Przeglądając kolorowe czasopisma na każdej stronie widzimy zadbanych ludzi o idealnym uśmiechu. Często natykamy się na informacje o tym jak gwiazdy zmieniały się z wiekiem, co poprawiły w swoim wyglądzie, jak bardzo wpłynęło to na ich karierę. Nie jest rzadkością, że trafiamy na zdjęcia „przed i po” sławnych osób które postanowiły zadbać o zęby i stać się posiadaczami „hollywoodzkiego uśmiechu”.
Nie każdemu ładny uśmiech został dany wiec by stać się takowego posiadaczem trzeba poświecić wiele czasu, pieniędzy i cierpliwości.
Dbać o zęby należy od najmłodszych lat, gdyż krzywy zgryz u dzieci może prowadzić do kompleksów w późniejszych latach, a także do tego ze będą wyszydzane w szkole. Noszenie aparatu nie powinno być czymś wstydliwym. Jest to dowód na to ze dbamy o siebie i o swoje zdrowie.
Chcąc mieć proste zęby mamy kilka rozwiązań. Pierwszym jest aparat zdejmowany. Zbudowany jest z akrylowej płytki, klamer i drutów dopasowanych do zębów. Zalecany jest dla dzieci miedzy 4 a 12 rokiem życia w trakcie wymiany zębów mlecznych na stale. U osób dorosłych jego noszenie często nie przynosi efektów. Aparat ruchomy nie jest na stale przymocowany do zębów i może być samodzielnie zdejmowany przez pacjenta. Należy go nosić kilka godzin dziennie i przez cala noc. Czas leczenia wynosi od 2 do 4 lat.
Aparat stały jest zalecany dla osób dorosłych po 12 roku życia gdy zęby stałe są już w pełni wykształcone. Nie ma górnej granicy wiekowej, więc mogą go nosić osoby nawet po 50-dziesiątym roku życia. Ważne jest jednak aby pacjent miał zdrowy stan uzębienia. Zęby muszą być wyleczone z próchnicy i oczyszczone z kamienia. Aparat stały zbudowany jest z pierścieni, zamków oraz elastycznego drutu który wywiera na zęby stalą określoną sile. Jest kilka typów materiału z którego aparat jest zbudowany. Najpopularniejszy i najtańszy jest zbudowany z metalowych zamków i jest trwalszy oraz bardziej precyzyjny.
Istnieją także aparaty stałe estetyczne. Rożnica polega na kolorze zamków oraz ich trwałości. Do wyboru są zamki porcelanowe, kolorem zbliżone do odcienia szkliwa pacjenta lub kryształowe, prawie niewidoczne przy pełnym uśmiechu. Niestety takie zamki są mniej trwale od tych metalowych.
Nowością na rynku aparatów ortodontycznych jest aparat incognito. Zakładany on jest od wewnętrznej strony jamy ustnej przez co jest zupełnie niewidoczny i pozwala na dyskretne leczenia wad zgryzu. Zamki zbudowane ze stopu złota, robione na wymiar są przyczepiane po wewnętrznej powierzchni zębów. Dzięki temu możliwe jest stworzenie jak najmniejszych rozmiarem zamków i zapewnienie ich doskonałego dopasowania. Aparat incognito jest doskonałym rozwiązaniem dla osób o dużym poczuciu estetyki.
Historia pewnego aparatu:
Chcąc móc się uśmiechać, bez skrepowania, trzy lata temu postanowiłam umówić się na wizytę do ortodonty.
Przed pierwsza wizyta w gabinecie ortodontycznym czytałam artykuły o stałych aparatach. Większość poruszała temat ceny takiego aparatu, inne opisywały wpływ jakie proste zęby maja na zdrowie.
Wady zgryzu to nie tylko problem estetyczny ale także problem zdrowotny. Nieprawidłowości w zakresie położenia zębów mogą prowadzić do bólów migrenowych, złego samopoczucia a także wpływają negatywnie na jakość wymowy. Zaleta posiadania prostych zębów jest to, że maja one skłonność do „samooczyszczania się”, co znaczy ze drobinki pokarmu nie zalegają w buzi i przestrzeni miedzy zębami. Także to, że nie są one stłoczone, sprawia ze mniej się psuja i nie osadza się na nich kamień nazębny. Prawidłowe ustawienie zębów poprawia wygląd, a także często jest gwarancja sukcesów i lepszego samopoczucia.
Pierwsza wizyta w gabinecie polegała na konsultacji ortodontycznej. Pani ortodontka przeprowadziła wywiad chcąc poznać przyczyny zgłoszenia się na leczenie a także aby poznać moje oczekiwania, po czym wypisała mi skierowanie na badanie RTG. Zrobiła również wyciski w specjalnej masie plastycznej.
Następna wizyta polegała na przedstawieniu planu leczenia. Na podstawie zdjęć i wykonanych pomiarów, a także modelach gipsowych uzębienia ustalany jest program jak i przewidywany czas na jak długo aparat powinien być założony na zęby. Plan leczenia ma zagwarantować najlepsze wyniki pod względem estetyki, funkcjonalności i stabilności. W tym momencie można również wybrać rodzaj klamerek. Należy również wziąć pod uwagę to, iż aparaty stałe z klamerkami porcelanowymi czy kryształowymi są droższe od tych z metalowymi.
Po wizycie polegającej na odseparowaniu tylnych zębów tak by zrobić miejsce na „obrączki”, przyszedł czas na założenie aparatu ortodontycznego.
Specjalnym klejem który bardzo przypominał gips, obrączki zostały wciśnięte i przyklejone do „szóstek”, a na reszcie zębów pojawiły się prostokątne klamerki. Przez wszystkie przebiegał drut, który dostosowywał zęby do swojego kształtu. Ortodonta w czasie tej wizyty przekazuje wiele porad dotyczących właściwego noszenia aparatu, tak by go nie uszkodzić, oraz sposób w jaki należy dbać o higienę jamy ustnej.
