Dieta w dnie moczanowej: produkty zakazane, jadłospis

Większość z nas zdaje sobie sprawę, w myśl zasady „jesteś tym co jesz”, że sposób odżywiania wpływa znacząco na stan naszego zdrowia. Dotyczy to również wciąż mało znanej, a bardzo poważnej choroby, jaką jest dna moczanowa. Jak powinniśmy się zatem odżywiać, by uniknąć tego schorzenia bądź wspomóc leczenie? Wraz z ekspertami programu „Zdrowa ONA” sprawdzamy, jak powinien wyglądać jadłospis osoby cierpiącej na dnę moczanową.

Produkty zalecane w dnie moczanowej

Osobom z dną moczanową zaleca się stosowanie tzw. diety niskopurynowej. Co to tak naprawdę oznacza? Spożywane produkty nie powinny łącznie zawierać więcej niż 300 mg kwasu moczowego. Oczywiście nie oznacza to, że od teraz musimy liczyć każdy miligram tej substancji, ale warto ograniczyć produkty w nie bogate, a dodatkowo pamiętać o tych, które zmniejszają ryzyko dny moczanowej:

Produkty mleczne, czyli mleko (także zsiadłe), kefiry, maślanki, twarogi itp.

 
Warzywa i owoce zawierające duże ilości witaminy C, w tym kapusta, kalafiory, pomidory, chrzan, owoce jagodowe, cytrusowe, owoce dzikiej róży;
Inne warzywa i owoce, tj. cebula, buraczki, ogórki, rzodkiew, kalarepa, brukiew, korzeń pietruszki, seler, jabłka śliwki, gruszki, morele, brzoskwinie, melony, winogrona, czereśnie, wiśnie, rodzynki;
Chude mięso, ale w ograniczonych ilościach.

Badania wykazały, że osoby spożywające przynajmniej jedną porcję produktów mlecznych dziennie, miały niższe wartości kwasu moczowego we krwi w porównaniu z pacjentami, którzy nie ujęli tych produktów w swoim jadłospisie. Co ciekawe – kawa, często uważana za bardzo niezdrową, również wpływa na zmniejszenie ryzyka dny moczanowej, choć aby wykazała działanie protekcyjne należałoby jej wypić bardzo dużo. Nie oznacza to jednak, że można pić ją do woli. Pamiętajmy, że dna moczanowa pojawia się w wyniku zaistnienia różnych czynników, chorób, które znów odwrotnie, mogą być przeciwskazaniem do spożywania kofeiny. Dlatego w tych sytuacjach tak ważne jest konsultowanie diety z lekarzem lub dietetykiem – wyjaśnia dietetyk mgr Diana Wolańska z Instytutu Żywności i Żywienia, ekspert programu „Zdrowa ONA”.

Czego powinniśmy unikać?

Mówi się, że produkty, które zawierają puryny, znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia dny moczanowej. Należą do nich m.in.:
Czerwone mięso oraz podroby typu nerki wołowe, móżdżek, wątróbka
Tłuszcze zwierzęce, smalec, słonina
Ryby w postaci wędzonej, sardynki, śledzie oraz owoce morza
Napoje alkoholowe, szczególnie piwo

Unikać należy również produktów zawierających fruktozę. Przykładem mogą być np. słodzone napoje.

Także puryna, ale niekoniecznie szkodliwa

Przez bardzo długi czas niesłusznie uważano, że jednym z czynników zwiększających ryzyko dny moczanowej są rośliny strączkowe (fasola, soczewica, soja), szpinak, grzyby, kalafior i owies. Wszystko dlatego, że te produkty zawierają duże ilości puryn. Tymczasem jedno z najnowszych badańi nie wykazało zależności między ich spożyciem a ryzykiem rozwoju dny moczanowej. Dodatkowo zaobserwowano, że białko pochodzenia roślinnego, dostępne właśnie w roślinach strączkowych, sprzyja obniżaniu ryzyka tej choroby. Co więcej warzywa są bogatym źródłem błonnika, kwasu foliowego i witaminy C, które wykazują działanie ochronne przed rozwojem dny moczanowej. Wyniki badania pokazują, że w przypadku dny moczanowej oczywiście trzeba unikać puryn pochodzenia zwierzęcego, ale te zawarte w roślinach powinny być włączane do diety jak najczęściej.

Sama dieta nie wystarczy

Aż 27% Polaków w wieku 40+ uważa, że odpowiednio dobrana dieta jest wystarczająca w leczeniu dny moczanowej – wynika z badania „Zdrowa ONA” przeprowadzonego na zlecenie Gedeon Richterii. Tymczasem eksperci podkreślają, że skuteczne leczenie składa się z dwóch elementów: przede wszystkim ze stosowania leków oraz odpowiednio dobranej diety, która stanowi uzupełnienie terapii farmakologicznej.

