Jedzenie w pracy

11 lutego 2013, dodał: Marta Dasińska

Artykuł zewnętrzny

Niemal każdy z nas wie, co kryje się pod hasłem „zdrowe odżywianie”. Co rusz trąbią o tym ogólnopolskie media. Dietetycy przekonują, iż racjonalne i prawidłowe odżywianie jest podstawą naszego dobrego samopoczucia, nie tylko fizycznego, ale także psychicznego.

Przeciętny Polak, co prawda nie sypie z rękawa wartościami odżywczymi poszczególnych produktów, ale wie, iż powinien jeść regularnie pięć posiłków dziennie. Wiemy także o tym, iż nie powinniśmy zapychać naszych żołądków fastfoodami, chipsami, batonikami, czy pączkami. Niestety, teoria nie zawsze idzie w parze z praktyką… Ciągłe życie w biegu i nieustannagonitwa powodują często, że nie mamy czasu na przygotowywanie pełnowartościowych posiłków i jemy cokolwiek, byle tylko dużo i szybko. Bo czasu na II śniadanie też brakuje.

Pracownikowi przysługuje bowiem 15-minutowa przerwa (nazywana śniadaniową) wliczana do czasu pracy, jeżeli jego dobowy wymiar wynosi co najmniej sześć godzin (art. 134 K.P.). Prawo do przerwy związane jest z faktycznym czasem wykonywania pracy w danym dniu, a nie z wymiarem czasu pracy danego pracownika. Taka sama przerwa (15 minut) przysługuje zatem pracownikowi, którego dobowy wymiar czasu pracy wynosi 12 godzin, jak i pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy, który tylko w niektóre dni pracuje sześć godzin (wówczas w te dni pracodawca jest obowiązany zapewnić mu przerwę w pracy). Przerwa na posiłek przysługuje bez względu na to, czy pracownik rzeczywiście spożywa posiłek podczas tej przerwy czy nie.

Wprowadzenie przerwy nie może oznaczać skrócenia dobowego wymiaru czasu pracy, czyli opuszczenia pracy wcześniej o 15 minut. Jest ona niezależna od innych przewidzianych prawem przerw w pracy. Pracodawca może wyraźnie określić czas korzystania przez pracowników z tej przerwy, np. przy pracach, które nie mogą być przerywane i konieczne jest zastąpienia pracownika korzystającego z przerwy przez inna osobę albo ustalić, że pracownicy mogą z niej korzystać w dowolnym czasie. Przerwa nie może być jednak rozbijana np. na dwie po 7,5 minuty – przepis wyraźnie mówi, że jej czas to minimum 15 minut. Pracodawca może za to – jednostronnie lub w porozumieniu z załogą – wydłużyć ją do 20 minut, np. w drodze zapisu w regulaminie pracy lub zakładowym układzie zbiorowym.Ponadto firma może wprowadzić dodatkowo jedną przerwę niewliczaną do czasu pracy, trwającą nie dłużej niż 60 minut. Z założenia ma ona służyć spożywaniu posiłków lub załatwianiu spraw osobistych. W praktyce taką przerwę stosują firmy w dużych miastach.

Pracodawca powinien tak zorganizować pracę, aby każdy pracownik miał możliwość odejść ze stanowiska pracy na czas przerwy. Pracodawca nie może rekompensować faktycznej niemożności wykorzystania przerwy dodatkowym wynagrodzeniem. Nie może też wydłużać czasu pracy pracowników, zobowiązując ich do pracy 8 godzin dziennie, a następnie po pracy udzielać im przerwy. W ten sposób pracodawca planowałby pracę w nadgodzinach, co jest niedopuszczalne. Nie udzielając pracownikom przerw pracodawca narusza przepisy o czasie pracy i popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Przerwę tę, pracownik może wykorzystać na zjedzenie posiłku. Najefektywniej – zarówno dla bezpieczeństwa biurowego sprzętu jak i dla samego pracownika – jest zjeść śniadanie poza bezpośrednim miejscem pracy, czyli np. poza zakładem pracy lub w pomieszczeniu socjalnym. Opcja na lunch jedzony na zewnątrz biura, to dobry i wpływający korzystnie na nasze samopoczucie i zdrowie pomysł. Aby jednak móc wyjść na zewnątrz, trzeba mieć odpowiednio długą przerwę – 15 minut tego nie załatwi. Nie każdy też pracownik będzie skłonny jeść poza zakładem pracy. Byle jaka zapiekanka i tak będzie droższa niż przygotowane w domu kanapki. W samej pracy też bywa różnie. W niektórych firmach istnieje zakaz „jedzenia przy biurku”.W innych, jest to dozwolone, a w jeszcze innych konieczne, bowiem pomieszczenia socjalnego nie ma. Jak zatem jedzą w pracy Polacy?

Serwis jejkuchnia.pl przeprowadził ankietę wśród użytkowników, mającą na celu zbadanie tego, jak w Polsce jemy w pracy. Wyniki nie są chyba zaskakujące, choć świadczą o tym, że spora cześć z nas zdrowo się w pracy na pewno nie odżywia.

Jak jedzą Polacy w pracy?

1) 32% ankietowanych spożywa w czasie przerwy przyniesione przez siebie kanapki. Do jedzenia wykorzystują oni pomieszczenia socjalne dostępne w biurze.
2) 27% je przy biurku, ale nie pracuje w trakcie spożywania posiłku.
3) 18% pracowników je przy biurku, a nadmiar obowiązków nie pozwala im na to, by w tym czasie odpocząć od pracy.
4) Na lunch na zewnątrz biura wychodzi zaledwie niespełna 7% pracowników.
5) 16% pracowników nie je nic przez całe 8 godzin pracy.

Prawo do 15 minutowej przerwy przysługuje pracownikowi niezależnie od innych obowiązkowych przerw wliczanych do czasu pracy.
Należą do nich:
1) Przerwy dla pracowników zatrudnionych w „warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia” – art. 145 par. 1 K.P.,
2) Przerwy na karmienie dziecka piersią: 2 x 30 minut w przypadku 1 dziecka, 2 x 45 minut w przypadku więcej niż 1 dziecka – art. 187 par. 1 i 2 K.P.
3) Przerwy w pracy dla pracowników, zatrudnionych przy pracy monotonnej lub „(…) w ustalonym z góry tempie” – art. 145 K.P.
4) Czas przerwy młodocianych w wymiarze 30 minut , jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny – art. 202 par. 3 [1] K.P.,
5) Przerwy dla pracowników niepełnosprawnych, przeznaczone na ćwiczenia gimnastyczne (przerwa wynosi 30 minut ) – art. 17 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Czas przerwy wynosi codziennie 30 minut i jest wliczany do czasu pracy.

6) Obowiązkowe przerwy wynikające z pracy przy monitorach ekranowych – par. 7 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, 5 minut co godzinę. Przerwa przysługuje pracownikowi po godzinie nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora. Nie przysługuje, gdy pracownik w czasie godziny zegarowej obsługuje monitor i jednocześnie wykonuje inne czynności.Nie można łączyć przysługujących przerw.
Za okres przerw w pracy pracownicy zachowują prawo do wynagrodzenia.