Kim są hipsterzy – czyli jak wygląda hipster w Polsce…

12 listopada 2013, dodał: Marta Dasińska

Artykuł zewnętrzny

Subkultura, zjawisko socjologiczne, moda, pozerstwo czy styl życia? Kim jest hipster i czy naprawdę istnieje? Czym się zajmuje i jak wygląda? Ostatnio coraz więcej można na ten temat przeczytać, tak naprawdę jednak, zjawisko umyka wszelkim klasyfikacjom czy opisom. Prawdziwy hipster wymyka się wszelkim definicjom i nie daje się łatwo zakwalifikować.

Hipster to słowo, które określa współczesną subkulturę, która obejmuje zarówno nastolatków, jak i ludzi po 30-tym roku życia, a nawet znacznie starszych. Samo słowo pochodzi z lat 40-tych i jest kilka wersji co do jego genezy. Pierwsza mówi, że wzięło się od okrzyku hep, używanego w środowiskach jazzowych jako wyraz aprobaty dla czyichś umiejętności, stylu, wyczucia. Druga, że pochodzi od hop – slangowego określenia opium. Jest i trzecia, że od hipi, co w afrykańskim narzeczu oznacza: otwierać komuś oczy. Słowo zniknęło na wiele lat, by powrócić w późnych latach 90-tych na określenie wielkomiejskiej, lewicującej młodzieży, związanej z kulturą alternatywną.

Paradoksem istnienia subkultury hipsterów jest fakt, że osoby dające się z powodu swojego stylu zaklasyfikować jako hipsterzy najczęściej sami nie są skłonni tak się nazywać. Wizerunek, oparty na stylu, modzie i deklarowanych zainteresowaniach, zdaniem Greifa podatny jest na zdemaskowanie jako „hipsterski”, czyli stworzony w celu uzyskania społecznego awansu, co według socjologa czyni słowo „hipster” rodzajem obelgi pośród samych hipsterów. Z tego względu hipsterzy zdają się nieświadomie tworzyć subkulturę ludzi o podobnych poglądach, wyglądzie czy zainteresowaniach. Hipsterzy to tym samym jedna z najbardziej ulotnych i nieokreślonych subkultur. Nie wiadomo nawet, czy jest subkulturą, czy może postsubkulturą lub subkulturą w cudzysłowie.

Według Allena Ginsberga hipster to: „bardzo rimbaudowski typ, sam nic nie tworzy, nie pisze, tak naprawdę to nie wie za dużo o literaturze poza tym, co wyczyta w niezależnych magazynach, ale o tym z kolei wie wszystko”. Natomiast Krzysztof Varga parafrazując słowa Ginsberga przytacza następującą definicję hipstera: „zna wszystkich, których znać należy, sam nic nie tworzy, wie tylko to, o czym pisze się w modnych magazynach”. Według definicji Władysława Kopalińskiego, hipster to natomiast „zapalony miłośnik jazzu, osoba zamiłowana w rzeczach modnych i eleganckich, w nowościach”.

Według Roberta Lanhama, autora książeczki „The Hipster Handbook”, hipster to ktoś, „kto ukończył liberalną artystyczną szkołę, której drużyna futbolowa nie wygrała meczu od czasu rządów Ronalda Reagana i ma jednego przyjaciela republikanina. Uwielbia termin postmodernizm, używa słów w znaczeniu ironicznym, spędza wolny czas w barach, ale nigdy w sieciowych, w których kelnerzy mają plakietki z imionami, albo gdzie gra się w rzutki”. Z definicji Nonsensopedii: „hipster to ktoś tak oryginalny, że w skali oryginalności od 1 do 10 jest siedemnastką. Brzydzi się komercją i nie słucha zespołów, których nazwę da się wymówić”. „Hipster to koniec cywilizacji Zachodu, kultura tak bardzo niezaangażowana, tak bardzo wyłączona, że nie może z siebie wydać nic nowego” – deklaruje Douglas Haddow w tekście o hipsterach. I jak tu zrozumieć definicje?

Wyznacznikiem stylu hipsterów jest deklarowana niezależność wobec głównego nurtu kultury masowej (tzw. „mainstreamu”) i ironiczny stosunek do niego oraz akcentowanie swojej oryginalności i indywidualności. Hipsterzy podkreślają silnie swój wizerunek, rozumiany zarówno poprzez wyrazisty i „artystyczny” strój (m.in. w stylu vintage), jak i poprzez wyjątkowe, nieszablonowe zainteresowania.

To jest trudny styl. Trzeba sprawiać wrażenie, że człowiekowi zupełnie na modzie nie zależy. Dla niewtajemniczonych hipster może sprawiać wrażenie, jakby przed chwilą wstał z łóżka (fryzura) i ubierał się po ciemku. Metki wykluczone. Kto ma wiedzieć, że to z Berlina, ten wie. Założyć można niemal wszystko. Liczy się kombinacja stylów, np. sportowego z retro albo kiczu z elegancją, dobrze widziane są cytaty z różnych modowych epok. Ale z tym trzeba uważać, bo nie każdą epokę warto aktualnie cytować. Definitywnie skończył się styl na brytyjskiego modsa, czyli marynarka, krawat śledzik, kapelusz. Trendy zmieniają się szybko, więc o każdym lepiej mówić na wszelki wypadek, że właśnie się kończy.

