„Ogórek, ogórek, ogórek zielony ma garniturek…” – tę piosenkę zna chyba każdy z nas, ale czy wszyscy znamy właściwości zdrowotne ogórków albo ich zastosowanie w kosmetyce? Jest to mało doceniane warzywo, które w większości składa się z wody (96%), ale i tak ma wiele wartości odżywczych, które warto poznać.

Ogórki prawdopodobnie pochodzą z Indii i należą do rodziny dyniowatych. Znano je i uprawiano w Egipcie, Grecji oraz Rzymie. Jest to roślina pnąca o delikatnych, żółtych kwiatach. Ich owoce pokryte są grubą, zieloną skórką i mają podłużny, walcowaty kształt. Jakie właściwości mają ogórki gruntowe oraz wartości odżywcze? Jak działają maseczki z ogórków?

Właściwości ogórków

W ogórkach zawarte są związki o działaniu alkalizującym, a to oznacza, że posiadają zdolność odkwaszania organizmu. Poza tym zawierają dużo wody, tak jak arbuzy, a więc mają mało kalorii (12 kcal na 100 g) i są bardzo dobrym składnikiem diet odchudzających. Wspomagają usuwanie nadmiaru wody z organizmu oraz pomagają w zwalczaniu obrzęków, np. w chorobach układu moczowego albo w chorobie reumatycznej.

Zapobiegają zaparciom. Nawadniają organizm, a to oznacza, że w trakcie ciepłych dni pomogą utrzymać prawidłowy poziom nawodnienia organizmu. Na przykład stosowane miejscowo plastry ogórków pomagają złagodzić i przynieść ulgę w oparzeniach słonecznych. Dzięki dużej zawartości wody przyspieszają usuwanie toksyn z organizmu.

Dowiedziono również, że ogórki pomagają zapobiec niektórym rodzajom nowotworów, np. rak piersi czy rak prostaty, ponieważ zawierają lariciresinol, secoisolariciresinol oraz pinoresinol. Poza tym w ogórkach znajduje się hormon, który jest niezbędny do produkcji insuliny przez trzustkę. Mają również w swoim składzie sterole, które obniżają poziom cholesterolu we krwi.

Sok z ogórka pomaga również leczyć dziąsła, a zawarte w nim fitoskładniki pomagają pozbyć się nieświeżego oddechu. Warzywo to zawiera krzemionkę, która bierze udział w naprawie i wzmocnieniu tkanki łącznej i dlatego że wpływają na obniżenie poziomu kwasu moczowego we krwi, to wpływają również na utrzymanie nerek w zdrowiu.

Jednak w ogórkach zawarty jest enzym, który nazywa się askorbinaza, której działanie polega na utlenianiu witaminy C. Dlatego nie zaleca się łączenia warzyw bogatych w witaminę C z ogórkami. Można zmniejszyć szkodliwe działanie ogórka względem witaminy C. W tym celu należy dodać do ogórków lub sałatki z ogórków, np. octu winnego, aby w ten sposób zatrzymać utlenianie tej witaminy.

Wartości odżywcze ogórków

Jak już było wcześniej wspomniane, ogórki w 96% składają się z wody, ale w ich składzie można też znaleźć niewielkie ilości witamin i składników mineralnych. W miąższu ogórka znajdują się takie witaminy, jak: A, C oraz witaminy z grupy B, czyli B1, B3, B6. Poza tym zawarty jest tam również kwas foliowy oraz składniki mineralne, czyli: żelazo, potas, cynk, fosfor, wapń, sód oraz magnez. Jednak najwięcej składników kryje się w skórce ogórka. Poza tym w ogórkach jest również obecny błonnik (0,4 g na 100 g).

