Opryszczka, potocznie zwana „febrą”, „zimnem” czy „skwarką”, to powszechnie występujące i nawracające schorzenie skóry i błon śluzowych. Wywołuje ją Herpes simplex – wirus, którego nosicielem jest większość ludzi. Szacuje się, że zarażonych nim jest aż 80% populacji, jednakże choruje tylko połowa. W Polsce odsetek chorych jest o ok. 50% wyższy niż w pozostałych krajach Europy, najprawdopodobniej ze względu na zmienny klimat, a także gorsze warunki socjoekonomiczne. Herpes simplex to jeden z najbardziej złożonych i podstępnych drobnoustrojów. Pasożytuje w komórkach nerwowych i potrafi pozostać w uśpieniu przez wiele lat. Czasem jednak, pod wpływem bodźców takich jak: stres, zmęczenie obniżenie odporności związane z występowaniem chorób przebiegających z podwyższoną temperaturą ciała, przed i w trakcie miesiączki, na skutek niedożywienia, nadmiernego wyziębienia organizmu, bądź przeciwnie – przegrzania, czy urazu (np. uderzenie czy skaleczenie ust, zabiegi dentystyczne) budzi się i atakuje organizm. Wyróżnia się dwa typy wirusa opryszczki zwykłej: HSV-1, który jest winny powstania najbardziej znanej odmiany tzw. opryszczki wargowej (oprócz okolicy ust, zmiany mogą pojawić się także wokół nosa i oczu) oraz HSV-2, jego brat bliźniak, sprawca zakażenia narządów płciowych. HSV-1 (Herpes simplex typ I) powoduje ok. 75% infekcji opryszczkowych, umiejscowionych najczęściej na twarzy (granica czerwieni wargowej). Wirus przenosi się łatwo i szybko drogą kropelkową oraz w wyniku bezpośredniego kontaktu z zainfekowaną osobą.
Pomimo, że wirusa opryszczki nie da się pozbyć na zawsze, istnieje parę sposobów na walkę z jego objawami:
1. Stosowanie kremów i maści zawierające w składzie Acyklowir. Kremy i maści przeciwko opryszczce należy stosować w pierwszej fazie uaktywnienia się wirusa (swędzenie i pieczenie). Po wystąpieniu pęcherzyków już mniej pomagają, jednak warto je nadal stosować. Kremy i maści na opryszczkę dostępne są bez recepty w aptekach. Jedne z popularniejszych to Zovirax, Antivir, Hascovir czy Herpex. Istnieją również plastry na opryszczkę, które przyśpieszają gojenie i łagodzą dolegliwości. Po pewnym czasie jednak plaster taki przestaje ładnie wyglądać, a przy próbie jego oderwania bardzo łatwo dochodzi do uszkodzenia pęcherzyka (towarzyszy temu ból) oraz rozprzestrzenienia się opryszczki.
2. Przesuszanie i odkażanie. W celu przesuszenia i odkażenia opryszczki można stosować punktowo: pastę do zębów, wodę utlenioną, aspirynę (wcześniej zanurzoną w wodzie), maść cynkową, sól czy spirytus. Miejsce wystąpienia opryszczki należy utrzymywać w suchości, nie moczyć w trakcie kąpieli czy mycia twarzy.
3. Chłodzenie. Na powstałe pęcherzyki najlepiej przykładać lód (owinięty w taki sposób aby nie moczyć opryszczki).
4. Domowe remedium: Na opryszczkę można przykładać: fusy z kawy, utartą marchewkę, proszek do pieczenia lub smarować zmienione chorobowo miejsce mieszanką 5 kropli olejku z bergamotki w połączeniu z 5 kroplami olejku eukaliptusowego, także olejkiem goździkowym, sokiem z eukaliptusa lub żelem aloesowym.
5. Nie dotykać. Pomimo, że opryszczka swędzi i ciężko jest zapanować nad sobą aby jej nie podrapać, nie wolno dotykać pęcherzyków rękami i językiem oraz nie przygryzać zębami. Nie dotykając opryszczki przez dłuższy okres czasu, znacznie zmniejsza się dolegliwości z nią związane (pieczenie i swędzenie).
6. Unikanie ciepłych napoi oraz gorących zup. Napoje i pokarmy należy spożywać najlepiej chłodne, by nie powodować dodatkowego podrażnienia i bólu.
7. Wzbogacenie diety: Korzystnie jest spożywać więcej pokarmów bogatych w witaminy, cynk i żelazo, zwłaszcza liściastych warzyw i owoców oraz picie herbaty miętowej, a także jedzenie produktów zawierających naturalne kultury bakterii (jogurty, kefiry, maślanki). Wskazane jest wzmocnienie odporności organizmu poprzez zażywanie preparatów stymulujących jego funkcje obronne (np. wyciąg z jeżówki, olej z wątroby rekina).
8. Stosowanie leków homeopatycznych. Stosuje się je zapobiegawczo przed wystąpieniem objawów swędzenia. Leki takie (np. Vaccinotoxinum) można dostać bez recepty w większości aptek. Niektóre leki homeopatyczne można stosować doraźnie – już po wystąpieniu pierwszych objawów związanych z pieczeniem i swędzeniem (np. Apis) lub już po wystąpieniu pęcherzyków (np. Rhus).
9. Darsonwalizacja. Darsonwal to urządzenie elektroniczne służące do masażu i terapii z wykorzystaniem prądów d’Arsonvala. Darsonvalizaję zwykle stosuje się u kosmetyczki po zabiegu oczyszczania skóry. Podczas zabiegu wytwarzany jest ozon, który ma działanie bakteriobójcze, dezynfekujące i wysuszające. Darsonwalizacja pomaga w każdym stadium powstawania opryszczki, zatrzymując jej dalszy rozwój. Zabieg darsonwalizacji wykonywany jest w większości gabinetów kosmetycznych. Jest on zupełnie bezbolesny (często odczuwalne łaskotanie i mrowienie) oraz stosunkowo tani. Cena to około 10-15 zł.
10. Profilaktyka. Profilaktyka w przypadku tej choroby jest mało skuteczna, niemniej pomóc może unikanie wyziębienia i przegrzania ciała, a w słoneczne dni wielokrotne smarowanie ust pomadką z filtrem UV.
Nie ma skutecznego sposobu, by uchronić się przed nawrotami opryszczki. Nie wynaleziono jak dotąd szczepionki, choć prowadzone są nad nią badania.
Zobacz również:
- Jak z opryszczką radzą sobie nasze czytelniczki: dyskusja
- Opryszczka: jak się zarażasz?
- Opryszczka miejsc intymnych
- Balsamy na kuszące usta