Podobno właśnie kończy się styl na lata 80-tych. Na razie nosi się skinny jeans, czyli bardzo wąskie spodnie, koszulki w serek, okulary w grubych oprawkach (mogą być bez szkieł), trampki i adidasy, ale modele z krótkich serii, będące kopią tych sprzed kilku dekad. Można cytować styl punkowo-squaterski albo kuriera rowerowego, ale nie wiadomo, jak długo, bo już mówi się, że idzie renesans grunge’u z lat 90-tych, czyli brody i lekko folkowy sznyt.

Według Roberta Serka, prowadzącego w Warszawie kilka sklepów z odzieżą, polski hipster jest mniej więcej dwa sezony do tyłu. – Dopiero co dogoniliśmy świat. Dotarły do nas flanelowe koszule w kratę, które w Stanach i Europie od dawna się nosi. Założył własne sklepy, gdy po powrocie ze stypendium w Barcelonie stwierdził, że w Warszawie nie ma gdzie się ubrać. Sprowadza ze świata ciuchy najbardziej hipsterskich marek, m.in. jeansy Cheap Monday i właśnie finalizuje wydanie polskiej wersji pisma „Vice”, hipsterskiej biblii. Powstało ono w latach 90-tych w Montrealu, założone za rządowe pieniądze przez dwóch pijaków i ćpuna, którzy zdecydowali się skorzystać z jednego z kanadyjskich programów pomocowych. Dziś ma niemal milion czytelników na całym świecie, a jego słynna rubryka Dos&Don’ts, czyli co wypada, a czego nie, kreuje globalne trendy. Choć oczywiście jeden z założycieli „Vice”, Gavin McInnes, jak prawdziwy hipster odcina się od mody: „Ubieram się jak bezdomny niedobitek modsów, ale nie wiedzieć czemu w Montrealu uważa się to za cholernie dobry styl. Moda jest nudna i tylko głupki tak naprawdę się nią przejmują”.

Pośród hipsterów ceniona jest deklarowana niezależność myślenia, zajmowanie się twórczością artystyczną, zainteresowanie niszowymi formami kultury, w tym muzyką, filmem niezależnym itd., niezależnymi magazynami typu Vice i Clash i stronami internetowymi takimi jak Pitchfork Media.nIdeowa otoczka, która dawniej towarzyszyła hipsterom, dziś się ulotniła, zastąpiona przez nutę dekadencji i hedonizmu. Równouprawnienie, ekologia, tolerancja dla mniejszości to rzeczy zbyt oczywiste, by o nich mówić. Nie bardzo jest przeciwko czemu się buntować, zresztą bunt to już od dawna towar na sprzedaż. Pozostaje zabawa stylami, estetykami, trendami subkulturowymi, układanymi w indywidualny kolaż. Jednak, jak pisze amerykańska dziennikarka Julia Plevin, choć kluczowe dla hipsterów jest unikanie etykiet, metek i bycia ometkowanym, wszyscy oni noszą to samo i zachowują się tak samo. Są konformistyczni w swoim nonkonformizmie.

Zgodnie z hipsterską zasadą modne jest to, o czym jeszcze nikt nie wie, że jest modne, i to jest kolejna trudność, bo wielkie koncerny natychmiast przechwytują trendy. Zatrudniają cool hunterów, czyli łowców tego, co jest cool, którzy myszkują w środowiskach młodzieży. Jak pisze Bartek Chaciński w przygotowywanej do wydania książce o kulturowych niszach, hipsterzy są w sytuacji ciągłej ucieczki przed tym, co z ich stylu robią koncerny modowe i z czym za chwilę zaczyna się obnosić całe miasto. „To kultura ciągle tropiona i inwigilowana przez speców od marketingu”.Cokolwiek hipsterzy wymyślą, w następnym sezonie trafia do wielkich sieci typu H&M czy Zara. Co o tyle upraszcza sprawę, że jest wyraźnym sygnałem, by prawdziwy hipster przestał to nosić.

Gdzie ich zobaczyć? Jest w centrum stolicy takie miejsce. Między dwoma placami, trzema parkami. Jest tam tęcza bez względu na pogodę, a na jednego człowieka przypada pół metra kwadratowego i półtora iPhona. Szerszej grupie ludzi miejsce to znane jest jako Plac Zbawiciela, węższej, jako Plac Hipstera. Dla początkującego hipstera: iPhone, szalik i Ray-Bany to wystarczający asortyment. W miarę zdobywania kolejnych stopni wtajemniczenia zwiększa się dbałość o detale.

Bardzo niehipsterskie są m.in. samochody typu suv, przedmieścia, książki z wypukłymi literami na okładce, praca na etacie, bożonarodzeniowe swetry z mikołajem i muzyka, którą można usłyszeć w radiu.

Materiały:
http://www.polityka.pl/, http://kobieta.gazeta.pl/,