Diabetolog – lekarz od cukrzycy

Diabetolog – czym się zajmuje

Lekarz tego typu specjalizuje się w chorobach, które są związane z nieprawidłowym działaniem, bądź wydzielaniem insuliny. Ta zaś jest hormonem, który powstaje w trzustce. Zadaniem insuliny jest regulowanie stężenia glukozy we krwi. Jeżeli dojdzie do zwiększonego stężenia glukozy – występuje hipoglikemia (potocznie znane jako „wysoki cukier”). W razie kiedy hipoglikemia się utrzymuje jakiś czas, może być to objaw cukrzycy.

Kiedy ktoś ma problem z cukrzycą, w organizmie takiej osoby występują zaburzenia metabolizmu tłuszczów, czy białek. To zaś doprowadzić może do hiperlipidemii, oraz hiperaminoacydemii. Nazywa się tak zwiększone stężenie tłuszczy i aminokwasów we krwi człowieka.

Czym się zajmuje i jak leczy diabetolog? Oto zakres działań, jakie przeprowadza lekarz. Podzielić je można na trzy grupy.

Trzy grupy działań diabetologa

• profilaktyka,
• leczenie cukrzycy, oraz innych zaburzeń metabolicznych,
• leczenie powikłań cukrzycy (takie występują najczęściej po wieloletniej chorobie, bądź u pacjentów, gdzie cukrzyca była niezdiagnozowana przez długi czas).

Diabetolog – jak wygląda wizyta u lekarza

Pierwsza wizyta u diabetologa polega na przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem, jak i ocenie, z którym typem cukrzycy się on zmaga. Diabetolog zawsze od tego powinien rozpocząć spotkanie. Bardzo istotne jest, aby powiedzieć lekarzowi o wszystkich objawach, jakie zaobserwowaliśmy.

Kolejnym krokiem jest wykonanie badań. Lekarz również udzieli informacji na temat planowanego leczenia.

Czy diabetolog ustala dietę? Może się tak zdarzyć. Na pewno jednak lekarz poinformuje o zasadach odpowiedniego odżywania się i doradzi, jakie produkty stosować, a które wyrzucić z jadłospisu.

Aktualnie w każdym mieście znajduje się jakiś diabetolog. Wrocław, Kraków, Warszawa, czy nawet wiele mniejszych miast nie będzie stanowiła problemu, jeżeli zechcemy wybrać się na wizytę do diabetologa!

Bardzo ciekawym rozwiązaniem są spotkania z zakresu diabetologii. Takie organizują różne placówki (poradnia diabetologiczna) i przeprowadza je np. pielęgniarka diabetologiczna przeszkolona w danym zakresie medycyny. Spotkania mogą rozjaśnić wielu osobom niektóre rzeczy na temat cukrzycy, powikłań po chorobowych, czynności związanych z profilaktyką cukrzycy, itp.

Cukrzyca – kilka zdań na jej temat

Należy ona do najczęstszych chorób cywilizacyjnych. Niestety liczba chorych z roku na rok wzrasta na całym świecie. Według badań przeprowadzonych przez WHO wywnioskować można, że w 1980 roku na cukrzycę chorowało około 108 milionów osób. Niestety w 2014 roku liczba ta wzrosła około 4-krotnie do 422 milionów.

Wyniki, które zostały oszacowane na około 2040 rok, potwierdzają, że wówczas chorować na cukrzycę może nawet 640 milionów osób. Dane są zatrważające.

W Polsce z cukrzycą zmaga się około 3 miliony osób. Natomiast u 90% tychże osób zdiagnozowano cukrzycę typu 2. Głównymi powodami tego rodzaju choroby jest brak aktywności fizycznej i otyłość.

Jakie są objawy cukrzycy

Są one zróżnicowane i zależą od typu choroby, ale też od jej przebiegu, czy przebiegu wdrożonego leczenia. W dużej liczbie przypadków choroba przebiega bezobjawowo i zostaje wykryta przypadkowo podczas badań przesiewowych. Przykładem może być badanie stężenia glukozy we krwi.

