Przyczyny, objawy i typy alergii – Wszystko co musisz wiedzieć o alergiach
Człowiek w całym swoim życiu ma kontakt z wieloma substancjami, które zostawiają trwały ślad na jego układzie odpornościowym. W rezultacie mogą doprowadzić do powstania reakcji alergicznej. W obecnych czasach alergia jest powszechnie spotykaną dolegliwością, z którą boryka się mnóstwo osób. Do najczęstszych objawów alergii należy niewątpliwie łzawienie oczu, katar, wysypka, duszności czy specyficzny ból brzucha. Symptomy te pojawiają się najczęściej po bezpośrednim kontakcie z alergenem.
Uczulać człowieka mogą setki, a nawet tysiące alergenów. Począwszy od kurzu, sierści zwierząt aż po pyłki roślin, roztocza i wiele innych. Alergia może pojawić się już u noworodka. Niemniej jednak w niektórych przypadkach może objawić się nawet po 30 lub 40 roku życia.
Aby dowiedzieć się, jaki konkretny czynnik wywołuje u nas reakcję alergiczną oraz wdrożyć odpowiednie leczenie należy udać się do specjalisty, który zleci badania pod kątem zdiagnozowania alergenu. Najczęściej są to testy alergiczne z krwi. Co stanowi przyczynę alergii? Jakie są jej typy? Jak wykonuje się testy alergiczne? Na te i inne pytania odpowiemy w poniższym poradniku!
Czym jest alergia?
Alergia to innymi słowy nieprawidłowa reakcja obronna organizmu na czynniki obce, zwane dalej alergenami. Dla zdrowego człowieka tego typu związki są nieszkodliwe – organizm całkowicie je ignoruje. Natomiast przez alergika są one błędnie uznawane jako zagrożenie. Układ odpornościowy stara się je wyeliminować. W konsekwencji tego dochodzi do uszkodzenia niektórych tkanek, co sprawia, że zaczynają pojawiać się silne objawy chorobowe. W żadnym wypadku nie należy ich lekceważyć, gdyż mogą w dużym stopniu zagrażać zdrowiu, a nawet życiu człowieka. Alergia najczęściej objawia się nieprawidłowościami związanymi z układem oddechowym, jak również pokarmowym. Może wystąpić także na skórze lub oku.
Warto wiedzieć, iż przed wystąpieniem reakcji alergicznej w organizmie człowieka zachodzi reakcja, w której udział bierze wiele komórek i związków produkowanych przez układ odpornościowy. W wyniku tego procesu wytworzonych zostaje wiele przeciwciał – w tym również immunoglobulin E (IgE). Predyspozycje do reakcji alergicznych mogą być zarówno genetyczne, jak i nabyte. Skłonność do samoistnego wytwarzania przeciwciał igE nazywa się mianem atopii.
Rodzaje i objawy alergii
Alergia pokarmowa
Alergia pokarmowa to nic innego jak nadwrażliwość organizmu na spożywane produkty. Organizm człowieka niewłaściwie rozpoznaje składniki zawarte w żywności i jednocześnie uznaje je jako zagrażające zdrowiu, następstwem czego jest alergia. Dolegliwość ta dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Do najczęściej uczulających produktów zalicza się mleko krowie, jaja, orzeszki ziemne, orzechy, owoce cytrusowe, zboża oraz wiele innych.
Reakcja obronna organizmu objawia się nieprawidłowościami ze strony układu pokarmowego. Mogą wystąpić wymioty, nudności, skurcze brzucha a w poważnych przypadkach może dojść nawet do wstrząsu anafilaktycznego. Osoba chora koniecznie musi przejść na dietę eliminującą dostarczanie określonych produktów do organizmu.
Alergia kontaktowa
Spora część społeczeństwa cierpi na tzw. alergię kontaktową. Alergia kontaktowa objawia się wystąpieniem wyprysku lub pokrzywki na skórze. W niektórych przypadkach reakcja ta może być bardzo rozległa. Najczęściej uczulającymi substancjami jest chrom, nikiel, kobalt, substancje zapachowe czy inne konserwanty. Związki te występują w guzikach, sprzączkach pasków, biżuterii oraz wszędzie tam, gdzie występują metalowe elementy. Alergenami mogą być również składniki zawarte w perfumach, kremach a czasem nawet lekach.
