Przez lata mleko uchodziło za domowy sposób na łagodzenie dolegliwości żołądkowych. Wiele osób z chorobą wrzodową sięgało po nie instynktownie, licząc na szybką ulgę. Współczesna medycyna patrzy jednak na ten zwyczaj z większą ostrożnością. Coraz więcej badań pokazuje, że wpływ mleka na żołądek nie jest tak prosty, jak dawniej sądzono.
Fakty i mity o mleku i problemach wrzodowych
Choroba wrzodowa polega na powstawaniu ubytków w błonie śluzowej żołądka lub dwunastnicy. Najczęściej wywołuje ją zakażenie bakterią Helicobacter pylori lub długotrwałe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Do objawów należą bóle brzucha, zgaga, nudności i uczucie pełności po posiłku. Nieleczona może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak krwawienia czy perforacja ściany przewodu pokarmowego. Przez lata powtarzano, że szklanka mleka to najlepszy domowy sposób na ból żołądka. Starsze pokolenia wierzyły, że mleko „oblepia” śluzówkę i łagodzi pieczenie. Współczesna medycyna patrzy jednak na ten zwyczaj nieco inaczej, i to z perspektywy badań, które pokazują, że sprawa jest bardziej złożona.
Lekarze gastroenterolodzy wyjaśniają, że początkowo mleko faktycznie może przynieść ulgę osobom z chorobą wrzodową. Jego lekko zasadowy odczyn neutralizuje kwas solny, a chłodna temperatura łagodzi podrażnioną błonę śluzową. Problem w tym, że zawarte w mleku białko i wapń po krótkim czasie pobudzają żołądek do produkcji większej ilości kwasu. Efekt? Ulgę może szybko zastąpić ponowny ból i nasilenie objawów.
Badania opublikowane w The American Journal of Digestive Diseases potwierdziły, że mleko zwiększa wydzielanie kwasu solnego po około 30 minutach od spożycia. Podobne wnioski płyną z obserwacji polskich specjalistów z Instytutu Żywności i Żywienia, mleko nie jest już zalecane jako element leczenia wrzodów. Dietetycy kliniczni sugerują raczej wybór napojów roślinnych, jogurtów naturalnych bez cukru czy kefirów, które lepiej wspierają florę bakteryjną jelit i nie wywołują tak silnej reakcji wydzielniczej.
Codzienność osób z chorobą wrzodową
W codziennej diecie osoby z chorobą wrzodową ważna jest delikatność, lekkostrawne posiłki, unikanie ostrych przypraw, alkoholu i nadmiaru kawy. Mleko nie jest całkowicie zakazane, ale powinno być spożywane w niewielkich ilościach i najlepiej w wersji niskotłuszczowej, jako dodatek do potraw, a nie samodzielny „lek” na ból. Decyzję o jego włączeniu do jadłospisu warto omówić z lekarzem lub dietetykiem, bo każdy organizm reaguje inaczej.
Choć mit o mleku jako panaceum na wrzody został obalony, nie oznacza to, że trzeba je całkowicie wykreślić z menu. W rozsądnych porcjach i przy odpowiedniej kompozycji posiłków może pozostać w diecie, pod warunkiem, że nie nasila dolegliwości. Najważniejsze, by słuchać swojego ciała i traktować mleko jak produkt spożywczy, a nie cudowne lekarstwo.
Dieta przy chorobie wrzodowej wymaga indywidualnego podejścia i obserwacji reakcji organizmu na poszczególne produkty. Mleko nie jest cudownym środkiem, ale w niewielkich ilościach może być elementem zrównoważonego jadłospisu. Warto zwracać uwagę na jego rodzaj, zawartość tłuszczu oraz sposób łączenia z innymi potrawami. Zdrowie żołądka wspiera regularne spożywanie lekkostrawnych, bogatych w składniki odżywcze posiłków. Najlepszym przewodnikiem w ustalaniu diety pozostaje lekarz lub wykwalifikowany dietetyk kliniczny.