Objawy, jakie mogą wystąpić w cukrzycy typu 1

• wielomocz,
• utrata masy ciała,
• wzmożone pragnienie,
• występujące cechy odwodnienia (suchość skóry, suchość błon śluzowych),
• kwasica,
• śpiączka ketonowa (jest to objaw świadczący o nagłym początku choroby – występuje najczęściej u dzieci i młodzieży).

Objawy, jakie mogą wystąpić w cukrzycy typu 2

Ten rodzaj choroby, w porównaniu z poprzednim jeszcze rzadziej daje o sobie znać w postaci jakichkolwiek objawów. Z upływem czasu jednak powstawać mogą powikłania. Te są zazwyczaj odczytywane przez lekarza jako pierwsze symptomy choroby.

Wspomnieć należy również o innych objawach, które mogą świadczyć o tym, że zmagamy się z cukrzycą. Wyróżnia się takie jak:

• gorsze gojenie się ran,
• apatia,
• senność,
• osłabienie,
• zakażenia skórne.

Jeżeli zauważysz u siebie, którekolwiek niepokojące objawy, udaj się do lekarza rodzinnego, w celu zbadania cukru, bądź zdecyduj się na badania przesiewowe i skontrolowanie stężenia glukozy we krwi. Pamiętaj, że im szybciej wykryta cukrzyca, tym lepiej!

Powikłania

Do jednego z zadań diabetologa należy diagnoza powikłań powstałych z cukrzycy. Lekarz ten może zająć się leczeniem niektórych z nich, bądź w razie potrzeby skierować pacjenta do innego specjalisty, np. okulisty, neurologa, itp.

Najczęstszymi przewlekłymi powikłaniami cukrzycy, mogą być:

• stopa cukrzycowa,
• kruchość kości,
• neuropatia cukrzycowa (uszkodzenie nerwów),
• choroby stawów,
• nefropatia cukrzycowa (cukrzycowa choroba nerek),
• zaćma (katarakta),
• jaskra,
• retinopatia cukrzycowa (cukrzycowa choroba oczu),
• amputacja kończyny,

ponadto cukrzyca przyspiesza rozwój zmian miażdżycowych w naczyniach – to zaś doprowadzić może do zawału serca.

Wyróżnia się też kilka powikłań o przebiegu gwałtownym, czyli np.:

• hipoglikemia polekowa (najczęściej obserwuje się u chorych na cukrzycę typu 1),
• kwasica,
• śpiączka ketonowa,
• śpiączka mleczanowa,
• zespół hiperglikemiczno – hiperosmolalny.

Jak leczyć – co jest ważne w leczeniu cukrzycy

Lekarz diabetolog najczęściej wobec pacjentów stosuje leczenie takie jak:

• edukację terapeutyczną,
• modyfikacje stylu życia (zachęcenie do edukacji na temat diet, czy wdrożenie aktywnego stylu życia z uwzględnieniem indywidualnej kondycji pacjenta),
• farmakoterapia (wdrożenie insuliny, leków nieinsulinowych),
• leczenie czynników, które są ryzykiem choroby sercowo naczyniowej, czyli np. nadciśnienia tętniczego.

Konkretne leczenie zależne jest od rodzaju występującej choroby. Dlatego też cukrzycę typu 1, leczy się nieco inaczej, aniżeli typu 2, itp. Szczegóły poniżej!

Cukrzyca typu 1 – kilka zdań związanych z leczeniem cukrzycy

Ten rodzaj choroby znany jest też pod nazwą cukrzycy insulinozależnej. Jest to niestety choroba nieuleczalna, jednak możliwa do kontrolowania. Chorzy zmagający się z nią, muszą do końca życia kontrolować stężenie glukozy we krwi, jak i pobierać insulinę. Dzięki takiemu zachowaniu da się uniknąć powikłań. Kiedy pacjent pobiera insulinoterapię, korzysta z pompy insulinowej, bądź samodzielnie wykonuje wstrzyknięcia insuliny – kilka razy na dobę podskórnie.

