Zęby mądrości pojawiają się już w wieku 16-20 lat, czyli w okresie, w którym jak żartują dentyści – stajemy się mądrzejsi. I chociaż zęby te nie mają wpływu na inteligencję, wpływają na pracę jamy ustnej. – Zęby te, mimo iż stwarzają sporo problemów, wciąż spełniają ważną rolę. Do ich głównych zadań należy dokładne przeżuwanie i rozdrabnianie pokarmu. Właściwa ich higiena, a także leczenie może uchronić nas przed koniecznością usuwania. Z drugiej strony ich brak, chociaż zmniejsza powierzchnie żujące, nie powoduje problemów w funkcjonowaniu jamy ustnej. Coraz częściej także spotykamy się z przypadkami, w których zęby mądrości po prostu nie wyrosły – tłumaczy lek. stom. Bartosz Nowak z Centrum Implantologii i Stomatologii Estetycznej Prodenta w Gliwicach.
Bez zęba mądrości nie zgłupiejesz
I faktycznie, jak podaje portal Dentysta.eu, aż u 30-35 proc. dorosłych Polaków nie wykształciły się zęby mądrości. Ci, którzy jednak zostali obdarowani przez naturę dodatkowymi zębami, zdaniem dentystów, nie powinni zbyt pochopnie decydować się na ich usunięcie. Powód? Sam zabieg należy do najbardziej skomplikowanych w chirurgii stomatologicznej. – Zabieg trwa około 30 minut i powinien być wykonany przez chirurga stomatologicznego lub chirurga szczękowo-twarzowego. Przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym lub w narkozie. Po usunięciu zęba zaszywamy zębodół – mówi lek. dent. Maciej Nowiński, chirurg z Prodenty.
Za mało miejsca na ósemki?
Problemy z ósemkami spowodowane są zazwyczaj zbyt małą ilością miejsca w szczęce. Zęby mądrości były niezbędne człowiekowi pierwotnemu. Służyły mu do gryzienia i przeżuwania twardych, surowych pokarmów, jednakże budowa jego szczęki i proporcje między częścią mózgową i twarzową znacznie się różniły od tych, które występują u współczesnego człowieka i 32 zęby bez trudu mieściły się w jego szerokiej szczęce. Obecnie nie dość, że szczęka jest o wiele mniejsza to często też sama jej kość jest zbudowana nieprawidłowo. Na ratunek przychodzi jednak medycyna i tę nieprawidłowość można skorygować przy pomocy aparatu ortodontycznego, a dodatkowo wyrównać położenie innych zębów.
Kiedy zatem konieczna jest ekstrakcja ósemek?
Ósemki usuwamy zazwyczaj wtedy, gdy występują problemy z dziąsłami, a ząb nie może się przebić lub też dziąsło przykrywa część korony zęba. Wklinowanie, czyli inaczej uwięźnięcie zęba zazwyczaj skutkuje bolesnym obrzękiem, nieraz na dziąśle tworzą się torbiele i jest to wskazanie do ekstrakcji. Inne wskazanie to zaawansowana próchnica, a trzeba pamiętać, że do tamtych zębów trudniej dotrzeć szczoteczką czy nitką dentystyczną, w związku z tym trudniej utrzymać higienę, często występują tam stany zapalne – mówi dr Nowak.
W sytuacji, gdy chcemy się poddać leczeniu ortodontycznemu lub protetycznemu, a lekarz stwierdzi, że z powodu obecności ósemek nie jest w stanie dokładnie dopasować nam aparatu lub protezy, może także zalecić ekstrakcję zębów mądrości. Sam zabieg jest dość powszechny w stomatologii. – W naszym gabinecie praktycznie codziennie usuwamy zatrzymane ósemki, które u pacjentów powodują wiele problemów. Dla doświadczonego stomatologa lub chirurga szczękowego, przeprowadzenie takiego zabiegu jest już rutyną. Nie powinien usuwać ósemek niedoświadczony lekarz, bo mogą się pojawić problemy – tłumaczy dr Nowiński.
Nie usuwaj prewencyjnie
Zęby mądrości są połączone z ośrodkowym układem nerwowym poprzez nerw trójdzielny, co wyjaśnia dlaczego pacjenci bardzo często doświadczają bólu głowy i twarzy po usunięciu ósemek. Jak podaje American Journal of Public Health Aż 70 proc. ósemek jest dziś usuwanych zupełnie bez powodu. – Nie ma potrzeby, żeby usuwać zdrowy ząb. Uwagę powinniśmy natomiast zwracać na zęby przylegające do ósemek, często to właśnie one są źródłem bólu, który promieniuje na ząb mądrości. Nie usuwajmy ósemek pochopnie – tłumaczy lek. stom. Bartosz Nowak.
Właśnie z uwagi na trudności w prawidłowym utrzymaniu higieny, stomatolodzy jeszcze nie tak dawno temu prewencyjnie zalecali usunięcie zębów mądrości. Jednak biorąc pod uwagę ryzyko powikłań po zabiegu, coraz więcej dentystów radzi zostawiać ósemki jeśli tylko nie powodują problemów. Po zabiegu bowiem może pojawić się opuchlizna, ból i krwawienie, w przypadku natomiast nieumiejętnie przeprowadzonego zabiegu może dojść do uszkodzenia nerwu. – Pamiętajmy, że ewentualną decyzję o usunięcie zębów mądrości podejmuje stomatolog na podstawie zdjęcia RTG. Ze względu na to, że zęby usuwane w wieku poniżej 20. roku życia mają mniej wykształconych korzeni i zabieg taki wiąże się z mniejszą częstością powikłań, zaleca się, by u osób od 16. do 19. roku życia sprawdzić, czy zęby te nie wymagają usunięcia – radzi stomatolog i uspokaja, że ekstrakcja nie ma wpływu na zgryz ani zdrowie jamy ustnej w przyszłości.
