zasady odżywiania poziom cukru nadal przekracza normy, koniecznym będzie aplikowanie insuliny. W takim wypadku niezbędne jest prowadzenie dzienniczka, w którym systematycznie zapisuje się wyniki badań krwi i wielkość przyjmowanych dawek insuliny. Systematycznie notuje się także każdy przyjęty posiłek i przekąskę oraz przelicza się je na tak zwane wymienniki węglowodanowe. Lekarz, w przypadku, kiedy przyszła Mama czuje się dobrze, może zalecić również zestawy ćwiczeń, które przyspieszą metabolizm węglowodanów.
Obecnie, w dobie rozwoju technik telekomunikacyjnych i informatycznych istnieje możliwość konsultacji zdalnych realizowanych za pomocą dedykowanych portali telemedycznych. W Polsce takie udogodnienia oferuje medivio.pl. Telekonsultacje z lekarzem czy zdalny pomiar badań diagnostycznych to rozwiązania, które znajdują uznanie coraz większej liczby pacjentów.
W przypadku ciąży skojarzonej z cukrzycą ciążową zwiększa się również częstość wizyt u ginekologa prowadzącego, który systematycznie będzie kontrolował stan zdrowia płodu. W czasie badania lekarz sprawdza wielkość dziecka, słucha jego serca, a w razie konieczności przeprowadza ocenę profilu biofizycznego płodu. Jeśli wszystko przebiega prawidłowo, a poziom cukru utrzymuje się w normie, z powodzeniem można czekać z rozwiązaniem do terminu porodu, który może się odbyć drogami natury.
Jeśli podczas badań okaże się, że płód jest zbyt duży (jego szacowana waga przekracza 4200g) lekarze zwykle podejmują decyzję o wcześniejszym rozwiązaniu drogą carskiego cięcia. Zazwyczaj odbywa się to po 37 tygodniu ciąży – w tym czasie maluszek jest zdolny już do samodzielnego oddychania.
Po porodzie poziom cukru w krwi matki zazwyczaj wraca do normy. Jednak przez dwa-trzy tygodnie warto go kontrolować, a po 2-3 miesiącach wykonać test obciążenia glukozą.
Kobiety, które miały incydent cukrzycy ciążowej, powinny od czasu do czasu przeprowadzić badania poziom cukru, ponieważ udowodniono, że 3 na 10 pań, u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową, zapada na cukrzycę typu 1 lub 2.
