Zgaga – przyczyny, objawy i nowoczesne metody leczenia

Zgaga stanowi jeden z najczęściej zgłaszanych problemów ze strony przewodu pokarmowego i często towarzyszy przewlekłemu refluksowi. Za jej występowaniem stoją konkretne zmiany fizjologiczne i anatomiczne, ale także codzienne wybory. Jakie są objawy, przyczyny i metody leczenia zgagi?

Czym jest zgaga i jakie są jej przyczyny?

Zgaga to odczuwane przez pacjenta pieczenie lub palenie w okolicy mostka. W warunkach prawidłowych treść żołądkowa, zawierająca kwas solny i enzymy trawienne, pozostaje w żołądku dzięki barierze antyrefluksowej.

Głównym elementem tej bariery jest dolny zwieracz przełyku (LES). Gdy jego funkcja zawodzi (np. zwieracz nie domyka się prawidłowo lub często ulega rozluźnieniu) dochodzi do cofania się kwaśnej treści do przełyku, co drażni jego wrażliwą błonę śluzową i wywołuje zgagę [2].

W mechanizmie wystąpienia zgagi mogą uczestniczyć także inne zaburzenia:

• zaburzona motoryka przełyku,
• opóźnione opróżnianie żołądka,
• przepuklina rozworu przełykowego,
• predyspozycje indywidualne (np. nadwrażliwość przełyku).

Jak objawia się zgaga?

Klasyczne objawy zgagi to:

• pieczenie lub palenie w dolnej części klatki piersiowej, często za mostkiem,
• cofanie się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku lub gardła (regurgitacja), kwaśny lub gorzki posmak w ustach,
• uczucie odbijania, czasem odbicia kwaśne,
• nasilanie dolegliwości po obfitym lub tłustym posiłku, w pozycji leżącej, przy pochylaniu się lub w nocy.

U niektórych pacjentów zgadze mogą towarzyszyć także objawy mniej typowe: suchy kaszel, chrypka, ból w klatce piersiowej, uczucie dławienia [1].

Nowoczesne metody leczenia zgagi: od leków po zabiegi

Leczenie zgagi oraz refluksu powinno być dobrane w zależności od nasilenia objawów, częstotliwości, ich wpływu na jakość życia, a także od ewentualnych powikłań.

Prawidłowy styl życia i modyfikacja czynników ryzyka

W złagodzeniu zgagi pomocne okazują się:

• unikanie przejadania się,
• odstęp 2–3 h między ostatnim posiłkiem a snem,
• ograniczenie tłustych potraw, alkoholu, kawy,
• redukcja masy ciała u osób z nadwagą,
• rezygnacja z palenia,
• uniesienie głowy łóżka.

Farmakoterapia – nowoczesne podejście z podwójnym mechanizmem działania

W leczeniu zgagi stosuje się najczęściej inhibitory pompy protonowej (IPP), które hamują wydzielanie kwasu solnego w żołądku.

Leki z tej grupy wykazują wysoką skuteczność, szczególnie w przypadku zgagi o charakterze przewlekłym lub nawracającym. Ich działanie jednak zazwyczaj nie jest natychmiastowe, co może stanowić problem w przypadku nagłych dolegliwości. Z drugiej strony, klasyczne antacydy działają szybko, ale krótko (do następnego posiłku) i nie eliminują pierwotnej przyczyny zgagi.

Rozwiązaniem łączącym skuteczność i szybkość działania jest Helicid Rapid – jedyny w Polsce lek o unikalnej formulacji, który łączy 20 mg omeprazolu o natychmiastowym uwalnianiu z 225 mg wodorowęglanu sodu pełniącego funkcję antacydu.

To połączenie zapewnia podwójną siłę w walce ze zgagą:

• ulga w ciągu 5 minut dzięki natychmiastowemu zobojętnieniu kwasu,
• ochrona nawet przez 24 godziny poprzez zahamowanie jego wydzielania u źródła.

Dzięki tej kombinacji Helicid Rapid może być stosowany zarówno w przypadkach incydentalnych, jak i u pacjentów, którzy potrzebują doraźnej, szybkiej i skutecznej kontroli objawów. To obecnie wyjątkowo dobry lek na zgagę bez recepty, który nie tylko łagodzi objawy, ale też oddziałuje na ich przyczynę.

Więcej informacji o preparacie na stronie: https://helicidrapid.pl.

Endoskopowe i chirurgiczne metody leczenia dla pacjentów z przewlekłym, opornym na leczenie objawami

Dla pacjentów, u których farmakoterapia nie przynosi oczekiwanej ulgi (tzw. GERD oporne na IPP), lub gdy występuje wada anatomiczna (np. przepuklina rozworu przełykowego) dostępne są procedury poprawiające barierę antyrefluksową.

Do takich metod należą:

• minimalnie inwazyjne techniki endoskopowe, np. tzw. śródbłonowe plicacje dolnego odcinka przełyku, które wzmacniają barierę antyrefluksową,
• klasyczna lub częściowa fundoplikacja chirurgiczna (np. metoda Nissena lub modyfikacje częściowe), szczególnie u pacjentów z przepukliną rozworu przełykowego lub przy objawach trudnych do opanowania tabletkami [3].

W wyborze metody leczenia kluczowa jest dokładna diagnostyka, polegająca uwzględniająca badania endoskopowe, monitorowanie pH i impedancji, a także ocena motoryki przełyku.

Źródła:

1. Broderick R., Fuchs K., Breithaupt W. i in., Clinical Presentation of Gastroesophageal Reflux Disease: A Prospective Study on Symptom Diversity and Modification of Questionnaire Application, Dig Dis. 2020, 38(3), s. 188-195.
2. Holloway R.H., Dent J., Pathophysiology of gastroesophageal reflux. Lower esophageal sphincter dysfunction in gastroesophageal reflux disease, Gastroenterol Clin North Am. 1990, 19(3), s. 517-535.
3. Kasugai K., Ogasawara N., Gastroesophageal Reflux Disease: Pathophysiology and New Treatment Trends, Intern Med. 2023, 63(1), s. 1–10.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.