Uczulenie na gluten oraz celiakia, będąca uwarunkowaną genetycznie nietolerancją glutenu, okazują się w naszych czasach coraz bardziej powszechnymi schorzeniami, na które nie ma lekarstwa. Życie z nimi szczególnie utrudnia fakt, że chory musi zwracać baczną uwagę na niemal każdy składnik spożywanej przez siebie potrawy. Święta Bożego Narodzenia nie są tu wyjątkiem – podczas wigilijnej wieczerzy na „bezglutenowców” może czyhać wiele potencjalnych pułapek. Jak przygotować bezglutenowe Wigilię i Święta?
Uszka i pierogi bez glutenu? Da się zrobić!
Tradycyjna Wigilia nie może się obejść bez barszczu z uszkami oraz smakowitych pierogów z kapustą i grzybami. Podstawowe przepisy na Boże Narodzenie, przekazywane z pokolenia na pokolenie, nie są jednak bezpieczny dla bezglutenowców – zawierają bowiem mąkę pszenną, która osoby z celiakią skazuje na nieprzyjemne problemy żołądkowe, a u osób uczulonych na gluten może nawet prowadzić do zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego. Nie warto narażać bliskich na takie ryzyko. Mąkę pszenną z powodzeniem można zastąpić innymi, bezglutenowymi składnikami. Sprawdzony przepis na uszka bez glutenu na bazie mąki ryżowej i skrobi ziemniaczanej znajdziesz tutaj: https://www.kamis.pl/przepisy/dania-bezmiesne/uszka-bezglutenowe-do-barszczu. A jeśli oprócz uszek podajesz do barszczu też paszteciki, zadbaj, by i one zostały zrobione z bezglutenowej mąki. Do przygotowania pierogów możesz wykorzystać ten sam rodzaj ciasta co do uszek albo wypróbować inne, z mąki ziemniaczanej i kaszy jaglanej.
Pamiętaj jednak, że pierogi i uszka to nie wszystkie potrawy z glutenem na wigilijnym stole. Z dużą ostrożnością należy też przyrządzać kluski z makiem. Jeśli wykorzystujesz gotowy makaron, przy zakupie zwróć uwagę, by był on bezglutenowy (np. z mąki gryczanej, kukurydzianej bądź ryżowej), zaś przygotowując kluski samodzielnie, najlepiej poszukać przepisów bazujących na kaszy jaglanej.
Inspiracje ze Wschodu – bezglutenowa kutia
Zastąpienie mąki pszennej inną, bez glutenu, nie jest dzisiaj właściwie wielkim problemem. Prawdziwym wyzwaniem może wydawać się natomiast przygotowanie bezglutenowej kutii, która już ze swojej definicji jest przecież „pszenicą z bakaliami, miodem i makiem”. Czy da się znaleźć substytut dla podstawowego składnika tego dania, zachowując przy tym jego specyficzny charakter?
Dobre rozwiązanie można znaleźć… na Wschodzie, skąd przywędrowała do Polski tradycja przygotowywania kutii. Na początku przyrządzali ją Białorusini i Litwini – i to nie jako danie wigilijne! Pierwotnie bowiem kutia podawana była w okresie Dziadów (początek listopada) oraz na stypach. Dopiero później stała się potrawą serwowaną na Wigilii. I choć my znamy ją wyłącznie w wersji z pszenicą, nigdy nie była to jedyna opcja – na Białorusi zdecydowanie bardziej popularna jest kutia na bazie ryżu. Dla bezglutenowców – w sam raz! Jeśli jednak nie jesteśmy przekonani do wariantu ryżowego, możemy pokusić się o kutię z kaszą jaglaną, gryczaną czy komosą ryżową albo przyrządzić kutię w wersji paleo – bez żadnego dodatku zbożowego.
Bezglutenowe desery świąteczne
Osobnym problemem wydaje się kwestia świątecznych wypieków bez glutenu. Zdecydowana większość tradycyjnych przepisów opiera się na najłatwiej dostępnym rodzaju mąki, czyli właśnie na mące pszennej. Ciasta bez glutenu to jednak niezwykle szeroki temat, który daje zaskakująco dużo możliwości – sprawdź np. makowiec bez glutenu z kaszą jaglaną. Osoby, które mają problem z glutenem, można też w Święta rozpieszczać w inny sposób, serwując im takie smakołyki, jak desery jogurtowe, kremy czekoladowe czy też wykwitnie podane desery owocowe, jak np. gruszki z imbirem w czekoladzie.
Zadbaj o to, by dla wszystkich były to zdrowe i spokojne Święta! Powodzenia!
