Każda osoba w ciągu swojego życia dozna bólu i urazów w obrębie jamy ustnej. Jest to uciążliwa dolegliwość, gdyż utrudnia swobodne jedzenie posiłków i obniża jakość życia. Przyczyn bólu i dyskomfortu w obrębie jamy ustnej jest wiele. Mogą to być błahe powody, ale część z nich stanowi poważne choroby, zagrażające zdrowiu i życiu. W tym artykule opisano najczęstsze przyczyny bólu jamy ustnej.
Afty
Afty to drobne zmiany w postaci owrzodzeń, lokalizujące się na błonie śluzowej jamy ustnej, warg i podniebienia. Towarzyszy im miejscowy stan zapalny. Stanowią jedną z najczęstszych przyczyn bólu w jamie ustnej. Ich powstawanie wynikać może z wielu przyczyn, najczęściej jest to skutek mechanicznego uszkodzenia śluzówek przez źle dopasowane protezy zębowe, aparaty ortodontyczne, niewłaściwe stosowanie szczoteczki do zębów. Afty mogą także towarzyszyć wyżynaniu się zębów, zwłaszcza tzw. zębów mądrości. Innymi przyczynami ich występowania są niedobory witamin i minerałów, takich jak witamina B12, kwas foliowy i żelazo. Afty pojawiają się także w przebiegu chorób autoimmunologicznych, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Ich rozwój związany bywa z osłabieniem odporności, przemęczeniem i narażeniem na wysokie jak i niskie temperatury. Leczenie jest zależne od przyczyny. W większości przypadków aft wystarcza łagodzenie objawów przy użyciu żeli zawierających poliwinylopirolidon. Popularnym wyrobem medycznym, który zawiera te składniki jest Anaftin. Poliwinylopirolidon (PVP) i kwas hialuronowy mają zdolności bioadhezyjne. Szybko tworzą stabilną warstwę, która długotrwale chroni odsłonięte zakończenia nerwowe na uszkodzonej tkance. Dzięki temu zapobiega przed uczuciem dyskomfortu i bólu, które powstają w wyniki drażnienia tych zakończeń nerwowych podczas mówienia, picia, jedzenia. .Inne naturalne składniki wspomagają naturalny proces gojenia owrzodzenia.
Infekcje jamy ustnej
Drugą dużą grupą przyczyn bólu jamy ustnej są infekcje. Najczęściej jest to opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, wywołane przez wirusa Herpes Simplex. Występuje ono u dzieci około 5 roku życia w pierwotnym zakażeniu. Objawia się pęcherzykami, które pojawiają się w obrębie jamy ustnej. Mają one tendencje do pękania, czemu towarzyszy nasilony ból. W leczeniu stosuję się odpowiednie leki przeciwwirusowe i łagodzące ból i dyskomfort. Kolejną częstą infekcją przyczyną bólu w jamie ustnej jest infekcja grzybicza, wywołana przez drożdżaki Candida Albicans. W przebiegu tej choroby w jamie ustnej powstają białawe naloty, które są trudne do zdrapania. W leczeniu zastosowanie mają preparaty przeciwgrzybicze.
Owrzodzenie jamy ustnej
Przyczyną bólu w jamie ustnej mogą być zmiany owrzodzeniowe, spowodowane różnymi przyczynami. Bolesne owrzodzenia mogą powstawać w przebiegu leczenia innych chorób. Są stwierdzane także w niektórych schorzeniach, takich jak choroba Behceta, Leśniowskiego-Crohna, w reaktywnym zapaleniu stawów, toczniu rumieniowatym układowym oraz w innych chorobach reumatologicznych i zakaźnych. Długo utrzymujące się i rosnące owrzodzenia mogą być objawem choroby, dlatego bólu z owrzodzeniem nie powinno się lekceważyć, ale udać się na wizytę u lekarza[2].
Rekomendacje:
Pergolizzi J., V., Magnusson P., LeQuang JA et al. The pharmacological management of dental pain. Expert Opin Pharmacother. 2020; 21(5).
Ghurye S., McMillan R., Orofacial pain – an update on diagnosis and management. Br Dent J. 2017; 223(9).
[1] J. V. Pergolizzi, P. Magnusson, J. A. LeQuang, The pharmacological management of dental pain. Expert Opin Pharmacother. 2020; 21(5), s. 591-601.
[2] S. Ghurye, R. McMillan, Orofacial pain – an update on diagnosis and management. Br Dent J. 2017; 223(9), s. 639-647.
