Serce to pompa tłocząca krew przez naczynia do wszystkich narządów. Jeżeli nie dbamy o nie należycie w każdej chwili może się zatrzymać i spowodować nieodwracalne skutki.
Przerażające dane
Pomimo licznych działań profilaktycznych i rosnącej świadomości społeczeństwa, wg. GUS 46% śmierci w Polsce nadal stanowią choroby sercowo-naczyniowe. Wśród nich dominuje choroba niedokrwienna serca i miażdżyca.
Kto jest w grupie ryzyka?
Wieloletni palacze tytoniu, osoby z nadwagą, bez aktywności fizycznej, z podwyższonym ciśnieniem tętniczym, nieprawidłową gospodarką tłuszczową oraz chorzy na cukrzycę. Dodatkowo bardziej od kobiet narażeni są mężczyźni.
Jak wykrywać?
Czasem wystarczy zrobić podstawowe badania krwi, osłuchać serce, zlecić EKG i badanie echokardiograficzne, aby stwierdzić nieprawidłowości. W bardziej zaawansowanych przypadkach trzeba wykonać badania w specjalistycznych ośrodkach kardiologicznych. Według aktualnych wytycznych ryzyko sercowo- naczyniowe należy oceniać co 5 lat u osób znajdujących się w grupie ryzyka i z rodzinnym występowaniem przedwczesnej choroby sercowo- naczyniowej.
Jaka profilaktyka?
O serce powinno się dbać od najmłodszych lat. Prawidłowe nawyki żywieniowe i aktywność ruchowa są świetnym narzędziem zapobiegającym problemom zdrowotnym. Osobom uzależnionym od nikotyny zaleca się rzucenie palenia. Ważne jest przestrzeganie zasad zdrowego żywienia. Spożywanie dużych ilości surowych warzyw i owoców, ograniczenie tłuszczów zwierzęcych, alkoholu, niedosalanie pokarmów oraz unikanie przetworzonej żywności ma znaczenie nadrzędne. Warto więcej się ruszać, co najmniej 15-30 minut 5 razy w tygodniu. Osobom otyłym zaleca się redukcję masy ciała. Dodatkowo redukcja stresu, utrzymanie ciśnienia tętniczego <140/90 mmHg oraz gospodarki tłuszczowej na optymalnym poziomie. Dobre rezultaty osiąga się także poprzez stosowanie kwasu acetylosalicylowego, który działając antyagregacyjnie zapobiega chorobom sercowo- naczyniowym u pacjentów znajdujących się w grupie ryzyka.
Wdrożenie zmian
Jeżeli ciężko jest samemu zmusić się do radykalnej zmiany diety i trybu życia warto poprosić o pomoc specjalistę. Z pomocą przyjdzie dietetyk, który rozpisze przykładowy jadłospis. Podobnie z aktywnością fizyczną. Praktycznie każde centrum fitness posiada trenera personalnego, który stworzy specjalnie dedykowany program treningowy. Znajdzie się też coś na nieco skromniejszą kieszeń. W księgarniach dostępne są książki poświęcone zdrowemu żywieniu, które przy odrobinie motywacji można przenieść do własnej kuchni. Natomiast jadąc do pracy zamiast stać w korkach wystarczy przesiąść się na rower lub iść pieszo, co na pewno przysłuży się naszemu sercu.
Objawy alarmowe
Jednym z najbardziej niebezpiecznych zdarzeń sercowych są ostre zespoły wieńcowe, a wśród nich zawał. Charakteryzuje się bardzo silnym, piekącym, gniotącym lub ściskającym bólem w klatce piersiowej, trwającym powyżej 20 minut i stopniowo narastającym, mogącym promieniować do lewego barku, szyi i żuchwy. Może występować także duszność, zlewne poty, nudności i wymioty. Bardzo ważna jest szybka reakcja i wezwanie służb ratunkowych. Poleca się ułożyć pacjenta w pozycji półsiedzącej z lekko uniesionym tułowiem. Jeżeli pacjent ma przy sobie tabletki z nitrogliceryną należy mu je podać umieszczając pod językiem. Pomocne jest podanie kwasu acetylosalicylowego np. w postaci Aspirin Cardio, który ma działanie rozrzedzające krew i ułatwi jej przeciśnięcie się przez skrzep w drodze do serca.