Cukier jest wszędzie! I choć takie ogólnikowe stwierdzenia często mijają się z prawdą, to akurat w tym wypadku trudno się z nim nie zgodzić.
Cukier jest wszędzie! I choć takie ogólnikowe stwierdzenia często mijają się z prawdą, to akurat w tym wypadku trudno się z nim nie zgodzić. Współczesne produkty spożywcze pełne są cukru lub wszelkiego rodzaju substancji słodzących, więc siłą rzeczy przyjmujemy ogromne ich ilości. Co zatem powinna zrobić osoba, która chce dodatkowo poprawić smak napojów i/lub potraw, osładzając je? Czym słodzić aby było zdrowo? Postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.
Cukier naturalny vs substancje słodzące
W zasadzie cukier to najbardziej naturalna i najlepiej dostępna substancja słodząca. Problem jednak w tym, że jest nie tylko najbardziej powszechny, lecz także bardzo kaloryczny. A biorąc pod uwagę dążenie konsumentów do coraz zdrowszego trybu życia, odchodzenie od naturalnego cukru staje się coraz bardziej widoczne. Automatycznie powstaje jednak pytanie – czy alternatywy w postaci substancji słodzących różnego typu rzeczywiście są zdrowsze?
Moment, gdy słodziki pojawiły się na rynku był swoistą rewolucją w żywieniu. Cukier jest odpowiedzialny za szereg chorób cywilizacyjnych, jak choćby cukrzyca, otyłość czy próchnica. Wprowadzenie jego zamienników miało, z jednej strony, pozwolić miłośnikom słodkich smaków zachować ulubione aromaty, a z drugiej, pomóc im w utrzymaniu dobrego zdrowia. Jak wyszło?
Na pierwszy rzut oka, substancje słodzące mają same zalety. Przynajmniej ze zdrowotnego punktu widzenia. Podstawowa kwestia to kalorie. Wszelkiego typu substancje słodzące praktycznie nie dostarczają kalorii. Dzięki temu, mogą spowodować spadek kaloryczności różnego rodzaju napojów i potraw. Obniżenie kaloryczności może sięgnąć nawet do 95% co jest naprawdę robiącą wrażenie wartością.Oprócz tego, substancje słodzące nie podnoszą poziomu glukozy, więc mogą być bez przeszkód stosowane przez diabetyków. Jednocześnie, wybierając wszelkiego rodzaju substancje słodzące zamiast cukru dochodzi do obniżenia energetyczności diety. Tego rodzaju produkty mają obniżoną wartość energetyczną nawet o 30%, w stosunku do klasycznego cukru.
I jeszcze jeden argument w dyskusji na temat tego czym słodzić. Cukier, czy to nierafinowany czy inny, ma spory wpływ na zęby, ponieważ powoduje powstawanie próchnicy. Na szczęście, substancje słodzące nie mają takiego efektu.
Sorbitol
Sorbitol to jedna z najpowszechniej występujących we współczesnej żywności substancji. Co ciekawe, występuje także w naturze – znaleźć go można choćby w gruszkach czy śliwkach.
Z chemicznego punktu widzenia, sorbitol to alkohol cukrowy (poliol). W sprzedaży można go znaleźć w formie roztworu wodnego 70 procent. Co ważne, ma on około 50-60% słodkości zwykłego cukru, tym samym idealnie maskując gorzki posmak wielu potraw. Na pewno sorbitol nie jest specjalnie przesłodzoną substancją, w porównaniu z wieloma innymi słodzikami, jak choćby aspartam. Dość powiedzieć, że bardzo często stosuje się sorbitol w połączeniu z innymi syntetycznymi słodzikami. Ma to zapobiec występowaniu gorzkiego posmaku konkretnych produktów.
Co więcej, sorbitol dosyć powszechnie stosowany jest również do innych celów. Między innymi jako wypełniacz i stabilizator w wielu produktach żywnościowych. Warto również dodać, że sorbitol jest często stosowany w przemyśle kosmetycznym.
Chemicznie, jest to alkohol heksahydroksylowy. Jego symbol chemiczny to C₆H₈(OH)₆. Otrzymuje się go przez redukcję glukozy.
Aspartam
Chyba jeden z najbardziej znanych słodzików. Jest nawet 200 razy słodszy od cukru, więc powoduje znacznie lepszy efekt, nawet przy niewielkich ilościach. Poza tym, ma znacznie mniejszą wartość kaloryczną oraz jest naturalnie metabolizowany przez organizm.
Gdzie stosowany jest aspartam? Znaleźć go można w naprawdę różnych produktach spożywczych. Obok niskokalorycznych napojów, stosuje się go również w gumach do żucia, ale także w konserwach (na przykład ryby) czy mięsach. Oprócz tego, wszelkiego rodzaju tabletki musujące z oferty koncernów farmaceutycznych również są oparte o aspartam. W przemyśle spożywczym jest oznaczany kodem E951.
Co można powiedzieć na temat tej substancji z punktu widzenia chemii? Jest to organiczny związek chemiczny. Ester metylowy dipeptydu Asp-Phe. Wzór chemiczny tego produktu to C14H18N2O5.
Czy aspartam jest bezpieczny dla zdrowia? Tak. Zalecany jest na przykład diabetykom, jako bezpieczna alternatywa dla cukru.
Cukier trzcinowy
Z wielu źródeł usłyszeć można, że cukier nierafinowany to znacznie zdrowsza alternatywa dla tradycyjnego produktu. Czy tak rzeczywiście jest? Nierafinowany cukier trzcinowy zawiera znacznie mniej sacharozy niż tradycyjny cukier biały.
Jak pozyskuje się cukier trzcinowy? Otrzymuje się go z trzciny cukrowej, ale nie oddziela melasy ani kryształków. Cukier nierafinowany ma zresztą charakterystyczną, wyraźną barwę – od ciemnobrązowej do przypominającej złotą. A obok cukru robionego z buraków, jest to najpopularniejsza substancja słodząca na świecie.
