W XXI wieku, gdy zdrowy i piękny uśmiech odgrywa bardzo ważną rolę zarówno w naszym życiu prywatnym jak i zawodowym, ortodoncja stała się jedną z najpopularniejszych i najszybciej rozwijających się dziedzin stomatologii, a noszenie aparatu ortodontycznego nie jest już powodem do wstydu, wręcz przeciwnie – stało się modne. Dziś aparaty ortodontyczne traktujemy bardziej jak biżuterię, noszą je zarówno dzieci jak i dorośli i nikt nie powinien się ich wstydzić!
Najważniejszym elementem wizerunku twarzy i jednocześnie jego największą ozdobą jest piękny, biały, zdrowy uśmiech. Niestety natura rzadko daje nam równe, kształtne i białe zęby. Aby taki efekt osiągnąć, wielu z nas musi wybrać się do ortodonty by poddać się leczeniu ortodontycznemu. Decydując się na takie leczenie przyczyniamy się nie tylko do poprawy estetyki zębów. Mając zdrowe, proste i białe zęby, dużo łatwiej jest utrzymać je w czystości, a świadomość ładnego uśmiechu, świeżego oddechu i to, że wyglądamy atrakcyjnie – znacznie poprawia samopoczucie.
Leczenie ortodontyczne służy nie tylko zachowaniu zębów, przyzębia czy stawów skroniowo-żuchwowych w dobrym zdrowiu, ale także dobremu samopoczuciu, poprawieniu wymowy, estetycznemu wyglądowi, a nawet modzie.
Na czym polega leczenie ortodontyczne?
Typowe leczenie składa się z kilku etapów. Na pierwszej wizycie zrobione zostają wyciski, z których technik wykonuje modele gipsowe szczęki i żuchwy, specjalistyczne zdjęcia RTG oraz kolorowe zdjęcia zębów i twarzy. Są one potrzebne do ustalenia planu leczenia, a jednocześnie są rodzajem pamiątki kiedy to po zdjęciu aparatu lekarz może przypomnieć pacjentowi, jak wyglądał przed leczeniem. Przed kolejną wizytą lekarz analizuje modele oraz zdjęcia panoramiczne i cefalometryczne. Są one podstawą do przygotowania planu leczenia w zakres, którego wchodzi sposób leczenia np. bez czy z usuwaniem jakiś zębów oraz dobór odpowiednich aparatów, systemów i metod leczenia. Następnie lekarz przedstawia pacjentowi plan leczenia i jeżeli pacjent go zaakceptuje, to przystępujemy do pierwszego zabiegu jakim jest założenie separacji, czyli umieszczenie pomiędzy zębami małych elastycznych gumeczek w celu rozsunięcia zębów, jeżeli planujemy założenie pierścieni.
Następna wizyta następuje po 5-7 dniach od założenia separacji i w jej trakcie zakładany jest aparat stały: metalowy, estetyczny lub lingwalny (przy aparacie lingwalnym nie zakładamy pierścieni!). Ta wizyta trwa od 30 min. do 1,0 godz. Kolejne wizyty następują po sobie w odstępach 4-8 tygodniowych. Wydłużanie czasu pomiędzy wizytami bez konsultacji z lekarzem prowadzącym, ma wpływ na wydłużenie czasu leczenia. Czas ten zależny jest od rodzaju wady i wynosi średnio od 12 do 24 miesięcy.
Po zakończonym procesie leczenia i zdjęciu aparatu, niezbędne jest leczenie retencyjne. W tym etapie pacjent otrzymuje specjalny aparat retencyjny stały lub ruchomy, który stabilizuje zęby po zakończeniu aktywnej fazy leczenia.
Kto może założyć aparat ortodontyczny, czy jest jakiś przedział wiekowy?
Leczenie ortodontyczne może być prowadzone zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Warunkiem rozpoczęcia leczenia jest sanacja jamy ustnej, czyli wszystkie zęby muszą być wyleczone i nie możemy mieć żadnych stanów zapalnych dziąseł i przyzębia. Leczenie w zależności od wskazań i od rozpoznania może być rozpoczęte w każdym wieku, nawet w 80 roku życia…
Do ortodonty najczęściej trafiają dzieci w wieku 8-16 lat kierowane przez pediatrę, lekarza stomatologa, laryngologa lub logopedę. Współczesne metody pozwalają na skuteczne leczenie ortodontyczne także osób dorosłych. Również osoby starsze i w podeszłym wieku są pacjentami ortodonty bo zdarza się i tak, że najpierw należy poprawić zgryz by móc następnie zastosować zadowalające leczenie protetyczne.
