„Rącze konie” – recenzja

Książka jest typowo męskim spojrzeniem na świat, powieścią utrzymaną w stylu klasycznego westernu, gatunku który często przewija się w twórczość McCarthy’ego. Jest to jednak także pewne novum, mające swoje źródło w refleksyjno-nostalgicznym pejzażu, który autor wplótł w kanwę opowieści, nadając mu rolę pierwszoplanową.
Wizja Dzikiego Zachodu z połowy lat XIX wieku zmienia się wraz z trwającą podróżą za marzeniami. John Grady Cole odkrywa bowiem zupełnie pozbawioną romantyzmu stronę życia, realną przeszłość kraju i twardą rzeczywistość. Jego podróż z dwójką przyjaciół pozwala mu zakosztować miłości i zemsty oraz smaku wyrzeczeń i bólu. Podejmuje walkę o przetrwanie, prawdziwie dorosłe i męskie decyzje, w świecie nasiąkniętym przemocą, bólem i śmiercią. Zburzenie murów fikcji i wyobrażeń pozwala bohaterowi dojrzeć i dorosnąć, czując twardy grunt pod nogami, gdzie nie ma miejsca na legendy i mrzonki. Krzywda i niesprawiedliwość panoszą się na tym świecie i trzeba im stawić czoła. Realia brutalną krzywizną paraliżują też świat wartości. Honor, uczciwość, ponoszenie konsekwencji toną w błocie chciwości i konsumpcji, bezwzględnym marazmie władzy i pieniędzy. Szesnastoletni chłopak musi odnaleźć swoje miejce, swój sposób na przetrwanie…
Opowieść o historii, cieniach przeszłości ziemi amerykańskiej i prawdziwych męskich wartości nadają książce klimat refleksyjny, wzmocniony dodatkowo wątkiem dorastania, co zacieśnia więzy psychologii poznawczej bohatera, a ponadto idealnie komponuje się z nostalgią wspomnień. Można odnieść wrażenie, że autor uzupełnia historię i jego romantyczne pierwiastki o wątki prawdziwe, realne i gorzkie. Jednocześnie owa dzikość kraju w jakiś sposób magnetyzuje i przyciąga, urzekając westernowym czarem męskiego życia. Splatanie kompozycji, krajobrazów, przeszłości i obrazu współczesnego pozwala na opowiedzenie historii na nowo, z perspektywy czasu, pod nieco innym kątem, ale wciąż pozostaje ona śladem ziemi, zamkniętym w przestrzeni.
Autor niesamowicie odmalowuje pejzaż, tworząc obraz piękny, a zarazem nasączony pierwiastkami egzystencjonalnymi. Mocno kreśli wizję, kompozycję uzupełniając barwą smutku i nostalgii, dzięki czemu odnosimy wrażenie niezwykłej autentyczności i autorskiego zaangażowania. Głębokość treści opartej na westernowym schemacie naprawdę potrafi zachwycić, dobrym i czystym pięknem męskiej literatury. Dodatkowo język, prosty i zwięzły, można powiedzieć minimalistyczny, będący autorskim podpisem, idealnie podkreśla subtelność i poetyckość prozy, która staje się kunsztowna, śpiewna, niemal wierszowana. Dzięki temu jeszcze bardziej przemawia do nas ogrom fundamentalizmu i prawdy wyłaniającej się z pomiędzy wierszy.
Nie jest to książka łatwa, brak w niej uśmiechu i radości życia. Znajdziemy jednak piękno głębokie, wartościowe i solidne, które przemawia do duszy mocno i dosadnie. Skazani będziemy na prawdziwe refleksje, spojrzenie w mroczną otchłań ludzkiego serca, a zarazem upajający heroizm. Piękno koni pędzących z rozwianymi grzywami w odwiecznym galopie wolności.

Marta D.

Rącze konie
Cormac McCarthy
Przekład: Jędrzej Polak
Oryginalny tytuł: All the Pretty Horses
Wydawnictwo Literackie
Data premiery: kwiecień 2012
Seria: Trylogia Pogranicza
Format: 123×197 mm
Ilość stron: 424
ISBN: 978-83-08-04847-4
Cena detaliczna: 36.90 zł
Cena na stronie Wydawnictwa: 33,21 zł.