Kolagen na kolana – jak działa i kiedy warto go stosować?

Zdrowy i sprawny aparat ruchu daje możliwość cieszenia się aktywnością fizyczną przez całe życie. W trosce o stawy warto jednak dbać nie tylko o utrzymanie prawidłowej masy ciała, czy zbilansowaną dietę. Równie ważne jest wspieranie stawów od wewnątrz. Szczególnie pomocna może okazać się w tym zakresie suplementacja kolagenem. Kiedy sięgnąć po kolagen na kolana i jak działają tego typu produkty?

Czym jest kolagen?

Kolagen jest najpowszechniejszym białkiem występującym w organizmach kręgowców, w tym człowieka. Stanowi około 30% wszystkich protein, nadając tkance łącznej wytrzymałość, elastyczność i odporność mechaniczną dzięki unikalnej, trójhelikalnej strukturze złożonej z cząsteczek proliny, lizyny, hydroksyproliny i hydroksylizyny.

Kolagen może kojarzyć się z nutraceutykami i kosmetykami typu beauty, przeznaczonymi do dbania o skórę, włosy lub paznokcie, ale jego zastosowanie jest znacznie szersze. Wynika to z faktu, że kolagen należy postrzegać nie jako jednorodny związek, ale całą rodzinę białek, których wyróżniono aż 28 typów (według niektórych zaś źródeł 29 rodzajów) [1]. Nie są one rozmieszczone równomiernie, ale w poszczególnych rodzajach tkanek przeważają, czy wręcz dominują konkretne rodzaje białek kolagenowych – w skórze występuje typ I, ale w chrząstkach już typ II oraz rodzaje od IX do XI [2].

Właśnie dlatego odpowiednio dobrany kolagen na kolana może pomóc w przypadku uczucia sztywności lub bólu w stawach. Badania naukowe potwierdzają, że stosowanie nutraceutyków w postaci hydrolizatów kolagenu stanowi cenne i bezpieczne uzupełnienie terapii osteoporozy i choroby zwyrodnieniowej stawów [1].

Kiedy sięgnąć po kolagen na kolana?

Kolagen jako codzienne wsparcie powinny rozważyć przede wszystkim osoby, które dbają o regularną aktywność fizyczną. Intensywne uprawianie dyscyplin takich, jak bieganie, kolarstwo, gra w piłkę nożną, czy podnoszenie ciężarów istotne obciąża układ ruchu, mogąc prowadzić do przeciążeń i wynikających z nich konsekwencji.

Suplementacja kolagenem może być też dobrym wyborem dla osób borykających się z nadmierną masą ciała, u których do silnego obciążania stawów (zwłaszcza kolanowych i biodrowych) dochodzi podczas codziennych czynności.

Warto wspomnieć, że produkcja kolagenu spada wraz z wiekiem, począwszy już od 18 do 29. roku życia i spada o około 1% rocznie [3]. Dlatego przyjmując suplementy zawierające kolagen wybrany z myślą o układzie ruchu, można spowolnić objawy starzenia się organizmu.

Wpływ suplementacji kolagenem na układ ruchu i układ mięśniowy

Kolagen wzmacnia układ ruchu na kilka sposobów [4,5]. Przede wszystkim okazuje się, że doustna podaż kolagenu może potencjalnie zwiększać gęstość mineralną kości, redukując ryzyko złamań i osteoporozy. Suplementy kolagenowe przyjmowane w związku z aktywnością fizyczną mogą też zmniejszać bolesność potreningową mięśni i przyspieszać regenerację poprzez dostarczenie aminokwasów niezbędnych do dobudowy uszkodzonych włókien mięśniowych.

Przyjmowanie kolagenu potencjalnie wpływa też pozytywnie na stawy, łagodząc dolegliwości bólowe i poprawiając ich ruchomość. Hydrolizowany kolagen ze względu na swoją niewielką masę cząsteczkową jest w stanie dotrzeć do stawu, wywołując efekt chondroprotekcyjny [6].

Jak wybierać kolagen na stawy?

Wybierając kolagen na kolana, czy inne stawy, warto zwrócić uwagę, czy producent skojarzył hydrolizat kolagenowy z witaminą C. To nie tylko silny antyoksydant, ale także związek niezbędny do prawidłowej syntezy włókien kolagenowych. Niedobór kwasu askorbinowego powoduje, że włókna kolagenowe są słabsze, podobnie jak ich sieciowanie. Ważnym dodatkiem jest też siarczan chondroityny – to glikozoaminoglikan właściwościach przeciwzapalnych i wpływający pozytywnie na mobilność stawów [7]. O zdrowie stawów pomaga zadbać również witamina D oraz pierwiastki – miedź i selen. Pierwszy z nich bierze udział w sieciowaniu kolagenu, zaś drugi przyczynia się do utrzymania zdrowej chrząstki [8].

Odpowiednio dobrana suplementacja powinna iść w parze z dietą pozwalającą na utrzymanie prawidłowej masy ciała, a także wysiłkiem fizycznym dobranym do indywidualnych możliwości i stanu zdrowia.

Bibliografia:

1. Jabłońska M. J., Wpływ kolagenu na skórę, kości oraz stawy, Lek w Polsce, vol. 30, nr 06/07’20 (349/350);
2. Zuchowska-Nowicka A. i in., Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru, Lek w Polsce, vol. 29, nr 11/12’19 (342/343);
3. Kaziród K. i in., Collagen supplementation – does it bring real benefits? Quality in Sport. 2023;13(1):88-107;
4. Bugla K. i in., Potencjalny wpływ doustnej suplementacji kolagenu na układ mięśniowo-szkieletowy: gęstość mineralna kości, siła mięśniowa i potreningowa bolesność mięśni, stabilność oraz ruchomość stawów, zastosowania w reumatologii i tendinopatiach – przegląd artykułów, Farmacja Współczesna 2024; 17: 108-115;
5. Campos LD, Santos Junior VA, Pimentel JD, Carregã GLF, Cazarin CBB. Collagen supplementation in skin and orthopedic diseases: A review of the literature. Heliyon. 2023;9(4):e14961. Published 2023 Mar 28;
6. Martínez-Puig D, Costa-Larrión E, Rubio-Rodríguez N, Gálvez-Martín P. Collagen Supplementation for Joint Health: The Link between Composition and Scientific Knowledge. Nutrients. 2023;15(6):1332. Published 2023 Mar 8;
7. Zhu X, Sang L, Wu D, Rong J, Jiang L. Effectiveness and safety of glucosamine and chondroitin for the treatment of osteoarthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Orthop Surg Res. 2018;13(1):170. Published 2018 Jul 6;
8. Medeiros DM. Copper, iron, and selenium dietary deficiencies negatively impact skeletal integrity: A review. Exp Biol Med (Maywood). 2016;241(12):1316-1322.