Diabetolog ustali rozpoznanie, wytłumaczy, jak powinno wyglądać samobadanie (wykonuje się je za pomocą glukometru). Lekarz poinformuje również, w jaki sposób obliczyć wymaganą dawkę insuliny, która powinna być wyliczona względem ilości spożytych węglowodanów. Ponadto osoby cierpiące na cukrzycę typu 1, muszą pilnować odpowiedniej diety, być aktywnymi fizycznie i oczywiście okresowo wstawiać się do diabetologa na kontrole.

Cukrzyca typu 2 – jak wygląda leczenie

Inaczej znana pod nazwą cukrzycy insulinoniezależnej. Często ten rodzaj choroby jest uwarunkowany genetycznie. Równie często decydujące funkcje pełnią czynniki środowiskowe. Te zaś doprowadzają do oporności tkanek na insulinę, jak i do upośledzeń wydzielania insuliny z trzustki.

Kiedy rozwijają się zaburzenia mogące doprowadzić do omawianej choroby, da się zdiagnozować stan przedcukrzycowy (nieprawidłowe stężenie glukozy na czczo, bądź po posiłku). Występujące zaburzenia jeszcze nie spełniają wszystkich kryteriów rozwoju choroby, dlatego zazwyczaj diabetolog wprowadza leczenie przyczynowe, jakim jest zmiana stylu życia. Wyróżnić można uprawianie aktywności fizycznej, stosowanie odpowiedniej diety, czy zredukowanie masy ciała.

W przypadku zwalczania cukrzycy typu 2 lekarz diabetolog zastosować może leczenie farmakologiczne – leki nieinsulinowe w postaci tabletek doustnych. Warto wiedzieć, że po kilku latach leczenia czasami konieczne może być wdrożenie w leczenie insuliny.

Cukrzyca ciążowa

Ten rodzaj choroby dotyczy pacjentek, u których w czasie ciąży po raz pierwszy można było zaobserwować zwiększone stężenie glukozy we krwi. Okresem, kiedy najczęściej się je rozpoznaje jest 24 – 28 tydzień ciąży. Wówczas wtedy wykonywane są właśnie badania przesiewowe. Podwyższone stężenie, mija po okresie rozwiązania.

Diabetolog w razie potrzeby wprowadza dietę cukrzycową, zaleca aktywność fizyczną, jak i stosowanie insulinoterapii. Warto wiedzieć, że w okresie ciąży raczej nie stosuje się leków przeciwcukrzycowych.

W poważnych przypadkach diabetolog natomiast może zastosować farmakoterapię. Wówczas przypisuje on leki doustne, najczęściej takie jak:

• metformina,
• insulina,
• pochodne sulfonylomocznika,
• inhibitory SGLT2 (znane pod nazwą flozyny),
• leki inkretynowe.

Dziecięcy diabetolog – czym się zajmuje

Warto wiedzieć, że cukrzyca typu 1, podczas której wymagana jest insulinoterapia – występuje najczęściej u dzieci. Diabetolog dziecięcy, jak i specjaliści od endokrynologii specjalizują się w wykrywaniu, diagnozowaniu i leczeniu tej choroby u dzieci. W wielu szpitalach przeprowadza się diagnostykę pod kątem omawianej choroby, jak i leczenie nawet ostrych przypadków/powikłań cukrzycy.

Podsumowanie

Diabetolog to lekarz zajmujący się cukrzycą i nie tylko. W razie zaobserwowania u siebie objawów, mogących świadczyć o cukrzycy, warto zastanowić się nad wizytą u diabetologa. Pamiętaj, że zdrowie jest najważniejsze!