Przed układem pokarmowym niemowlęcia stoi wiele codziennych wyzwań. Dlaczego wyzwań? Ponieważ układ pokarmowy dziecka po urodzeniu wciąż dojrzewa, a mechanizmy, które biorą udział w procesach trawienia i wchłaniania są niedostatecznie sprawne. Warto wiedzieć jak wygląda proces trawienia w przypadku niemowlęcia – by lepiej zrozumieć potrzeby jego delikatnego brzuszka.
Czym jest trawienie i wchłanianie?
Zawarte w spożytym pokarmie białka tłuszcze i węglowodany, aby mogły być przez organizm wykorzystane, muszą zostać rozłożone do odpowiednio małych cząsteczek, które będą zdolne przeniknąć przez ścianę przewodu pokarmowego. Proces ten nazywany jest trawieniem i przebiega w sposób uporządkowany z udziałem wielu enzymów, wydzielanych z sokami trawiennymi do przewodu pokarmowego. Końcowe produkty trawienia białek tłuszczów i węglowodanów, a także woda, witaminy i składniki mineralne są wchłaniane z przewodu pokarmowego w procesie zwanym wchłanianiem. Trawienie i wchłanianie to procesy niezwykle ważne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka.
Miejsce startu: buzia
Proces trawienia ma swój początek już w jamie ustnej. Dzięki obecności amylazy ślinowej trawione są cukry, np. skrobia. Pokarm jest rozdrabniany (nawet jeżeli dziecko nie ma jeszcze zębów!) mieszany ze śliną przy pomocy języka, a gdy przybierze kształt kęsa, przesuwa się do gardła, by zostać połkniętym.
W żołądku, w porządku
Kolejny etap trawienia zachodzi w żołądku. Pokarm wpada do żołądka przez dolny zwieracz przełyku, a opuszcza go poprzez odźwiernik przedostając się do jelita cienkiego. Trawienie w żołądku zachodzi przy udziale soku żołądkowego. Czynniki trawiące wchodzące w skład soku żołądkowego to kwas solny i enzymy trawienne (pepsyna i lipaza żołądkowa). W pierwszych miesiącach mięsień oddzielający przełyk od żołądka – dolny zwieracz przełyku – nie jest jeszcze dojrzały, stąd częste zjawisko ulewań (cofania się treści pokarmowej). Około 2.-3. miesiąca życia dolny zwieracz przełyku zwiększa swoją sprawność, co sprawia, że pokarm z żołądka nie może cofnąć się do przełyku.
Najważniejsze jest jelito
Jelito cienkie to część układu pokarmowego, w której dochodzi do zasadniczego procesu trawienia. Ta najdłuższa część układu pokarmowego składa się z trzech odcinków: dwunastnicy, jelita czczego i jelita krętego. Wytwarzana w wątrobie żółć i sok trzustkowy docierają do dwunastnicy – tu zachodzi główny proces trawienia pokarmu. Wartościowe związki zawarte w pokarmie są wchłaniane dzięki kosmkom jelitowym, które pokrywają ściany jelita cienkiego. Do naczyń krwionośnych i limfatycznych, znajdujących się wewnątrz kosmka, przedostają się składniki odżywcze. Resztki pokarmowe, które nie zostaną strawione ani wchłonięte, są przesuwane do jelita grubego.
To już koniec
Końcową częścią jelita jest jelito grube. To ostatni odcinek przed odbytem. W jelicie grubym znajdują się: jelito ślepe (nazywane również kątnicą – z niej wychodzi wyrostek robaczkowy), okrężnica oraz odbytnica. Podstawowa funkcja jelita grubego polega na końcowym wchłanianiu wody i elektrolitów. Mikrobiota jelitowa zawarta w jelicie grubym, częściowo jest wydalana razem z kałem. Niektóre bakterie zawarte w mikrobiocie jelitowej produkują substancje ważne dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka: witaminę K, wiele witamin z grupy B oraz kwas foliowy. Kolejnym zadaniem jelita grubego jest formowanie kału. W odbytnicy, czyli w ostatnim odcinku jelita grubego, kał czeka na wydalenie.
By zaspokoić potrzeby małego brzuszka
Kluczem do prawidłowego przebiegu procesu trawienia niemowlęcia jest szczególna dbałość o wyjątkowe potrzeby układu pokarmowego, który po narodzinach charakteryzuje się niedojrzałością. Najlepszym sposobem karmienia dziecka po narodzinach jest karmienie piersią. Mleko mamy zawiera enzymy trawienne, niezwykle ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka. „Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia, a następnie jego kontynuację nawet do 2. roku życia w trakcie rozszerzenia diety niemowlęcia o pokarmy uzupełniające. Z myślą o dzieciach po 6. miesiącu życia, które z różnych przyczyn nie mogą być karmione piersią, stworzyliśmy formułę, która odpowiada potrzebom małych, dojrzewających jeszcze brzuszków” – mówi Lucyna Bienek, doradca marki Bebiko PRO+ 2.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt. Mleko matki zawiera wszystkie składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami.
Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
