Ciąża przy wadzie wzroku – jakie są zagrożenia?

Konsultacja medyczna: dr Piotr Krzywicki, klinika okulistyczna Lexummedica

Ciąża to cudowny czas oczekiwania na przyjście małego człowieka, który noszony jest pod sercem kobiety. Jest to także okres, który wywołuje w organizmie przyszłej mamy niejedną rewolucję. Bardziej niż zwykle obciążone są stawy. Niedobór wapnia i fosforu oraz witamin w odżywianiu zwiększa podatność zębów na próchnicę. Sam poród natomiast to ogromny wysiłek.

Czy może to zagrozić oczom kobiety z dużą wadą wzroku?

Burza hormonów, która zachodzi u ciężarnej kobiety, powoduje wiele zmian w prawidłowym funkcjonowaniu jej organizmu. Kiedyś kobiety noszące okulary straszone były wizją utraty wzroku w razie zajścia w ciążę. Żadne badania naukowe nie dowiodły jednak, że ciąża i poród może nasilać np. krótkowzroczność czy też w jakikolwiek inny sposób pogarszać wzrok. Oczywiście – każda przyszła mama, która cierpi na wadę wzroku, podczas ciąży powinna być pod stałą opieką okulisty.

Co dzieję się w oku?

Zmiany w narządzie wzroku podczas przebiegu ciąży dotyczą głównie zaburzeń w ostrości widzenia oraz nietolerancji szkieł kontaktowych. Spowodowane jest to zatrzymaniem wody w organizmie, co wywołuje obrzęk w gałce ocznej. Również wzrost stężenia takich hormonów jak estrogen i progesteron odpowiada za obniżenie jakości postrzeganego obrazu. Wahaniom ulegają także czasami wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Szkodliwe dla oczu przyszłych mam z wadami wzroku może być także zbyt długie przesiadywanie przed komputerem. Lekarze zalecaj, żeby nie spędzały one przed monitorem więcej niż 4 godziny dziennie. W skutek zbyt dużego wysiłku oka  może bowiem wystąpić pieczenie, zaczerwienienie czy uczucie piasku, czyli nieprzyjemne objawy typowe dla zespołu suchego oka.

– Dynamika zmian akomodacyjnych, związana z pracą w wymuszonej odległości np. praca przy komputerze, czytanie, może być bardzo duża. Często pacjentki zgłaszają, że obraz na dal jest wtedy rozmazany – mówi dr Piotr Krzywicki z kliniki okulistycznej Lexummedica. – Zaburzenia takie mają jednak zazwyczaj charakter przejściowy lub wynikają z nieskorygowania lub niewłaściwego skorygowania wcześniej istniejących wad refrakcji – uspokaja.

Oczy słabną również i tym przyszłym mamom, które dotąd świetnie widziały i nigdy wcześniej nie miały problemów z oczami. Statystki mówią, że przejściowy wzrost krótkowzroczności dotyczy nawet 14 proc. ciężarnych i ustępuje w ciągu około 2 miesięcy po porodzie w okresie ciąży.

Stała kontrola

Czasy, gdy straszono kobiety noszące okulary wizją utraty wzroku podczas ciąży lub porodu na szczęście już dawno minęły. Przyszła mama z wadą wzroku powinna być jednak pod stałą opieką okulisty. Lekarz oceni wówczas czy zmiany w ostrości widzenia są naturalne dla okresu ciąży.

Hormony ciążowe zmieniają skład łez, powodując pieczenie oraz łzawienie oczu podczas noszenia soczewek kontaktowych. Co czwarta ciężarna – z różnych powodów – nie może ich stosować. Jest to tym ciekawsze, że objawy nietolerancji pojawiają się niekiedy w trakcie pierwszej ciąży, a mogą całkowicie ustąpić przy kolejnych. Z tego względu kobietom z wadą wzroku, które spodziewają się dziecka, zaleca się czasami zastąpienie  soczewek kontaktowych okularami lub używanie sztucznych łez.

– Przyczyną nietolerowania soczewek kontaktowych w okresie ciąży mogą być też zmiany ilościowe w zawartości substancji bakteriobójczej obecnej na powierzchni szkieł. Problem ten pojawia się u ok. 25 proc. kobiet i samoistnie ustępuje po porodzie lub w okresie karmienia piersią – wyjaśnia dr Piotr Krzywicki.

Najważniejsza jest wiadomość kobiety o tym, co dzieje się w jej organizmie w czasie ciąży. Dlatego też należy badać dno oka w czasie ciąży, a także po, gdyż zmiany mogą utrzymywać się nawet do roku po porodzie.

Kiedy korygować wzrok?

Współczesna medycyna daje duże możliwości w zakresie leczenia wad wzroku. Najskuteczniejszą metodą korekcji jest dziś zabieg laserowy. Polega on na modelowaniu rogówki oka za pomocą wiązki promieni laserowych. Przyszłe mamy również mogą skorzystać z takiego rozwiązania, ale w ich przypadku należy bardzo starannie wybrać właściwy termin.

– Czasowe przeciwwskazanie do wykonania zabiegu laserowej korekcji wady wzroku stanowi ciąża oraz karmienie piersią. W tym okresie bowiem, ze względu na zmiany hormonalne w organizmie kobiety, dochodzi do pewnej niestabilności ostrości wzroku oraz topografii powierzchni oka (wzrost krzywizny rogówki o 1 dioptrię w drugiej połowie ciąży, wzrost grubości rogówki o 1-16 mikrometrów, zmiany w budowie spojówki gałkowej i przejściowe obrzęki powiek). Obserwuje się również  spadek progu pobudliwości bólowej rogówki u wszystkich ciężarnych, spadek produkcji łez w 3 trymestrze ciąży (80% ciężarnych). Z uwagi na powyższe zabieg można przeprowadzić ok. 4 miesięcy od zakończenia okresu karmienia. Warto zaznaczyć, że przebycie zabiegu nie jest samo w sobie przeciwwskazaniem do porodu naturalnego w przyszłości – mówi dr Piotr Krzywicki  z Lexummedica.

Cesarskie cięcie czy poród naturalny?

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu dominował pogląd, że u kobiet z dużą krótkowzrocznością należy zalecać rozwiązanie ciąży poprzez cesarskie cięcie. Obecnie lekarze okuliści sugerują operację jedynie wtedy, gdy na siatkówce oka widoczne są określone zmiany chorobowe, tym samym ani krótkowzroczność, ani nadwzroczność, zez, astygmatyzm nie jest powodem do rezygnacji z porodu naturalnego.

– Czasami podczas fazy silnego parcia dochodzi do krwotoku siatkówki. Nie jest on jednak groźny, zwykle wchłania się w ciągu kilku dni po porodzie. Przesłanką do zastosowania cesarskiego cięcia może być dopiero ryzyko odwarstwienia się siatkówki – mówi dr Piotr Krzywicki. – O rodzaju porodu zawsze decyduje położnik, ale podejmując decyzję, opiera się oczywiście na opinii okulisty – dodaje.

Należy pamiętać, że obserwacja okulistyczna oraz informowanie o zmianach zachodzących w narządzie wzroku podczas ciąży, stanowi niezwykle ważną pomoc także dla ginekologa. Gdy mama dba o siebie jej dziecko na pewno urodzi się zdrowe, a sama nie dozna uszczerbku na zdrowiu. Dlatego warto być pod opieką obu specjalistów.

Źródło: www.lexummedica.pl