Pierwsze dni z aparatem były bolesne. Aparat ranił policzki, podniebienie a także język. Bardzo pomocny był wtedy wosk ortodontyczny który po nałożeniu odseparowywał poranione miejsce od aparatu. Zęby wydawały się również „poluzowane” przez co odczuwałam dyskomfort. Podobne wrażenie miałam po każdej wizycie kontrolnej. Posiłki ograniczyłam do potraw których nie trzeba było gryźć. Te pierwsze dni najłatwiej przetrwać żywiąc się półpłynnymi produktami takimi jak jogurty, zmiksowane zupki i kisielki. Gdy już zęby się przyzwyczaiły do aparatu, przestały boleć.
Przed rozpoczęciem leczenia aparatem ortodontycznym należy zęby wyleczyć i oczyścić z kamienia oraz osadu. Dziąsła nie mogą mieć oznak stanu zapalnego. Chcąc dbać o higienę jamy ustnej trzeba zakupić specjalna szczoteczkę która miała krótsze włosie po środku, a także druga która pomagała oczyścić miejsca w aparacie po posiłkach. Oczywiście dbanie o zęby jest utrudnione ale nie niemożliwe. Zęby należy starannie czyścic po każdym posiłku tak aby nie zostały żadne drobinki jedzenia. Aparat ortodontyczny nie prowadzi do powstania próchnicy ale zaniedbanie higieny jamy ustnej prowadzić może do odwapnień, przerostów dziąseł oraz ubytków próchnicowych.
Mój sposób postrzegania posiłków również uległ zmianie. Po każdej wizycie przez kilka dni odczuwałam ból zębów, więc nie jadłam twardych rzeczy. Problemem były również potrawy które po zjedzeniu często zostawały w aparacie i trudno było go później doczyścić. Standardem stało się noszenie ze sobą szczoteczki i mycie zębów w pracy czy w toalecie w restauracji. Podczas zakładania aparatu ortodonta poinformował mnie o tym jakich pokarmów należy unikać. Dowiedziałam się, że nie jest zalecane żucie gumy gdyż może ona oblepić aparat, co trudno jest doczyścić. Twarde warzywa i owoce należy kroić na mniejsze części gdyż gryzienie ich w całości może doprowadzić do odklejenia zamków przyczepionych na zębach. Także jedzenie orzechów nie było wskazane. Należy unikać pokarmów lepkich i ciągnących się gdyż mogą one uszkodzić aparat a to komplikuje i wydłuża czas leczenia.
Osoby noszące aparat stały estetyczny muszą ograniczyć spożywanie mocnej kawy, herbaty, niektórych napojów takich jak sok z czarnej porzeczki oraz palenia papierosów. Jeżeli pacjent się do tego nie zastosuje na klamrach aparatu może powstać trudny do osunięcia osad.
Wszystkie wizyty kontrolne wyglądały podobnie. Odbywały się co miesiąc i polegały przede wszystkim na tym aby kontrolować przebieg leczenia i regulować siłę z jaka aparat działa na zęby. Siadałam na fotelu i pani ortodontka przy pomocy rożnego rodzaju szczypców, haczyków i innych narzędzi zdejmowała mi gumki, później odchylała albo zdejmowała mi drut, zakładała dodatkowe druty aby zlikwidować przerwy po wyrwaniu zębów.
Czasami zdarzało się ze któraś z klamerek się odkleiła. Nie było to problemem. Wystarczyło zadzwonić do gabinetu i umówić się na najbliższy termin aby taka klamerkę znowu przykleić. Trwało to kilka minut wiec można to było naprawić z dnia na dzień a taka dodatkowa wizyta była bezpłatna.
Założenie aparatu ortodontycznego wiąże się z kosztami. Jest to duży wydatek na samym początku gdzie ceny wahają się od 1500-3000 złotych. Można wybrać również aparat estetyczny, który jest prawie niewidoczny, co wiąże się z dodatkowym kosztem. Comiesięczne wizyty również kosztują. W zależności od gabinetu jest to koszt ok.100 złotych.
To jak długo trzeba nosić aparat ortodontyczny zależny od wady zgryzu. Przeciętnie leczenie aparatem stałym trwa od 2 do 2.5 lat.
Niezbędnym etapem po zdjęciu aparatu stałego jest faza stabilizacji i retencji. Podczas wizyty ortodonta zdejmuje aparat zaczynając od obręczy, później specjalnymi szczypcami odrywa klamry. Dokładnie oczyszcza zęby z resztek kleju i przywraca im jednolita barwę. Na podstawie wycisków zrobionych na wizycie poprzedzającej zdjęcie aparatu tworzony jest aparat retencyjny. Należy go zakładać bezpośrednio po zdjęciu aparatu stałego na noc oraz używać przez kilka godzin dziennie. Później czas jego noszenia jest stopniowo redukowany. Faza noszenia aparatu retencyjnego trwa około 2 lat.
Aparat na zęby bywa utrapieniem i może spędzać sen z powiek wielu osobom. Jednak widok prostych zębów, jak ujrzysz, gdy pozbędziesz się drucików, zrekompensuje ci twoją cierpliwość i wytrwałość. Pamiętaj, że stały aparat nie tylko prostuje ząbki, ale również poprawia zgryz, a co za tym idzie, może w bardzo wyraźny sposób poprawić wygląd twojej twarzy w okolicach ust i zniwelować wadę wymowy, jeśli dotychczas się na nią uskarżałeś.
AUTOR – dentysta Olsztyn
