Oszustwa na portalach randkowych – na co uważać?
Miliony ludzi na całym świecie korzystają z internetowych serwisów i aplikacji randkowych. Istnieje wiele historii o ludziach, którzy w ten sposób znaleźli miłość, ale oprócz sukcesów zdarzają się również oszustwa związane z randkami online i niestety jest ich coraz więcej. Walentynki powodują wzrost zainteresowania aplikacjami randkowymi, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie chronić się przed oszustwem.
Randki online zyskały na popularności dzięki pojawieniu się aplikacji randkowych, takich jak np. Tinder, Bumble i Hinge, a trend ten od kilku lat wyraźnie wzrasta. Jednocześnie pandemia koronawirusa sprawiła, że ludzie zaczęli spędzać zdecydowanie więcej czasu online. Globalne statystyki wskazują, że w 2021 roku z aplikacji randkowych na całym świecie korzystało już ponad 300 milionów osób. Najnowsze walentynkowe badanie Digital Care informuje, że z aplikacji randkowych korzysta 32% Polaków. Według danych z USA, straty z powodu oszustw związanych z randkami online w tym kraju przekroczyły 300 milionów dolarów, a w Wielkiej Brytanii – 68 milionów funtów. Jak chronić się przed negatywnymi konsekwencjami randkowania online? Na stronie ExpressVPN można znaleźć informacje i narzędzia umożliwiające odzyskanie kontroli i korzystanie z wolnego i otwartego Internetu, w którym użytkownicy są chronieni i mają możliwości kształtowania własnych doświadczeń online.
Obecnie często słyszy się terminy „catfishing” lub „catfish scam” w odniesieniu do oszustw związanych z romansami. Catfishing odnosi się do kogoś, kto tworzy fikcyjną postać lub tożsamość na portalu randkowym w celu namierzenia konkretnej ofiary. Poza korzyściami finansowymi, efektem oszustwa randkowego może być spowodowanie cierpienia i urazów emocjonalnych. Chociaż każdy może paść ofiarą oszustwa, większe straty ponoszą zazwyczaj osoby starsze (ok. dwie trzecie ofiar oszustw związanych z romansami to kobiety w wieku 40-50 lat oraz mężczyźni w wieku powyżej 40 lat). Oszustwa związane z randkami online są szczególnie okrutne, ponieważ grają na ludzkich emocjach.
Oszuści atakują internetowe serwisy randkowe również w celu kradzieży tożsamości i oszustw finansowych. Tworzą fałszywy profil, by manipulować drugą osobą lub ją uwieść, zdobyć jej zaufanie i ostatecznie poprosić o pieniądze lub uzyskać wystarczającą ilość jej danych osobowych do kradzieży jej tożsamości czy wykorzystania wizerunku. Do najbardziej znanych odmian oszustw randkowych należą oszustwa związane z romansami wojskowymi, do których oszuści wykorzystują nazwiska i podobizny prawdziwych żołnierzy lub tworzą całkowicie fałszywy profil. Przedstawiają się jako osoby zbliżające się do końca kariery, często owdowiałe w tragicznych okolicznościach. Po zbudowaniu związku emocjonalnego pojawiają się prośby o pieniądze (np. na ustanowienie niezawodnego połączenia internetowego, opłacenie lotów do domu lub opieki medycznej). Oszustwa związane z romansami wojskowymi są tak powszechne, że armia amerykańska opracowała szczegółowy arkusz informacyjny, dotyczący wykrywania oszustów romansowych udających amerykańskich żołnierzy pełniących służbę poza granicami kraju.