Za gorzki posmak ogórków jest odpowiedzialna kukurbitacyna, która znajduje się we wszystkich ogórkach, ale zazwyczaj jej stężenie jest bardzo niskie i nie wyczuwa się ich goryczki. Zawartość tego składnika ogórków zwiększa się, gdy podczas ich uprawy trwały długie susze, wahania temperatury, a także wpływa na to gleba uboga w azot. Poza tym jej obecność jest również uwarunkowana genetycznie.

Ogórki w kosmetyce

Ogórki popularne są również w kosmetyce, ponieważ mają właściwości zmniejszające opuchliznę oraz cienie pod oczami. Wyciąg z ogórka ma działanie kojące na skórę, łagodzi podrażnienia, odświeża, ale też tonizuje skórę i to nawet skórę z problemami, np. trądzikiem. Bardzo dobrze oczyszcza skórę i zmniejsza widoczność porów. Wykazano, że również działanie zdrowotne mają pestki z ogórka, np. przygotowane z nich napary niwelują dolegliwości układu moczowego.

Bardzo często w czasopismach czy w filmach widać kobiety z plasterkami ogórków na oczach, ponieważ ogórki mają właściwości przeciwzapalne, a dzięki temu są dobre na opuchliznę oczu.

Maseczki z ogórków

Jeśli doda się do ogórków innych składników, to taka maseczka nabiera właściwości, dzięki którym można ją stosować na rożne typy cery. Ogórki stosuje się, np. na rozjaśnienia przebarwień skórnych przy nierównej opaleniźnie, bliznach potrądzikowych czy plamach wątrobowych. Dzięki takiej maseczce można odświeżyć i nawilżyć skórę. Tak więc nie trzeba jechać do SPA, ponieważ każdy z nas może sobie zrobić takie domowe SPA w domu.

Naturalna maseczka na twarz z ogórka i olejku rycynowego

Składniki:
• 1 ogórek gruntowy,
• 1 łyżka olejku rycynowego.

Taka maseczka to doskonały sposób na rozjaśnienie przebarwień, np. posłonecznych lub potrądzikowych. Ogórka należy zetrzeć na tarce i tak powstałą papkę wymieszać z 1 łyżką olejku. Maseczkę nakłada się na oczyszczoną twarz, a po 15 minutach należy ją zmyć wodą.

Maseczka na cienie pod oczami

Składniki:
• 1 ogórek starty na tarce.

Aby pozbyć się worków i cieni pod oczami, należy startego ogórka dokładnie odcisnąć i w ten sposób w powstałym soku zanurzyć 2 płatki kosmetyczne. Takie płatki przykłada się na zamknięte powieki i można się tak relaksować przez 15 minut.

Maseczka dla każdego typu cery

Składniki:
• 1 starty ogórek,
• 1 łyżka soku z cytryny,
• 1 białko jajka.

Jest to maseczka idealna dla odżywienia i odświeżenia skóry. Aby ją przygotować, należy wymieszać razem wszystkie składniki. Tak powstałą maseczkę nakłada się na twarz i zmywa po 15 minutach.

Maseczka dla skóry tłustej i trądzikowej

Składniki:
• ½ ogórka,
• 1 łyżka zmielonych płatków owsianych,
• 1 łyżka miodu.

Ogórek odświeży skórę i usunie z niej nadmiar sebum oraz brudu. Natomiast płatki owsiane mają działanie złuszczające i neutralizujące, a miód wygładza skórę i ma działanie kontrolujące na proces złuszczania skóry. Aby przygotować maseczkę, ogórka należy zblendować i połączyć z płatkami oraz miodem. Tak przygotowaną nakłada się na twarz kolistymi ruchami i pozostawia się ją na 10 – 15 minut. Po tym czasie zmywa się skórę chłodną wodą i osusza się ją.

Maseczka dla skóry suchej

Składniki:
• ½ małego, zmiksowanego ogórka;
• 1 łyżka jogurtu naturalnego.

