Batik – ręczna technika barwienia, polegająca na kolejnym nakładaniu wosku i kąpieli tkaniny w barwniku, który farbuje jedynie miejsca nie zamaskowane warstwą wosku. Proces woskowania i farbowania można, dla uzyskania specjalnych efektów, powtarzać wielokrotnie.
Technika pochodzi z Jawy, znana była w Afryce i Azji od około VIII w.
Unikalność batiku polegała na jego ręcznym, czasem wielomiesięcznym wykonywaniu. Barwniki naturalne, wosk, tkanina oraz ogromny wkład manualnej pracy i wyobraźnia artysty – to musiało sporo kosztować i tak właśnie było.
Pojawienie się sztucznych farb do batiku oraz specjalnych stempli spowodowało, iż stał się on tańszy a co za tym idzie bardziej dostępny i popularny.
W Polsce batik zyskał popularność w dwudziestoleciu międzywojennym. Przyczyniły się do tego egzotyczne wyprawy ówczesnych przyrodników do Indonezji.
Połączenie polskiej ludowości i azjatyckiego kunsztu zaowocowało wieloma polskimi sukcesami w dziedzinie batiku.
W bardzo ciekawej, stosunkowo niedawno wydanej książce pt. Sztuka woskiem pisana. Batik w Indonezji i w Polsce przeczytać można, iż funkcjonował nawet oddzielny termin określający polski batik – tzw. styl ja
wajsko-krakowski.
W latach 20
. za ostatni krzyk mody uchodziły szczególnie batikowane szale, można było je normalnie kupić u rodzimych twórców lub parać się tym zajęciem samemu, miło spędzając wolny czas.
Do amatorek takiego relaksu należała sama Magdalena Samozwaniec, siostra słynnej poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.
Oprócz batikowanych tkanin powstawały w tym czasie batikowane pisanki a także efektowne batikowane meble oraz dodatki!
Obecnie batik wraca do łask, w centrach kultury organizowane są interesujące warsztaty z tej dziedziny, lecz z powodzeniem można również nauczyć się batikowania samemu. W Internecie znajdziemy wiele wskazówek i porad. Na początku, żeby się nie stresować, wystarczy stare prześcieradło, wosk i stearynowa świeca oraz najzwyklejsze farbki do tkanin z chemicznego sklepu i projekt wzoru.
W batiku nie ma prac nieudanych, są tylko bardziej lub mniej oryginalne. Pewnie dlatego technika ta nadaje się dosłownie dla każdego. Torebka, szal czy sukienka z wybatikowanej własnoręcznie tkaniny jest wspaniałym poprawiaczem nastroju lub świetnym prezentem. A więc dziewczyny, do dzieła!
Emilia
