Sposoby radzenia sobie w sytuacji zniechęcenia do stosowania zaleceń w leczeniu i profilaktyce zespołu stopy cukrzycowej

1 lutego 2013, dodał: Marta

Artykuł zewnętrzny

Leczenie zespołu stopy cukrzycowej (ZSC) jest często długotrwałe i wymaga konsekwentnego działania, dyscypliny oraz samozaparcia. W całym procesie mogą przyjść momenty zwątpienia w sens leczenia, zmęczenia wszystkimi czynnościami związanymi z leczeniem i koniecznością stałej kontroli swojego stanu zdrowia. Według badania „Zdrowa ONA” osoby chore na cukrzycę obawiają się natrętnych myśli, że choroba taka jak ZSC postępuję (58%)[i]. Myśli powodujące lęk i zniechęcenie zdaniem ekspertów mogą osłabiać u chorego zaangażowanie, motywację i sprawiać, że działania przez niego podejmowane na rzecz poprawy stanu zdrowia są rzadsze lub mniej efektywne.

Motywacja ma swoją dynamikę. Nie da się jej utrzymać zawsze na najwyższym poziomie. Spadku motywacji doświadczamy w odniesieniu do różnych aspektów naszej aktywności, dlatego jest to całkowicie naturalne, że pojawia się również w sytuacji walki o swoje zdrowie. Kiedy chory doświadczy słabszej motywacji, ukrywającego się za tym zmęczenia, nie należy się za to karać czy uznać, że zaangażowanie i przekonanie co do słuszności i skuteczności leczenia już nigdy nie wróci. Warto spojrzeć na ten moment jak na coś przejściowego, co ma prawo się wydarzyć po okresie zwiększonego wysiłku w dążeniu do określonego celu. W takich sytuacjach warto pomyśleć, co sprawiłoby nam przyjemność, dodało sił i zadbać o tę część własnego życia i samego siebie, która ze względu na problemy zdrowotne została zaniedbana – mówi Dorota Gromnicka, psycholog, ekspert programu „Zdrowa ONA”.

Jak znaleźć motywację do leczenia zespołu stopy cukrzycowej?

Leczenie zespołu stopy cukrzycowej składa się z elementów, które trzeba powtarzać systematycznie, część z nich nawet codziennie. Do czynności wykonywanych stale przez osoby chore na cukrzycę, jak kontrola poziomu cukru, dochodzą działania związane z pielęgnacją stopy. Wszystko to może sprawiać, że pacjent poczuje, że „ma już dość”, że „to już dla niego za dużo”. Co może pomóc w budowaniu motywacji do przestrzegania zaleceń lekarza i pielęgniarki?

Spójrz na swoje działania długofalowo. Efekty leczenia mogą nie być zauważalne od razu, dlatego trzeba uzbroić się w cierpliwość i potraktować swoje wysiłki jako inwestycję w zdrowie.
Poproś o wsparcie bliskich osób. Porozmawiaj z bliskimi o tym, w jakich czynnościach możesz potrzebować pomocy. Jeżeli pojawiają się chwilę zwątpienia, powiedz im o tym. Dzięki wiedzy o tym, co się z Tobą dzieje, będą mogli dopasować swój system wsparcia i np. na jakiś czas pomóc Ci w przestrzeganiu zaleceń poprzez przypominanie, pomoc w pielęgnacji stopy, itp.
Pamiętaj, o co walczysz. Poza chęcią odzyskania sprawności w stopie, tak naprawdę każdy chory ma swoje pragnienia i marzenia, które zespół stopy cukrzycowej ogranicza. W chwilach zwątpienia należy przypominać sobie, co jest dla mnie ważne, co chcę osiągnąć swoimi działaniami, co umożliwi mi prawidłowa kontrola cukrzycy i sprawność stopy. Trzeba myśleć o konkretnych rzeczach, nie tylko ogólnie o zdrowiu, ale chociażby o tym, co będę robił na wakacjach, z kim chciałbym się spotkać, itp.
Poszukaj osób, które również miały zespół stopy cukrzycowej. Osoby, którym udało się poradzić z zespołem stopy cukrzycowej lub są w trakcie leczenia, ale mają silną motywację do walki, są bardzo dobrym przykładem i sprawiają, że odzyskujemy wiarę w sens naszych działań.
Nie daj się przytłoczyć złym myślom. Spadek motywacji wiąże się z myślami, które przysłaniają wysiłki związane z wykształceniem i utrzymaniem zdrowych zachowań, wzbudzają lęk i zniechęcenie. Kiedy doświadczysz takich toksycznych myśli, staraj się nie analizować ich, nie sprawdzaj ich wiarygodności. Poświęcanie im uwagi, zatrzymywanie się nad ich sensem bez krytycznego osądu, wzmacnia ich siłę, a tym samym powoduje dalszy spadek motywacji.
Porozmawiaj z lekarzem. Jeżeli pacjent zauważa, że jego wysiłki nie przynoszą efektu, warto żeby tę sprawę omówił ze swoim lekarzem. Z doświadczenia wiem, że nie zawsze rezultat jest widoczny gołym okiem, co zniechęca osoby chore do dalszych starań. Wtedy lekarz wyjaśni, na co zwrócić uwagę w procesie leczenia, co zmieniło się dzięki odpowiednim działaniom, a jeżeli okaże się, że leczenie nie daje oczekiwanych rezultatów, wspólnie z pacjentem opracuje dalszy plan działania – mówi dr n. med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska z Katedry i Kliniki Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspert programu „Zdrowa ONA”.

[i] Ogólnopolskie badanie zrealizowane w ramach programu „Zdrowa ONA” zainicjowanego przez Gedeon Richter, przeprowadzone w dniach 9-15 stycznia 2013 roku metodą internetowych zestandaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych (CAWI) przez agencję SW Research. Badaniem objęto łącznie 148 osób chorych na cukrzycę. W tym pytaniu wyniki nie sumują się do 100, ponieważ osoby badane mogły udzielić więcej niż jednej odpowiedzi.