Należy podkreślić, że w przypadku wystąpienia dny moczanowej sama dieta nie wystarczy, aby zlikwidować dokuczliwe objawy i zapobiec kolejnym atakom choroby. Leczenie powinno odbywać się równolegle poprzez przyjmowanie leków farmakologicznych i stosowanie się do zaleceń dietetycznych. W większości przypadków terapia powinna trwać do końca życia, ponieważ dna moczanowa to bardzo skomplikowany proces biochemiczny, a organizm przystosowuje się do substancji dostarczanych z zewnątrz. W momencie zaprzestania przyjmowania leków, kwas moczowy znów wytwarzany jest w większych ilościach i prowadzi do kolejnych ataków. Pamiętajmy więc, aby nie podejmować żadnych decyzji o odstawieniu leków na własną rękę, a odpowiednią dietę traktować zarówno jako element terapii, jak i ogólnie pojętego zdrowego stylu życia – mówi lek. med. Magdalena Piórkowska-Pruszek, internista, ekspert programu „Zdrowa ONA”.

Jadłospis w dnie moczanowej

ŚNIADANIE

Kanapki z serem białym, pesto i pomidorkami koktajlowymi
Składniki: Chleb żytni pełnoziarnisty, ser twarogowy chudy, Pesto z bazylii, pomidorki koktajlowe
Przygotowanie: Pieczywo posmaruj serem twarogowym, Pesto i posyp pomidorkami pokrojonymi w kostkę.

II ŚNIADANIE

Pita z sałatką grecką

Składniki: pita razowa, liście sałaty lodowej, pomidor, papryka, ogórek zielony, oliwki zielone/czarne, feta odtłuszczona, oliwa z oliwek, opcjonalnie bazylia.
Przygotowanie: Pokroić warzywa, fetę, wymieszać z oliwą i przyprawami. Zrobić kieszonkę w pieczywie pita i nadziać sałatką.

OBIAD

Śródziemnomorska zupa warzywna

Składniki: włoszczyzna, bulion warzywny, zielony groszek, cebula, pomidor, fasolka szparagowa, czosnek, drobny makaron pełnoziarnisty
Przygotowanie: Obrać cebulę i czosnek i podsmażyć, dorzucić pokrojoną w drobną kosteczkę włoszczyznę i groszek, zalać warzywa bulionem i gotować 20 minut, na 5 minut przed zakończeniem dodać makaron i fasolkę szparagową, na koniec wrzucić drobno pokrojony pomidor, najlepiej obrany ze skórki, przyprawić pieprzem i bazylią.

Papryka faszerowana kaszą jaglaną z mozzarellą i suszonymi pomidorami

Składniki: Papryka, kasza jaglana, ser mozarella, oliwki czarne/zielone, pomidory suszone w oleju, sok pomidorowy, woda, sól, pieprz, oregano, bazylia
Przygotowanie: Kaszkę jaglaną ugotować według instrukcji na opakowaniu. Do kaszy dodać pomidory suszone i oliwki pokrojone na kawałki, doprawić solą, pieprzem oraz ziołami. Paprykę umyć, odkroić wzdłuż górną części papryki, paprykę nafaszerować kaszką z warzywami. Ser przekroić na pół i położyć na farsz, następnie przykryć ja wcześniej odkrojonym wieczkiem. Papryki włożyć do naczynia żaroodpornego, zalać sokiem pomidorowym i piec w 180 st. C około 30 minut.

PODWIECZOREK

Sałatka owocowa z kiwi i pomarańczą
Składniki: Kiwi, pomarańcza, otręby orkiszowe, jogurt naturalny
Przygotowanie: Poszczególne owoce pokrój w kostkę, posyp otrębami i polej niewielką ilością jogurtu naturalnego.

KOLACJA

Kolorowy omlet z papryką

Składniki: jajka, mąka razowa, zielona i czerwona papryka, olej rzepakowy, aromatyczne przyprawy w miarę upodobań.
Przygotowanie: Białka ubić na sztywno, dokładnie wymieszać z rozkłóconymi żółtkami i mąką, paprykę pokroić w drobną kostkę, wrzucić na patelnię i przez chwilę smażyć, mieszając. zalać masą jajeczną, smażyć 2 minuty. Przewrócić omlet na drugą stronę za pomocą drugiej patelni lub talerza. Smażyć jeszcze 1 minutę.