Alergia wziewna
Na alergię wziewną cierpi największy odsetek społeczeństwa. Czynnikami wywołującymi uczulenie są roztocza, pyłki drzew, pleśń, sierść zwierząt oraz kurz. W tym przypadku najczęściej pojawiają się objawy tj. katar czy łzawienie oczu. Symptomy te zdecydowanie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Lekceważone objawy alergii mogą w konsekwencji prowadzić do rozwoju groźnych chorób, w tym nawet astmy oskrzelowej. Schorzenie powinno być stwierdzone przez specjalistę, który następnie wdroży odpowiednie leczenie.
Alergia na jad owadów
Organizm człowieka może wywoływać reakcję alergiczną po użądleniu owadów, tj. pszczoła, osa, szerszeń czy trzmiel. Najczęściej objawia się ona opuchlizną oraz trudnościami z oddychaniem. W takim przypadku konieczna jest interwencja lekarza.
Alergia na leki
W niektórych przypadkach może wystąpić także alergia iniekcyjna. Jest to nic innego jak reakcja alergiczna na związek zawarty w lekach lub zastrzykach. Objawia się ona wstrząsem anafilaktycznym, który bez szybkiej interwencji lekarza może stać się bezpośrednią przyczyną śmierci pacjenta.
Jak rozpoznać alergię?
Alergeny są obecne w naszym życiu każdego dnia. Tak naprawdę nieustannie pojawiają się nowe związki, mogące być bezpośrednią przyczyną reakcji alergicznej. Jeśli zauważyliśmy u siebie niepokojące objawy, tj. nieprawidłowości układu oddechowego czy pokarmowego, reakcje skórne, uciążliwy katar, pieczenie i łzawienie oczu bądź inne, niezwłocznie powinniśmy udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Internista przeprowadzi z nami szczegółowy wywiad i w razie potrzeby skieruje nas do specjalisty – alergologa.
Alergolog, podobnie jak lekarz rodzinny wizytę rozpocznie od przeprowadzenia wywiadu lekarskiego. Jeśli w danym momencie występują u osoby chorej jakiekolwiek objawy – bezsprzecznie je diagnozuje. Specjalista bez wątpienia zada pytanie dotyczące predyspozycji genetycznych do pojawienia się alergii. Z pewnością zleci również wykonanie dodatkowych badań, w tym testów skórnych, prób prowokacyjnych lub spirometrii. Oprócz tego może także zwrócić uwagę na badania pod kątem stężenia przeciwciał IgE we krwi pacjenta.
Jak wyglądają testy alergiczne?
Testy alergiczne mają na celu wykrycie konkretnego związku, powodującego reakcję alergiczną. Są przeprowadzone u osób, u których istnieje podejrzenie alergii. W zależności od zauważonych objawów mogą być przeprowadzone pod kątem alergii pokarmowej, obejmującej dane produkty spożywcze, grzyby i pleśnie, roztocza, kurz, pyłki roślin, sierść zwierząt domowych, jad owadów, metale, sztuczne barwniki, konserwanty, substancje zapachowe, leki oraz kosmetyki.
Testy alergiczne można przeprowadzić na wiele sposobów. Jednym z nich są testy skórne. Badanie to opiera się na naniesieniu alergenu na skórę, a następnie wykonaniu w określonych miejscach nakłucia. W momencie, gdy w danym obszarze pojawi się charakterystyczne zaczerwienienie czy obrzęk, oznacza to, że pacjent jest uczulony. Takie badanie obejmuje zestaw 15 alergenów. O tym, jakie związki będą podawane decyduje alergolog.
Nieco bardziej inwazyjnym rozwiązaniem są testy alergiczne z krwi. Badanie to polega na nacięciu skóry pacjenta (najczęściej żyły łokciowej). Pozwala ono potwierdzić lub wykluczyć uczulenie na dany alergen. Zostanie przeprowadzone w laboratorium. Specjaliści badają krew pod kątem stężenia przeciwciał IgE we krwi. W przypadku, gdy współczynnik ten jest podwyższony, może wskazywać to na alergie. Nie da się ukryć, iż jest to jeden z najczęściej wykonywanych testów, szczególnie u pacjentów, którzy mają do czynienia z groźnym alergenem. Jedyną wadą jest fakt, iż na wynik badania pacjenci czekają kilka dni.