Trzeba się liczyć z tym, że ortodonta może zalecić usunięcie zęba. Po co usuwa się zęby?
Bywają takie przypadki, że wyleczenie wady zgryzu wymaga usunięcia zęba czy zębów, w celu zrobienia w sposób sztuczny szpar w łuku zębowym w miejsce, których można następnie poprzesuwać zęby będące poza łukiem. Tylko dzięki takiemu zabiegowi istnieje możliwość ich ustawienia w prawidłowych warunkach zgryzowych. Decyzja o usunięciu zębów jest trudna, ale czasami konieczna, aby uzyskać efekt.
Jakie mamy rodzaje aparatów ortodontycznych, bo wiem, że jest ich wiele?
Obecnie dostępnych jest bardzo wiele rodzajów aparatów ortodontycznych, ale najogólniej mówiąc dzielą się na dwa typy:
– ruchome czyli taki aparat, który pacjent może zakładać i zdejmować samodzielnie. Noszony jest stosownie do wskazań lekarza, przeważnie ok. kilkunastu godzin na dobę. Występuje kilkadziesiąt rodzajów aparatów ruchomych dedykowanych do leczenia konkretnych wad zgryzu. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj nowoczesna metoda leczenia Invisalign.
– stałe ( przyklejone do powierzchni zębów). Aparaty stałe możemy założyć na zęby od strony zewnętrznej (tradycyjne aparaty) lub od strony wewnętrznej tzw. aparaty lingwalne (językowe).
Typ zastosowanego aparatu ortodontycznego zależy przede wszystkim od rodzaju wady, ale także od wieku pacjenta i higieny.
Z jakich elementów zbudowane są aparaty stałe, co będziemy nosić na naszych zębach przez cały okres 
leczenia?
Stały aparat ortodontyczny składa się z zamków, mogą one być metalowe (także w wersji dla alergików bez dodatku niklu) lub estetyczne wykonane z kompozytów, porcelany lub sztucznego szafiru. Elementem aktywnym każdego aparatu jest łuk, który jest wykonany z różnego rodzaju stopów metali takich jak: nikiel, tytan, miedź czy stal, mogą być pokryty warstwą teflonu, wówczas ma kolor biały i doskonale pasuje do zamków estetycznych. Łuki mocowane są do aparatu za pomocą ligatur metalowych lub elastycznych, które są wymieniane przy każdej wizycie, ligatury elastyczne dostępne są we wszystkich kolorach.
Jak długo trwa założenie aparatu a jak długo trwa wizyta kontrolna?
Na założenie aparatu ortodontycznego stałego zwykle rezerwujemy od 30 min. do 1 godziny. Bardzo wiele czynników wpływa na czas trwania wizyty kontrolnej, tutaj dużo zależy od samego pacjenta, jak dba o aparat (czy np. niezbędna jest naprawa aparatu, podklejenie zamka itp.) i higienę zębów. Czas trwania wizyty zależy również od etapu leczenia, czy wymienia się łuki, czy trzeba wykonać czyszczenie zębów itd. Ogólnie można powiedzieć, że wizyta kontrolna trwa od 15 minut nawet do 1 godziny.
Czy noszenie aparatu stałego boli?
Samo zakładanie aparatu nie boli , wymaga jedynie od pacjenta trochę cierpliwości. Próg bólu i zjawiska zachodzące podczas leczenia są sprawą bardzo indywidualną, jednych pacjentów boli bardziej, innych mniej a jeszcze innych wcale. Jeśli pojawia się ból to najczęściej przez pierwsze 2-3 dni po wizycie, w przypadku dużego dyskomfortu można zażyć lek przeciwbólowy. Jeśli po założeniu aparatu pacjent czuje, że pewne jego elementy ocierają śluzówkę (najczęściej są to okolice pierścieni lub zamki na zębach ustawionych bardzo nieprawidłowo) należy użyć wosku, naklejając go na te elementy aparatu, które powodują te podrażnienia. Jeśli wosk odklei się, nakładamy go ponownie. Występowanie bólu po wizycie jest zjawiskiem normalnym, świadczy o postępującej korekcie ustawienia zębów, oczywiście jeśli ból nie występuje to wcale nie znaczy, że taka korekta nie zachodzi, jest po prostu dla danego pacjenta bezbolesna.
