„Encyklopedia Dinozaury” – recenzja

Dinozaury od zawsze fascynowały. Żyły na jedynym rozległym kontynencie Ziemi, nazywanym Pangeą panując na nim przez 160 mln lat. Do dnia dzisiejszego nie wiadomo, co stało się 65 milionów lat temu i jak to się stało, że dinozaury wyginęły. Jedna z hipotez naukowych tłumaczy , że prehistoryczną zagładę spowodowało uderzenie w ziemię asteroidy, co pociągnęło za sobą zmianę klimatu i śmierć dinozaurów. Pozostało mnóstwo pytań. I ciekawość, która niejednokrotnie przeradza się w pasję.

„Encyklopedia dinozaurów” jest ciekawym i kolorowym kompendium wiedzy. Odpowiada i omawia podstawowe zagadnienia związane z szeroko pojętą tematyką dinozaurów. W książce znajdziemy rzetelny i ciekawy opis czasu panowania dinozaurów, z podziałem na prehistoryczne okresy i ich charakterystykę, uwzględniającą rozwój kontynentów, klimat i warunki naturalne. Kolejno dowiadujemy się czym są skamieliny znajdowane na całym świecie, od pustyń, po Antarktydę i jak one powstawały oraz jak wygląda praca paleontologów i na czym polega rekonstrukcja dinozaurów. Jednymi z najbardziej pasjonujących informacji, są te dotyczące wielkich odkryć. I tak możemy dowiedzieć się, że większość popularnych dinozaurów odkryto w Ameryce Północnej, a pierwszym znaleziskiem był hadrozaur którego szczątki odnaleziono w 1858 roku. Możemy też doczytać, że jednym z najnowszych odkryć paleontologicznych jest futalognkozaur, którego nazwa tłumaczona jest jako: „panujący jaszczur gigant”. Znajdziemy też w książce drzewo życia gadów, ukazujące ewolucyjne ścieżki rozwoju organizmów, z którego łatwo wywnioskować, że gady (oraz ssaki) wywodzą się od płazów, natomiast potomkami dzisiejszych ptaków były właśnie dinozaury. Jest to bardzo cenna informacja, a jej schematyczne przedstawienie, przemawia do czytelnika znacznie bardziej, niż każdy, nawet najlepszy opis. Wystarczy jeden rzut oka i już potrafimy dokonać analizy i odnaleźć poszczególne gałęzie ewolucji oraz jej efekty. Dzięki encyklopedii dotrzemy też do informacji o budowie tych niezwykłych zwierząt i ich wspaniałej różnorodności (do dnia dzisiejszego odkryto ponad 1000 gatunków), obejmującej małe stworzenia podobne do kury po olbrzymy jak brachiozaur czy sejsmozaur. Dużą atrakcją dla młodych odkrywców jest zgrabnie i przejrzyście opracowana tabela obrazująca linie rozwojowe dinozaurów z ich podziałem opartym na układ kości miednicy i licznymi przykładami. Czytelnik pozna również sposoby odżywiania się, poruszania i rozmnażania tych niezwykłych zwierząt, z podziałem na dinozaury lądowe i wodne oraz roślino i mięsożerne. W dalszej części książki możemy przeczytać też o wielkiej tajemnicy wyginięcia tych fascynujących gadów i postępie ewolucyjnym, który doprowadził do szybkiego rozwoju ptaków i ssaków, które do dnia dzisiejszego niepodzielnie panują na wszystkich kontynentach Ziemi.
„Encyklopedia Dinozaurów” to także cała masa wszelakich ciekawostek. Przy uważnym studiowaniu możemy dowiedzieć się, jaką nazwę nadano się najstarszemu odkrytemu gadowi, jak maleńka była czaszka anurognatusa, jaką rozpiętość skrzydeł miały pterozaury lub szczątki jakiego dinozaura odkryto w Polsce. Niezwykle ciekawą informacją jest wyjaśnienie po co dinozaurom były pancerze, kolce, guzy i grzebienie lub do czego służyły ogromne kryzy ceratopsów, a także jaka była funkcja potężnych rogowych płyt na grzbiecie stegozaurów. Wrażenie na młodych badaczach prehistorycznego świata zrobi też na pewno rozdział poświęcony dinozaurom opierzonym, przypominających dzisiejsze strusie. Mało kto bowiem wie o istnieniu takiej grupy niezwykle oryginalnych gadów.
Książkę kończy zbiór ciekawych pytań z odpowiedziami, które stanowią podsumowanie, a zarazem usystematyzowanie wiadomości. Encyklopedia zawiera też słowniczek pojęć i dane dotyczące parków, w których dzisiaj można podziwiać dinozaury (oczywiście nie te prawdziwe, ale ich pięknie wykonane rekonstrukcje). Opracowanie zawiera też mapę świata z oznaczeniami tych magicznych miejsc, gdzie dokonano wielkich odkryć śladów dinozaurów oraz galerię z postaciami dinozaurów i podstawowymi informacjami o nich.

Na ogromną uwagę i pochwałę zasługuje szata graficzna książki, która obfituje w prezentacje bardzo realistycznych i starannie wykonanych podobizn dinozaurów i ich środowiska. Rysunki są wykonane niezwykle precyzyjnie i starannie. Czytelnik zostaje oczarowany ich kształtami, kolorami i dynamizmem. Dodatkowo wiele ilustracji wskazuje na rzeczywistą wielkość zwierząt w stosunku do siebie lub do człowieka. Bardzo czytelny i przejrzysty układ treści umożliwia natomiast poznawanie prehistorycznego świata w odpowiednim układzie i kolejności, wiedza jest zebrana tematycznie i umożliwia systematyczne i logiczne przyswajanie ważnych informacji oraz całej gamy ciekawostek.
Jako matka jednego z tych chłopców, dla których świat dinozaurów jest ogromną fascynacją, muszę przyznać, że encyklopedia zrobiła na nas ogromne wrażenie. Cudownie jest usiąść z dzieckiem i zatopić się w tym odległym świecie, podsycać zainteresowanie, prowadzić dyskusje, by wreszcie zaobserwować, że dziecko samo wyciąga rękę po książkę, by jeszcze raz, ponownie, tuż przed snem, zgłębiać tajemnice tych najwspanialszych stworzeń w historii Ziemi. Życzę wszystkim czytelnikom (tym młodszym i starszym) tak wspaniałych wrażeń.

Marta D.