Obecnie wielu chorych korzysta z nieinwazyjnej, bezbolesnej metody przeprowadzenia testów alergicznych. Gabinet Proviva we Wrocławiu – https://proviva.pl/testy-alergiczne/, specjalizuje się przede wszystkim w wykonywaniu badań u małych dzieci, ale również dorosłych, którzy niekoniecznie chcą odczuwać dyskomfortu związanego z przeprowadzeniem badań. Gabinet Proviva przeprowadza również nieinwazyjne testy u niemowląt.
Diagnoza jest przeprowadzana z wyjątkową dokładnością. Specjaliści wykonują testy na ponad 300 alergenów. W zależności od potrzeb, pacjenci mogą wybrać dowolny zestaw badań, zawierający alergeny z różnych grup. W Gabinecie Proviva wykonywane są zarówno badania podstawowe, jak i testy na pyłki roślin, wziewne, spożywcze. Przeprowadzanie testów trwa jedynie 30 minut, a wyniki są dostępne tuż po ich wykonaniu.
Jak przygotować się do testów alergicznych?
Nie należy pomijać kwestii, jaką jest odpowiednie przygotowanie do testów alergicznych. Przede wszystkim najważniejsze jest to czy mamy zdiagnozowane schorzenie oraz czy przyjmujemy leki. W większości przypadków zaleca się odstawienie przyjmowanych leków na kilka bądź kilkanaście dni przed wykonaniem testów, ponieważ mogą one zaburzyć wynik. Oczywiście kwestia ta powinna być szczegółowo omówiona ze specjalistą. Warto wiedzieć, iż przed badaniem nie wskazane jest również spożywanie leków przeciwbólowych oraz niektórych maści zawierających glikokortykosteroidy i inhibitory kalcyneuryny. Oprócz tego alergolodzy zalecają unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego, jak również unikanie bezpośredniego kontaktu z alergenem.
Jeśli osoba poddana testom alergologicznym cierpi na nadciśnienie tętnicze, infekcję bądź w ostatnich dniach choroba nieco się zaostrzyła, powinna niezwłocznie poinformować lekarza o zaistniałej sytuacji. Testów alergicznych nie przeprowadza się także kobietom w ciąży. W przypadku dzieci, rodzice powinni opisać, jak będzie wyglądało badanie krok po kroku, co znacząco może usprawnić jego przebieg.
Wyniki testów alergicznych
Czas oczekiwania na wyniki testów alergicznych różni się w zależności od wybranego rodzaju badań. Jak już zostało wspomniane, na wyniki testów alergicznych z krwi czeka się od kilku do nawet kilkunastu dni. W zależności od ilości próbek nadesłanych do laboratorium.
Wynik testów skórnych dostępny jest już po około 15 minutach od momentu przeprowadzenia badania. Po upływie tego czasu da się zauważyć charakterystyczne zmiany skórne, które mogą wskazywać na objawy alergii. W miejscu przeprowadzonego testu powstaje bąbel podobny do ugryzienia komara. Im większy obrzęk, tym silniejsze uczulenie na którykolwiek z alergenów. Objawy te ustępują samoistnie po około 30 minutach.
Interpretacji wyników testów alergicznych w każdym przypadku powinien dokonać specjalista. To on fachowo sprawdzi, w jakim stadium zaawansowania jest alergia. Diagnostyka i wdrożenia odpowiedniego leczenia to klucz do sukcesu i zwalczenia choroby.
Podsumowanie
Alergia to bez wątpienia bardzo uciążliwe schorzenie, które zdecydowanie może utrudnić codzienne funkcjonowanie. To nic innego, jak reakcja obronna organizmu na bezpośrednie spotkanie z alergenem. Alergia ma najczęściej charakter przewlekły. W większości przypadków wymaga diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego leczenia, dzięki czemu rozwój alergii ostatnie skutecznie zahamowany.
Najczęstszym alergenem wśród chorych w Polsce jest kurz, a także unoszące się pyłki drzew i kwiatów. Wiele osób boryka się także z alergią pokarmową, co przekłada się na konieczność wprowadzenia diety eliminacyjnej. Zdaniem ekspertów już śladowe ilości przyjmowanych składników mogą stać się przyczyną wystąpienia reakcji alergicznej. W celu zdiagnozowania konkretnego alergenu przeprowadza się test na alergię. Nowoczesne techniki badawcze umożliwiają przeprowadzenie badania zarówno metodą inwazyjną, jak i nieinwazyjną.
