Delikatny układ pokarmowy niemowląt i małych dzieci wymaga odpowiedniej opieki, zwłaszcza w kluczowym dla ogólnego rozwoju okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka. Znaczący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie zarówno układu pokarmowego, jak i innych układów organizmu, także w przyszłości, ma mikrobiota jelitowa.
Możliwości i rozwój mikrobioty jelitowej
Zasiedlająca układ pokarmowy (głównie jelito grube) mikrobiota to zespół dobroczynnych bakterii. Mikrobiota spełnia szereg kluczowych dla prawidłowego rozwoju organizmu funkcji – zapobiega reakcjom alergicznym, odpowiada za wytwarzanie pewnych witamin (np. B12 i K), oddziałuje również na centralny układ nerwowy[1] oraz ma kluczowy wpływ na właściwy rozwój i działanie układu immunologicznego[2]. Oprócz tego, dobroczynne działanie mikrobioty w organizmie maluszka polega na wspieraniu procesów trawiennych poprzez stymulowanie perystaltyki jelit czy fermentację niestrawionych przez enzymy składników pożywienia.
Jeszcze przed narodzinami na dziecko oddziaływać może mikrobiota mamy[3]. Po narodzinach mikrobiota w brzuszku malucha rozwija się i zmienia wraz z wiekiem i w zależności od wielu czynników – sposobu porodu, przyjmowania antybiotyków czy odżywania dziecka. Na rozwój mikrobioty wpływają prebiotyki – składniki pożywienia, które nie poddają się działaniu enzymów trawiennych. Prebiotyki pobudzają wzrost i aktywność pożytecznych bakterii, m.in. bifidobakterii, które w korzystny sposób modyfikują środowisko jelitowe, dzięki czemu regulują pracę przewodu pokarmowego. Dopiero około 3. roku życia mikrobiota jelit staje się podobna do mikrobioty osoby dorosłej.
Problemy trawienne
Zaburzenia składu mikrobioty mogą skutkować nie tylko przykrymi dla maluszka i rodziców krótkofalowymi problemami trawiennymi (np. zaparciami), ale również budować jego podatność na alergie, osłabiać układ odpornościowy, a nawet przyczyniać się do otyłości[4]. Do zaburzeń mikrobioty dochodzi stosunkowo łatwo – np. poprzez nieprawidłowe żywienie, dlatego tak ważne jest podawanie dziecku odpowiednio dopasowanych posiłków w 1000 pierwszych dni jego życia, a szczególnie wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia.
Jak wspierać delikatne brzuszki w pierwszym roku życia?
Jedynym pokarmem, który najlepiej wspiera naturalny rozwój mikrobioty jelitowej jest mleko mamy[5]. W przypadku maluszków po 6. miesiącu życia, które nie mogą być karmione piersią, eksperci zalecają podawanie mleka modyfikowanego. „Na rynku dostępne są różne mleka modyfikowane, m.in. takie, których skład inspirowany jest naturalnym zjawiskiem fermentacji mlekowej, a dzięki temu odpowiada potrzebom żywieniowym wrażliwych i wciąż jeszcze dojrzewających brzuszków. Jeśli kobieta nie może karmić piersią, warto, by wybór mleka skonsultowała ze specjalistą” – mówi Lucyna Bienek, doradca Bebiklub.
Pielęgnacja i troska o prawidłowy rozwój mikrobioty jelitowej w 1000 pierwszych dni życia dziecka są niezbędne, aby maluch cieszył się zdrowiem teraz i w przyszłości. Dostarczanie niemowlętom i małym dzieciom odpowiednich składników odżywczych wraz z pożywieniem wspiera ich zdrowie i dobre samopoczucie[6].
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt. Mleko matki zawiera wszystkie składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami.
Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
[1] Justin Sonnenburg, „Zdrowie zaczyna się w brzuchu”.
[2] „Understanding the role of gut microbiome in metabolic disease risk.” Dostęp: 20.06.2016, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25314581
[3] „Understanding the role of gut microbiome in metabolic disease risk.” Dostęp: 20.06.2016, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25314581.
[4] „Understanding the role of gut microbiome in metabolic disease risk.” Dostęp: 20.06.2016, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25314581.
[5] http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2016/breastfeeding/en/- Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienia piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia i jego kontynuację nawet do 2. roku życia w trakcie rozszerzenia diety niemowlęcia o pokarmy uzupełniające.
[6] Giulia Enders, „Historia wewnętrzna. Jelita – najbardziej fascynujący organ naszego ciała”. – Jelita odpowiadają za dwie trzecie naszej odporności.
