Nowa torebka, bez której nie możesz się obejść, kolejna bluzeczka, bo w takim kroju ani kolorze stroju jeszcze nie masz, kolejna płyta z utworem ulubionego zespołu do kolekcji, bilet na ciekawe przedstawienie, bo przecież trzeba inwestować w swój rozwój kulturalny… Mnóstwo pysznych smakołyków, których w rzeczywistości nie będziesz w stanie sama zjeść, bo miałaś gorszy dzień. Często zdarza ci się kupować różne rzeczy, mimo że tak naprawdę wcale ich nie potrzebujesz i nie będziesz z nich korzystać, tylko będą zbędnie zalegać w twoich szafach i na półkach. Co gorsza, kupujesz mnóstwo przedmiotów i bibelotów, mimo że wcale cię na nie nie stać. Ciągle coś kupujesz bez zastanowienia, stale powiększając debet na swoim koncie i zwiększając swój dług. Wszystkie wcześniej wymienione zachowania mogą wskazywać, że uzależniłaś się od kupowania, że jesteś nałogową zakupoholiczką.
Na zakupoholizm, manię nałogowego kupowania cierpi we współczesnych czasach mnóstwo ludzi, przymusowi zakupów ulega mnóstwo osób niezależnie od płci czy wieku. Zakupoholizm jest traktowany już jako rodzaj swoistego zaburzenia, a jego przyczyn upatruje się w różnorakich aspektach. Często ludzie kupują bez rozwagi, ponieważ charakteryzuje ich kiepska umiejętność planowania wydatków, nie potrafią zarządzać posiadanymi przez siebie zasobami finansowymi lub od niedawna samodzielnie się utrzymują i nie mają jeszcze wprawy, nawyku w rozsądnym gospodarowaniu środkami pieniężnymi. Jednak często problem ma bardziej psychologiczne podłoże. Czasami nadmierne kupowanie wiąże się z rekompensowaniem sobie czegoś, niespełnionych ambicji, niewystarczającej uwagi ze strony bliskich osób, często osoby kiedyś biedniejsze, w przypływie większej ilości gotówki w ramach zadośćuczynienia samemu sobie kupują, bo czują się wtedy lepiej, rzeczy materialne dają im szczęście i poczucie posiadania, swoistego bezpieczeństwa. Jednak przesadne kupowanie nie powinno być sposobem na radzenie sobie z osobistymi problemami, nie może być zaspokajaniem potrzeb natury emocjonalnej.
Jednak kupowanie jest nieodłącznym elementem codzienności, musimy kupić żywność, by przeżyć, od czasu do czasu zakupić jakieś ubranie, płacić rachunki, czy pozwolić sobie czasami na jakieś przyjemności. Jak więc kupować, wydawać pieniądze, by robić to w sposób rozsądny, by nie popadać w skrajność skąpstwa czy rozrzutności, by nie kupować maniakalnie i nie narobić sobie masy długów.
Oto kilka wskazówek jak mądrze kupować i nie popaść w nałóg zakupoholizmu:
1. Planuj wydatki – na dany tydzień, miesiąc, czy nawet na rok, uwzględniaj rachunki, które musisz opłacić, regularne opłaty za konkretne usługi, bierz także pod uwagę na przykład wydatki na święta, czy rodzinne imprezy, na które też musisz się w pewnym stopniu wykosztować. To pozwoli ci zobaczyć ile pieniędzy w każdym miesiącu będzie ci potrzebne,a ile zostanie i będziesz mogła je w dowolny sposób rozdysponować, będziesz wiedziała, który z miesięcy będziesz miała bardziej wydatkowy, a który finansowo lżejszy.
2. Kupując każdą rzecz zastanawiaj się, czy jest ci ona rzeczywiście potrzebna, czy naprawdę będziesz jej używać, czy może po zakupie skorzystasz z niej raz i odłożysz w kąt, gdzie będzie się kurzyć i niszczyć. Analizuj zakupy, myśl, czy faktycznie bez danej rzeczy nie możesz się obejść, czy jest to priorytetowy zakup, czy nie masz już czegoś podobnego. Idąc na zakupy przygotuj listę określonych produktów, które potrzebujesz kupić, staraj się pilnować owej listy, pomoże ci się ona lepiej zorganizować na zakupach i dopilnować, by nie kupić czegoś zbędnego czy w nadmiarze.
3. Na pierwszym miejscu w wydatkach stawiaj zawsze rachunki i zakupy niezbędne do codziennego funkcjonowania. Nie może być przecież tak, że najpierw kupisz stos rzeczy, które ci się spodobały, a potem będziesz kombinowała, jak tu zapłacić czynsz i inne rachunki, od kogo pożyczyć, jak nagle zdobyć pieniądze. Najpierw opłać najważniejsze należności, a potem resztę posiadanych pieniędzy rozdysponuj wedle uznania.
4. Unikaj rat – bardzo łatwo wpaść w pułapkę kredytów i doprowadzić się do bankructwa. Jeśli już musisz wziąć kredyt to zawsze na dogodnych dla siebie warunkach, z odpowiednio wysoką dla ciebie ratą, nie bierz też kilka kredytów naraz. Dobrze jest też unikać płacenia kartą. Jak nie płacisz pieniędzmi nie zawsze dociera do ciebie ile wydałaś, bo pieniądze znikają jakby wirtualnie, więc łatwo stracić rachubę w ich wydawaniu.
5. Znajdź dla siebie inną formę spędzania czasu i poprawy nastroju niż poprzez zakupy. Pomyśl nad uprawianiem sportu, który ci odpowiada, czytaj więcej książek, oglądaj filmy, znajdź sobie jakieś inne hobby, które nie będzie wymagało dużego nakładu finansowego, a pozwoli ci się realizować, odprężyć, spędzić produktywnie czas.
6. Wyznacz sobie cel do oszczędzania. Nie musisz wszystkiego mieć od razu, nie musisz kupować czegoś w tej samej chwili, gdy tego zapragniesz, ale to nie znaczy, że nie możesz tego mieć w ogóle. Ustal, czego bardzo chcesz, co byś chciała sobie kupić, ale to sporo kosztuje – mogą to być ciekawe wakacje, solidne buty dobrej firmy, ulubione perfumy czy wyjście do restauracji na wyśmienitą kolację. Określ, na co chcesz zaoszczędzić i oszacuj, ile czasu będzie ci na to potrzeba. Odkładaj stopniowo rozsądne kwoty – sama zobaczysz, ile frajdy i satysfakcji sprawi ci moment, gdy już będziesz miała potrzebną sumę i sprawisz sobie daną upragnioną przyjemność. Gdy zrealizujesz daną „zachciankę” nie od razu, tylko po jakimś czasie, gdy włożysz w oszczędzanie trochę wysiłku i samodyscypliny będziesz bardziej zadowolona z efektu, bardziej docenisz wartość danej rzeczy, celu, tego na co oszczędzałaś.
Jeśli nie potrafisz sama poradzić sobie z obsesyjnym kupowaniem, przez które masz mnóstwo długów i jeszcze lada moment doprowadzi cię to do bankructwa, poproś kogoś zaufanego o pomoc – mamę, siostrę, przyjaciółkę, niech pomogą ci okiełznać wydatki, niech kontrolują twoje zakupy, motywują do rozsądnego dysponowania pieniędzmi. Warto też pomyśleć o konsultacji z psychologiem, który pomoże ci odkryć jakie są przyczyny twojego maniakalnego kupowania, który przepracuje z tobą określony problem i podpowie w jaki sposób radzić sobie z tą doskwierającą przypadłością.