Zmiksowanego ogórka należy połączyć z jogurtem naturalnym i tak powstałą maseczkę, trzeba nałożyć na umytą ciepłą wodą twarz, a dzięki temu zwiększy się absorpcja aktywnych składników. Należy ją pozostawić na twarzy na 15 minut. Ma ona działanie odżywiające i uspokajające skórę. Dzięki temu jest gładka i odżywiona, a dodatkowo oczyszczona.

Ogórki w kuchni

Ogórki znalazły głównie zastosowanie w kuchni, ponieważ doskonale smakują na surowo, ale też nadają się do kiszenia oraz na ogórki konserwowe. Można z nich przyrządzać różne sałatki, do których dodaje się inne warzywa, ale też robi się do nich zalewę. Potem się je konserwuje i są w sam raz na zimę.

Ogórki kiszone

Składniki:
• ogórki,
• woda,
• sól,
• korzeń i liść chrzanu,
• koper.

Ogórki przed włożeniem do słoików należy dokładnie umyć. Wodę trzeba zagotować z solą i odstawić do wystygnięcia. Na 1 litr wody dodaje się 1 łyżkę soli. Poza tym na dno słoika wkładamy korzeń chrzanu oraz koper, a następnie układamy ogórki i zalewamy wszystko przestudzoną wodą. Na wierzch słoika kładziemy liść chrzanu tak, aby zakrył ogórki. Zakręcamy i odstawiamy w ciemne oraz chłodne miejsce.

Przepis na korniszony

Główny składnik:
• ogórki.

Składniki na zalewę:
• 4 szklanki wody,
• 1 szklana octu,
• 0,5 szklanki cukru,
• 1 łyżka soli.

Na dno słoika należy włożyć (słoik litrowy):
• 5 ziarenek ziela angielskiego,
• 3 liście laurowe,
• koper,
• liść chrzanu,
• marchewkę pokrojoną w plasterki.

Składniki na zalewę należy zagotować i odstawić do wystudzenia. Na dno słoika wkładamy składniki z listy, a następnie układamy ogórki, zalewamy zalewą i zakręcamy. Potem należy je pasteryzować przez 15 minut.

Koktajl z ogórka, melona i jabłka

Składniki:
• 150 g melona,
• 1 zielone jabłko,
• 1 ogórek,
• 1 szklanka wody.

Jabłko i ogórka myjemy, a następnie ogórka obieramy ze skórki i kroimy na małe kawałki. Natomiast jabłko zostawiamy ze skórką i również kroimy je na małe kawałki. Z melona usuwamy pestki i kroimy go w kostkę. Następnie wszystkie składniki dodajemy do blendera razem z wodą i miksujemy, aż do uzyskania gładkiej i kremowej konsystencji.

Woda z ogórkiem i cytryną

Składniki:
• 2 ogórki,
• 1 cytryna,
• 8 szklanek wody (najlepiej mineralnej lub przegotowanej),
• 12 świeżych listków mięty.

Umytą cytrynę i ogórki kroimy w plasterki. Mieszamy je razem i dodajemy liście mięty. Wszystko przekładamy do dzbanka i zalewamy wodą. Tak przygotowaną wodę najlepiej zostawić na całą noc w lodówce.

Zupa ogórkowa ze świeżych ogórków

Składniki:
• 1,5 litra bulionu warzywnego albo drobiowego,
• 4 ziemniaki,
• 4 ogórki gruntowe,
• 1 młoda marchewka,
• 1 młoda pietruszka,
• 1 mała cebula
• 1 mały por
• 1 łyżka pokrojonego koperku,
• mały kawałek korzenia selera,
• 2 liście laurowe,
• 4 – 5 ziarenek ziela angielskiego,
• 0,5 szklanki śmietany,
• sól,
• pieprz,
• przyprawa warzywna,
• 2 łyżki masła.

Cebulę należy obrać, pokroić w drobną kostkę, a następnie zeszklić w garnku na 1 łyżce masła (około 3 minut). Pora obrać i umyć pod wodą, przekroić wzdłuż na pół i potem w plasterki. Dodajemy go do garnka do cebuli i smażmy na wolnym ogniu przez 2 minuty. Myjemy marchewkę, pietruszkę i selera i ścieramy na tarce o dużych oczkach. Do garnka dodajemy drugą łyżkę masła oraz starte warzywa i smażymy przez 2 minuty. Dodajemy ziele angielskie, liście laurowe oraz doprawiamy solą, pieprzem i przyprawą warzywną. Do tego dolewamy gorący bulion i wszystko razem gotujemy. Następnie dodajemy obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki, trzeba wszystko razem zagotować, przykryć i gotować przez 15 minut. Na końcu obieramy ogórki i ścieramy na tarce o grubych oczkach. Dodajemy do zupy i gotujemy około 5 minut do miękkości warzyw. Na samym końcu dodajemy śmietanę, którą wcześniej należy zahartować. Potem posypujemy całość koperkiem i gotowe.

Chłodnik z ogórków

Składniki:
• 4 ogórki gruntowe,
• 1 litr kefiru lub jogurtu naturalnego,
• 2 łyżki posiekanego koperku,
• 2 łyżki szczypiorku,
• sól,
• pieprz.

Ogórki należy obrać ze skórki i pozbawić pestek, a następnie kroimy je na kawałki, aby było łatwiej je zmiksować. Do zmiksowanych ogórków należy dodać ubity wcześniej kefir albo jogurt naturalny. Doprawiamy solą i pieprzem, na końcu posypujemy koperkiem i szczypiorkiem, mieszamy. Tak przygotowany chłodnik wstawiamy do lodówki na przynajmniej 1 godzinę.

Sałatka z ogórków do obiadu

Składniki:
• 1 mała cebula czerwona
• 4 duże ogórki gruntowe,
• pęczek szczypiorku,
• 1 łyżka koperku,
• cały pęczek rzodkiewki (w pęczku jest zazwyczaj 10 sztuk),
• 4 łyżki jogurtu naturalnego (gęstego),
• 1 łyżeczka soku z cytryny,
• sól,
• pieprz,
• odrobina cukru

Wszystkie warzywa należy najpierw dokładnie umyć. Ogórki obrać i pokroić w kostkę, ale nie drobną. Natomiast rzodkiewkę kroimy w plasterki. Później kroimy szczypiorek i koperek i wszystko wrzucamy do miski. W zamkniętym słoiku energicznie mieszamy razem jogurt, sok z cytryny i cukier. Tak przygotowany sos wlewamy do warzyw, a całość doprawiamy solą i pieprzem.

Sałatka z ogórków na zimę

Wykonanie:
• 2 kg ogórków obrać i pokroić w cienkie plasterki;
• 3 duże cebule zasypać 1 łyżką soli i zostawić na 2 godziny;
• 2 marchewki pokroić w cieniutkie plasterki i sparzyć wrzątkiem na 5 minut;
• Ogórków nie wolno potem wyciskać, tylko trzeba je odcedzić na durszlaku.

Na dno słoika włożyć:
• koper,
• korzeń chrzanu,
• gorczycę (0,5 łyżeczki na słoik 0,5 litrowy),
• 2 ziarenka pieprzu,
• 2 ziarenka ziela angielskiego,
• 1 lub 2 plasterki czosnku,
• Marchewkę.

Zalewa:
• 3 szklanki wody,
• 1 szklanka octu,
• ¾ szklanki cukru.

Wszystko należy zagotować i odstawić do wystygnięcia.

Ogórków nie wolno układać zbyt ciasno w słoiku, a potem pasteryzuje się je przez 5 minut.

Ogórki są mało docenianym warzywem z tego powodu, że zawierają dużo wody, a niewiele witamin i składników mineralnych. Jednak okazuje się, że warto je docenić, ponieważ nawet te małe ilości witamin i składników mineralnych mają pozytywny wpływ na nasze zdrowie i na naszą skórę.