Kolejne oszustwa to tzw. oszustwa związane z aktywnością intymną, kiedy z ofiarami kontaktują się potencjalni zalotnicy, zazwyczaj mieszkający w innym kraju. Po intensywnym okresie zalotów oszust prosi ofiarę o połączenie za pośrednictwem kamery internetowej. Zazwyczaj jest to połączenie jednostronne, związane z wykonaniem przez ofiarę intymnych czynności, po czym oszust ujawnia się i szantażuje ofiarę, że udostępni publicznie nagranie lub zdjęcia w mediach, a warunkiem uniknięcia tego jest przekazanie mu pieniędzy. Popularne są także fałszywe serwisy randkowe, które oferując rzekomo legalne spotkania, korzystają z utworzonego przez ofiarę profilu w celu zdobywania informacji o niej. Oszustwa związane z weryfikacją kodu obejmują e-mail lub SMS z prośbą o zweryfikowanie konta za pośrednictwem łącza strony trzeciej, która prosi o podanie danych wrażliwych. Także złośliwe oprogramowanie jest powszechnym zagrożeniem w Internecie, które może skutkować kradzieżą danych.
Znaki ostrzegawcze w oszustwach romantycznych, które powinny zaniepokoić użytkowników serwisów czy aplikacji randkowych, obejmują prośby o skorzystanie z innej platformy, telefonu lub maila, ponieważ aplikacje randkowe online często monitorują dziwne zachowania i mogą oznaczać je jako podejrzane. Warto też być czujnym, jeśli dyskusja bardzo szybko staje się romantyczna, a oszust używa banalnych komplementów twierdząc, że czuje specjalną więź lub mówi, że jesteście bratnimi duszami, a jednocześnie niewiele mówiąc o sobie, zadaje bardzo wiele osobistych pytań. Osoby randkujące powinny też zwracać uwagę na spójność historii i weryfikować otrzymywane informacje. Często oszuści wykorzystują też zdjęcia profilowe, które wyglądają zbyt dobrze, aby mogły być prawdziwe lub nie mają innego cyfrowego śladu. Takim osobom najlepiej nie odpowiadać lub od razu proponować spotkanie. Oszust nie jest osobą, za którą się podaje, więc oczywiste jest, że nie będzie chciał spotkać się osobiście z ofiarą, którą zamierza tylko wykorzystać. Ostatecznym znakiem, że rozmawiamy z randkowym oszustem, jest prośba o pieniądze. Całe uwodzenie i manipulacja, które mogą trwać całe tygodnie czy miesiące, prowadzą wyłącznie do jednego celu.
Oszuści są mistrzami w graniu na emocjach i uwodzeniu. Umiejętnie budują historię swego fikcyjnego życia, a jej elementem jest często nagła potrzeba zdobycia finansów, np. na opłacenie lotu w celu odwiedzenia ofiary, opłacenie rachunków telefonicznych, czy kupienie nowego laptopa, aby móc dalej komunikować się z ofiarą. Oszust może też potrzebować pieniędzy, aby zapłacić za leczenie dla siebie lub członka rodziny. Może też prosić ofiarę o zrealizowanie sfałszowanych przekazów pieniężnych, czy o zainwestowanie w aplikację kryptowalutową lub zarejestrowanie się na jakiejś stronie internetowej. Celem historii dotyczących chorób, tragedii rodzinnych lub poważnych wypadków jest wzbudzenie współczucia w ofierze. I chociaż niektóre z historii mogą wydawać się nam nieprawdopodobne, to osoby, które w nie wierzą, są często samotne, mocno zaangażowane i przez to podatne na manipulacje.
Ryzyko związane z randkami online jest bardzo realne, a oszustwa związane z romansami są bardzo rzadko zgłaszane, ponieważ ofiary są zbyt zawstydzone, aby przyznać się, że dały się oszukać. Ponadto w zależności od rodzaju oszustwa, czasu jego trwania i złożoności, podjęcie działań prawnych przeciwko oszustowi i zgromadzenie materiału dowodowego przeciwko niemu jest trudne. Dlatego łatwiej być przewidującym i ostrożnym. Jednym z najważniejszych środków, o których należy pamiętać podczas randek online, jest ochrona prywatności. Miłość jest cennym darem, jednak nie szukajmy jej za wszelką cenę.
