Świeżo, zdrowo, sezonowo – postaw na jesienne warzywa

Po świeże warzywa warto sięgać przez cały rok. Wybierajmy szczególnie te sezonowe, w terminach, w których daje nam je Matka Ziemia. Smakiem i aromatem wielu produktów możemy cieszyć się także jesienią. Sprawdźmy, które z nich powinniśmy włączyć do codziennego jadłospisu.

Sezonowe warzywa dostarczają nam gamę składników mineralnych, witamin oraz substancji bioaktywnych wytwarzanych tuż pod skórką pod wpływem promieni słonecznych – mówi Julita Dudicz, Specjalista ds. Żywienia i Dietetyki – Natomiast te pochodzące z importu niestety bardzo często są zrywane jeszcze zanim dojrzeją. Później ten proces stymulowany jest środkami chemicznymi. Dlatego warto sięgać po produkty, które wzrastały zgodnie z rytmem natury- dodaje.

Zwolennicy sezonowego odżywiania znajdą całe bogactwo aromatycznych, zdrowych i kolorowych warzyw także jesienią. Na straganach królują ziemniaki, buraki, patisony, dynie, cukinie, szpinak, seler, por, papryka, marchew, kukurydza, kapusta, kalarepa, kalafior, jarmuż, fasola, groch, dynia, czosnek, brukselka czy brokuły. Dlaczego powinny trafić na nasze stoły?

CUKINIA
Cukinia – odmiana dyni zwyczajnej, bogata jest w minerały takie jak potas i wapń oraz witaminy B1, B2, PP i C oraz karoten. Istotne jest to, że nie kumuluje metali ciężkich. Zawarte w niej związki zasadowe działają odkwaszająco i wpływają korzystnie na proces trawienia. Cukinia jest niskokaloryczna, idealnie nadaje się do podgryzania między posiłkami na surowo. Stanowi też świetny dodatek do placków, które są delikatniejsze od ziemniaczanych.

KALAFIOR, BROKUŁY
Kalafiory i brokuły z polskich upraw zbierane są od maja do listopada, a przechować udaje się je jeszcze w grudniu. Kalafior zaliczany jest do cenniejszych warzyw z uwagi na bogaty skład chemiczny, a także walory smakowe. Zawiera m.in. mnóstwo składników mineralnych: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod oraz karoteny i szereg witamin: K, B1, B2, B6, C, kwas nikotynowy (witamina PP/B3) i pantotenowy (witamina B5).
Jeśli chodzi o możliwości przygotowania, kalafior i brokuły należą do najbardziej wszechstronnych warzyw. Można je spożywać na surowo, duszone, pieczone, jako składnik zapiekanek, zup warzywnych oraz sałatek. Doskonale smakują smażone, ugotowane w wodzie lub na parze i podane ze zdrowym tłuszczem roślinnym, np. margaryną Śniadaniową z Masłem, z ziołami czy też zapiekane z serem lub sosem beszamelowym.

DYNIA
Dynia, należy do warzyw niskokalorycznych, bogatych w witaminy i składniki mineralne (C, D, B1, B2, PP, kwas foliowy). Zawiera również dużą dawkę beta-karotenu (szczególnie pomarańczowe odmiany), który ma działanie antyutleniające, przeciwdziałające nowotworom i chorobom układu krążenia. Pestki dyni obfitują natomiast w duże ilości cynku i lecytyny, a sok z dyni jest najlepszym połączeniem żelaza, miedzi, magnezu i potasu, czyli wszystkich minerałów dbających o sprawne działanie naszego układu krążenia.
Sezon na dynie trwa od września do listopada, ale w odpowiednich warunkach możemy je przechować nawet do marca. Nadaje się do smażenia, pieczenia, gotowania i marynowania. Z jej miąższu można przygotować zupę, racuchy, farsz do naleśników, a nawet ciasto czy dżem lub stosować jako dodatek do deserów. Pestki dodajemy do sałatek, ciasteczek lub chlebów dyniowych, zaś wyciśnięty z nich olej stanowi smaczny dodatek do wielu potraw. Należy jednak pamiętać, by nie używać go do smażenia – pod wpływem, wysokiej temperatury tworzy szkodliwe związki. Placki z dyni smażmy więc na oleju rzepakowym lub margarynach kulinarnych z niego wyprodukowanych.

ZIEMNIAKI
Ziemniaki zawierają duże ilości witaminy C i w polskiej kuchni, przy bardzo dużym spożyciu tych warzyw, stanowią jej główne źródło w diecie, tym bardziej że dostępne są przez cały rok. Bogate są także w witaminy z grupy B, witaminę PP, K, a ze składników mineralnych zasobne są w potas, fosfor, magnez, sód, żelazo oraz wapń. Poza tym ziemniaki zawierają dużo białka roślinnego i błonnika, ułatwiającego pracę przewodu pokarmowego.
Nazwa ”ziemniak” odnosi się do całej rośliny – zarówno do jej części zielonych, jak i jadalnych, bogatych w skrobię bulw (ziemniak, kartofel, psianka, pyra). Warzywa te segregowane są na kilka klas kulinarnych. Odmiany typu A lub AB to odmiany sałatkowe, które nie rozpadają się po ugotowaniu. Bulwy o najszerszym zastosowaniu oznaczone są symbolem B. Typ BC lub C to odmiany mączyste, które doskonale nadają się np. na puree i kluski, świetnie smakujące z dodatkiem margaryny Śniadaniowej z Masłem i oprószone mieszanką ziół.

CZOSNEK
Czosnek stanowi prawdziwe bogactwo związków bio-aktywnych, w tym witaminy C, A, B1, B2, B3, PP, a także fitosteroli, flawonoidów. Zawiera liczne substancje lotne, zwane olejkami czosnkowymi, w którym znajdują się allicyna i allistatyna wykazujące silne działanie bakteryjne. Warzywo to pomaga w walce z infekcjami i wpływa korzystnie na odporność organizmu. Jak dowodzą badania, czosnek może też być pomocny w prewencji miażdżycy. Spożywany regularnie wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi.