Ergonomiczne i zdrowe fotele

9 czerwca 2014, dodał: Redakcja

Artykuł zewnętrzny

Odwiecznym problemem pracownika biurowego jest ból kręgosłupa oraz karku. Dolegliwości te można przypisać do długiej listy chorób zawodowych, jednakże tutaj istnieje recepta – odpowiednio dopasowany fotel!

Dopasowany do naszego ciała fotel potrafi zdziałać prawdziwe cuda: kark przestaje sztywnieć, kończyny nie drętwieją, nie boli kręgosłup. Ta odrobina magii zawiera się w prostym słowie, którego znajomość znacznie ułatwi nam życie: ergonomia. Co to takiego i jak powinien wyglądać fotel biurowy spełniający zasady ergonomii?

Ergonomia to dziedzina wiedzy zajmująca się dostosowaniem otoczenia do psychofizycznych możliwości człowieka. W przypadku krzeseł i foteli biurowych dążeniem ergonomii jest osiągnięcie właściwej pozycji siedzącej, przy której kręgosłup może zachować swój naturalny kształt. Ergonomia jest obok walorów estetycznych jednym z najważniejszych punktów jakimi winniśmy się kierować wybierając krzesło czy fotel biurowy. Codzienna, nawet 2 godzinna praca w pozycji siedzącej ma znaczący wpływ na stan naszego zdrowia.

Ergonomia to idealne dopasowanie budowy mebla do naturalnych kształtów oraz ruchów człowieka. Fotel spełniający jej zasady stanowi idealną harmonię z naszym ciałem, nie krępując pracy, lecz podnosząc komfort oraz efektywność naszych działań. Jest to przede wszystkim kwestia budowy mebla. Cechą dobrego krzesła musi być zapewnienie stabilnego podparcia ciała we właściwej, ergonomicznej pozycji. Należy tu podkreślić, że naczelną zasadą przy projektowaniu ergonomicznego stanowiska pracy jest zminimalizowanie negatywnego wpływu długotrwałych, siedzących, statycznych pozycji ciała, a zapewnienie pozycji dynamicznej. Lekarze medycyny pracy oraz ortopedzi przestrzegają, że brak zasad ergonomii w środowisku biurowym bezpośrednio przekłada się na brak efektywności pracy i wydajności zatrudnionych osób. W zastraszającym tempie rośnie liczba pracowników skarżących się na przewlekłe bóle głowy, problemy z koncentracją czy też bóle kręgosłupa. Niewłaściwa organizacja stanowiska pracy oraz wadliwa pozycja siedząca skutkuje nie tylko dolegliwościami bólowymi, ale prowadzi także do stanów zwyrodnieniowych i potrzeby długotrwałej rehabilitacji.

Sposób siedzenia przy biurku jest wypadkową odpowiednio dobranego fotela i wysokości biurka dostosowanej do wzrostu pracownika. 67% wszystkich zatrudnionych siedzi w sposób niewłaściwy – bez kontaktu z tylnym oparciem, na przedniej krawędzi krzesła, z nogami podwiniętymi lub bez możliwości wygodnego podparcia stóp. Do najczęstszych konsekwencji zdrowotnych, zgodnie z wynikami badań Ergotest, należą bóle pleców i karku (89% pracowników), a w konsekwencji zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, drętwienie i mrowienie nóg (47%) oraz opuchnięcia nóg (45%).

Nie bez powodu odczuwany przez nas komfort wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie oraz wydajność naszej pracy. Ważne jest, aby w pracy biurowej meble były dostosowane do psychofizycznych potrzeb pracowników. Na co powinniśmy zwracać uwagę przy jego wyborze? Poniżej przedstawiamy kilka najważniejszych cech ergonomicznej postawy i parametrów:

1) Podłokietniki. Wsparcie przedramion na podłokietnikach, zmniejsza obciążanie kręgosłupa i barków. Kształt oraz wymiary podłokietników powinny sprzyjać naturalnemu ułożeniu rąk oraz odciążeniu kręgosłupa. Regulowana wysokość umożliwia jak najlepsze dostosowanie do naszych potrzeb. Podłokietniki o prawidłowo ustawionej wysokości zapewniają kąt 90 stopni między ramieniem i przedramieniem. Jeśli pracujesz w pozycji siedzącej powyżej 4 godzin dziennie zdecyduje się krzesło z regulowanym podłokietnikiem.
2) Wysokość. Ważne jest aby prawidłowo ustawić wysokość siedziska. Sekret tkwi w regulacji umożliwiającej optymalne dopasowanie. Stopy powinny opierać się pewnie i swobodnie o podłoże a uda winny być równoległe do podłogi lub tworzyć z nią lekko otwarty kąt (pomiędzy 90 a 115 stopni). Gdy krzesło, na którym siedzimy, jest zbyt wysokie, nasza postawa niekorzystnie wpływa na kolana, krążenie, może powodować drętwienie nóg. Gdy krzesło jest zbyt niskie, nieprawidłowe ułożenie nóg, bioder i całego kręgosłupa upośledza odcinek lędźwiowy i powoduje bolesne dolegliwości barków i odcinka szyjnego.
3) Głębokość. Odpowiednia głębokość siedziska jest równie ważnym elementem. Siedzisko powinno posiadać zakres regulacji aby umożliwić nam swobodne zajęcie wygodnej pozycji. Nie powinno uwierać naszych kolan. Minimalna głębokość siedziska winna być więc większa aniżeli długość naszego podudzia.
4) Oparcie. Niezwykle ważną kwestią jest dopasowanie do naturalnego ruchu człowieka – kąt odchylenia oparcia powinien umożliwiać nam pełen zakres niezbędnych czynności ruchowych bez konieczności odrywania się od fotela. Krzesło powinno posiadać regulacje wysokości oparcia lub regulację podparcia części lędźwiowej kręgosłupa. W dzisiejszych czasach, jest do jednak funkcja większości modeli dostępnych na rynku. Minimalna wysokość oparcia winna zapewniać podparcie łopatek. Idealnie byłoby, gdyby fotel posiadał profil oparcia zapewniający odpowiednie podparcie części lędźwiowej kręgosłupa. Niewłaściwe podparcie pleców lub jego brak nadmiernie obciąża mięśnie grzbietu. Odchylenie tułowia do tyłu, w przypadku źle ustawionego oparcia, może doprowadzić do degeneracji chrząstek międzykręgowych w lędźwiowym odcinku kręgosłupa. Zbytnie pochylenie do przodu obciąża zaś i degeneruje barki i stawy ramienne, może powodować napięcia mięśni karku i szyi, powodując znacznie gorsze ukrwienie mózgu, a co za tym idzie – niedotlenienie, problemy z koncentracją, uczucie zmęczenia i napięcia.
5) Kąt odchylenia. Ostatnim z ważnych elementów jest kąt odchylenia oparcia. Powinno ono zapewniać nieustanny kontakt z naszymi plecami, zapewniając im odpowiednie podparcie. Na rynku dostępne są dwa rodzaje mechanizmów ruchowych, takie które automatycznie dostosują kąt oparcia oraz takie, w których użytkownik dostosuje kąt za pomocą pokrętła.
6) Pozycja. Fotel powinien prowokować użytkownika do zmieniania co jakiś czas pozycji, ponieważ powoduje to odciążanie kręgosłupa, doskonałym rozwiązaniem jest umożliwienie swobodnego bujania. Podczas zmiany pozycji powinna następować zmiana kąta ustawienia kręgosłupa – krążki międzykręgowe są najbardziej obciążane podczas długotrwałego siedzenia w jednej, statycznej pozycji. Krzesło powinno „śledzić” ruch ciała użytkownika aktywnie podpierając plecy i kręgosłup.

Projektanci mebli, zwłaszcza tych przeznaczonych do pracy, chętnie dodają możliwość regulowania jak największej ilości parametrów: wysokości siedziska, nachylenia i odchylenia siedziska i oparcia, wysokości podłokietników. Wzrost to bowiem czynnik istotny, ale nie jedyny. Dużą rolę mogą odgrywać proporcje między długością nóg a długością tułowia czy też tusza osoby, dla której krzesło ma być przeznaczone. A ustawienia są podstawą prawidłowych działań i obliczeń ergonomicznych.
Jeżeli zaniedbujemy ergonomię stanowiska naszej pracy szkodzimy nie tylko sobie, ale także pracodawcy. Wpływa to na złe samopoczucie oraz powoduje uczucie ciągłego zmęczenia, co skutkuje zmniejszeniem wydajności pracy, zwiększeniem ilości popełnianych błędów, dezorientacją i rozproszeniem. Ponadto przy niewłaściwej pozycji siedzącej szkodzimy swojemu organizmowi. Wiele problemów zdrowotnych związanych z naszym układem mięśniowo-szkieletowym, bierze się właśnie z wymuszonej niewygodnej pozycji. Gdy wybieramy fotel biurowy musimy się upewnić, czy spełnia on wszystkie powyższe wymagania. Tylko taki mebel będzie w stanie zapewnić naszemu kręgosłupowi należytą wygodę, nam zaś poprawić samopoczucie, nastrój oraz wydajność pracy.