To zaburzenie, którego objawy charakteryzują się głównie nieprawidłową regulacją nastroju, jest uznawana za chorobę cywilizacyjną, występuje dwukrotnie częściej u kobiet, coraz częściej chorują na nią dzieci i młodzież. Według prognoz Światowej Organizacji Zdrowia do 2030 roku będzie najczęściej występującą chorobą. Depresja różni się od smutku tym, że obniżenie nastroju utrzymuje się przez większość czasu.
Jakie są objawy depresji?
Niestety często osoby chore ukrywają swoje złe samopoczucie, nie chcą martwić bliskich, nie chcą być w centrum uwagi. Inni tak przywykli do swojego złego stanu, że nie zdają sobie sprawy, że chorują i pomogą poszukać pomocy. Nasilenie epizodów depresyjnych rozpoczyna się od lekkich i łagodnie umiarkowanych, aż do epizodów ciężkich.
Powszechnie kojarzonym objawem, po którym można poznać, że osoba choruje na depresję, jest smutek, brak chęci do podejmowania działań, brak równowagi psychicznej, huśtawki nastrojów; jednak chorobę tą charakteryzuje wiele innych występującymi w różnym nasileniu czynników, należą do nich:
- bóle głowy, brzucha, kręgosłupa;
- irytacja, złość, drażliwość;
- wycofanie z życia, brak kontaktów z rodziną;
- brak apetytu, zaburzenia snu, spadek libido;
- niepokój, myślenie o przeszłości, płacz;
- myśli o śmierci, natrętne myśli;
- brak pasji, utrata zainteresowań.
Kiedy depresja trwa długo i nie zostaje podjęte leczenie, chory zupełnie traci chęć życia, często nie podejmuje wysiłku wstania z łóżka, spędza całe dnie w stanie półświadomości, śpiąc lub błądząc myślami. Dodatkowo mogą pojawić się urojenia, halucynacje, autoagresja i próby samobójcze.
Jakie są najczęstsze rodzaje depresji?
Depresja endogenna
O podłożu biologicznym, czyli kiedy zaburzone jest funkcjonowanie układu nerwowego, trwa wiele lat lub całe życie i wymaga leczenia farmakologicznego.
Depresja reaktywna
Równowaga psychiczna może zostać zachwiana w odpowiedzi na silny stres spowodowany stratą lub trudnym wydarzeniem.
Depresja poporodowa
Dotyczy około 10-15% matek. Wynika ze zmian hormonalnych po porodzie, jest czasowa, ale nieleczona może trwać wiele lat i być niebezpieczna dla prawidłowego rozwoju dziecka.
Depresja sezonowa
Pojawia się w czasie jesienno-zimowym, towarzyszy jej spadek nastroju, brak energii, melancholia, zaburzenia snu, wzmożony apetyt. Pojawia się w związku z niedoborem światła i spadkiem ilości neuroprzekaźników. Leczy się ją farmakologiczne i psychoterapeutyczne.
Osłupienie depresyjne
Jest najcięższą formą depresji, w której następuje zahamowanie psychoruchowe i wymaga leczenia szpitalnego. Chory nie podejmuje się żadnej aktywności ruchowej.
Przyczyny powstawania depresji
Można podzielić na trzy główne kategorie.
- psychologiczne. Częstym powodem występowania depresji są silnie stresujące, traumatyczne wydarzenia z życia, takie jak śmierć bliskiej osoby, przemoc rodzinna, trudne wydarzenia życiowe, np. przeprowadzka do innego kraju. Możliwość wystąpienia depresji połączona jest również z wrodzonym typem osobowości;
- biologiczne. Skłonność do zachorowań może być dziedziczona, uzależniona jest też od budowy mózgu, prawidłowej gospodarki hormonalnej i wydzielania neuroprzekaźników;
- społeczne. Niski status społeczny, ubóstwo i brak wsparcia są czynnikami, które mogą wywołać lub nasilać objawy depresji.
