Czy jest bardziej eko: szkło czy plastik?
Od stuleci używamy szkła do przechowywania żywności, napojów, chemikaliów i kosmetyków. Jednakże założenie, że szkło jest zrównoważone tylko dlatego, że można je poddawać nieskończonemu recyklingowi, jest błędnie. Może nadszedł już czas, aby znaleźć bardziej zrównoważoną alternatywę?
Powszechne używanie szkła jako naczynia do przechowywania w historii podkreśla odporność i funkcjonalność tego materiału. Szkło jest użytecznym materiałem do wszystkiego, od konserwowania żywności po przenoszenie sygnałów, które zasilają internet. Szkło jest czasami określane jako materiał, który można poddawać recyklingowi w nieskończoność, bez wpływu na jego jakość, czystość lub trwałość. W przeciwieństwie do plastiku, który rozkłada się na mikroplastik, który może wypłukiwać się do gleby i wody, szkło jest nietoksyczne, składa się bowiem głównie z krzemionki, która jest substancją naturalną. Ponieważ jest to związek naturalny, nie ma obaw o degradację środowiska.
Jednakże produkcja szkła wymaga ogromnych ilości piasku – szybko kurczącego się zasobu naturalnego i dlatego opakowania szklane mają większy ślad środowiskowy niż plastik i inne materiały do pakowania, w tym kartony czy puszki aluminiowe. Wydobycie piasku kwarcowego powoduje znaczne szkody dla środowiska, od pogorszenia jakości gleby po utratę różnorodności biologicznej. Wydobycie piasku do produkcji szkła przyczynia się także do obecnego globalnego niedoboru piasku. Według ONZ piasek jest obecnie wykorzystywany szybciej, niż można go uzupełniać.
Kluczowym problemem recyklingu szkła jest fakt, że nie eliminuje on procesu przetapiania, który jest najbardziej energochłonną częścią jego produkcji (odpowiada on za 75% zużycia energii podczas produkcji). Dodatkowo strumień recyklingu często komplikuje proces sortowania, ponieważ szkło musi zostać oddzielone od innych materiałów nadających się do recyklingu i posortowane według koloru, zanim będzie mogło zostać przetopione. Zielone szkło może bowiem wykorzystywać 95% szkła pochodzącego z recyklingu, a białe lub bezbarwne szkło ma wyższe wymagania jakościowe i dopuszcza jedynie do 60% szkła pochodzącego z recyklingu, ponieważ wszelkie zanieczyszczenia wpływają na jego jakość. Dlatego założenie, że szkło jest zrównoważone tylko dlatego, że można je poddawać nieskończonemu recyklingowi, jest błędne. Biorąc pod uwagę cały cykl życia, produkcja szkła jest równie szkodliwa dla środowiska jak plastik. A co dzieje się ze szkłem, które nie jest poddawane recyklingowi? Nic, może leżeć na wysypisku śmieci nawet przez 1 milion lat, bo właśnie tyle trwa jego rozkład.
Istotnym problemem jest także proces transportu. Szkło jest materiałem kruchym, zatem wymaga większej ilości zabezpieczeń (kartonowych lub foliowych) niż inne opakowania, w tym plastik. Szkło zajmuje też dużo więcej miejsca podczas transportu i jest cięższe, zatem jego transport wymaga większej ilości paliwa, co generuje duże ilości dwutlenku węgla, który zanieczyszcza środowisko i jednocześnie przyczynia się do globalnego ocieplenia.
Chociaż różne materiały różnią się między sobą wpływem na środowisko, to każdy w jakimś stopniu odpowiada za jego eksploatację i zanieczyszczenie. I mimo że opakowania szklane mogą wydawać się zrównoważoną alternatywą, nie są tak ekologiczne ani zrównoważone, jak się powszechnie wydaje. Dlatego następnym razem, gdy będziesz chciał wyrzucić szklaną butelkę lub słoik, rozważ ich ponowne użycie. Szkło to wytrzymały, trwały materiał, którego nie powinno się wyrzucać po jednorazowym użyciu, warto wykorzystywać ponownie jak najwięcej tego, co już masz, zamiast tylko bez zastanowienia kupować nowe.