Czy podczas noszenia takiego aparatu należy w jakiś szczególny sposób dbać o zęby?
O zęby trzeba dbać zawsze a w trakcie leczenia aparatem stałym szczególnie, tzn. należy więcej czasu poświęcić na higienę tak by wszystkie powierzchnie zębów i elementy aparatu oczyścić starannie. Służą do tego specjalne akcesoria do dbania o aparat i zęby, takie jak specjalne szczoteczki, wyciorki, pasty, płyny do płukania ust. Dbałość o higienę w tym szczególnym czasie pomoże uniknąć ewentualnych komplikacji i przyczynić się do sprawnego wyleczenia wady ortodontycznej.
A jak dbać o aparat ortodontyczny by nie uległ zniszczeniu lub uszkodzeniu, czy są na to jakieś specjalne metody?
Należy szczególnie uważać aby nie uszkodzić jego poszczególnych elementów do czego może przyczynić się spożywanie niewskazanych produktów żywnościowych tj. produktów twardych ( twarde owoce i warzywa – jabłka, gruszki, marchewka itp., suchary, twarde pieczywo, twarde słodycze, orzechy), ciągnące i oklejających zęby (np. toffi ). Należy też zachować ostrożność podczas uprawiania sportów, w tym wypadku pomocne mogą być specjalne ochraniacze.
Jak szybko widać pierwsze efekty leczenia ortodontycznego?
Pierwsze efekty widać zwykle dość szybko, już podczas pierwszego miesiąca leczenia wnikliwy pacjent może je zauważyć, a w pierwszych trzech miesiącach są wyraźne. Trzeba jednak podkreślić że „przesuwanie” się zębów to złożony proces biomechaniczny, który wymaga czasu.
A na czym polega zdejmowanie aparatu? Czy to boli?
Aktywna faza leczenia ortodontycznego kończy się zdjęciem aparatu stałego z zębów. Wizyta taka u ortodonty trwa około 30 minut, a zabieg jest całkowicie bezbolesny. Podczas zabiegu odkleja się poszczególne elementy aparatu. Zdejmowanie zamków przez ortodontę odbywa się w sposób mechaniczny. Za pomocą specjalnych kleszczy uciska ortodonta zamek, który łatwo odskakuje od zęba. Następnie lekarz ortodonta zaczyna zabieg oczyszczenia zębów z pozostałości kleju. Kolejnym etapem jest zabieg polerowania zębów przez ortodontę i zrobienie wycisku szczęki potrzebnego do wykonania aparatu retencyjnego, który stabilizuje zęby po zakończeniu aktywnej fazy leczenia.
Czy po zdjęciu aparatu pozostaną na zębach ślady po zamkach?
Nie, jeśli Pacjent będzie odpowiednio dbał o higienę jamy ustnej w trakcie leczenia. Dbanie o czystość zębów to podstawowa sprawa, o jakiej powinni pamiętać Pacjenci noszący aparat ortodontyczny. Skuteczne oczyszczanie zębów to jedyny sposób na to, żeby zapobiec powstawaniu przebarwień, które uwidaczniaja się po zdjęciu aparatu ortodontycznego. Nie można pozwolić na to, aby płytka odkładała się na zębach, gdyż to właśnie ona powoduje przebarwienia i prowadzi do próchnicy zębów.
Czy można zmieniać lekarza ortodontę w trakcie leczenia?
Można, ale nie zalecam. Podczas pierwszej wizyty u Ortodonty dla każdego naszego Pacjenta ustalany jest indywidualny plan leczenia, którego celem jest osiągnięcie jak najbardziej satysfakcjonujących wyników. Nasz lekarz prowadzący zbiera wtedy wszelkie potrzebne informacje i tworzy szczegółową dokumentację pacjenta. Lekarz, który od początku opiekuje się danym Pacjentem, ma o nim pełną wiedzę i może przeprowadzić skuteczne leczenie na wszystkich jego etapach. Dlatego też tak istotny jest wybór dobrego i doświadczonego ortodonty na samym wstępie leczenia.
Zdrowy uśmiech to w obecnych czasach norma i ogromny atut zarówno damskiej jak i męskiej urody, to standard w XXI wieku.
Zapraszamy do odwiedzania naszych klinik!
