Termin ból głowy obejmuje szeroką gamę dolegliwości pochodzących ze strony układu nerwowego. Większość osób przynajmniej raz w życiu doświadczyła tego typu dolegliwości w mniejszym lub większym nasileniu. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie bóle głowy są takie same. Różnią się one od siebie nie tylko intensywnością, ale i częstotliwością, przyczynami występowania, objawami, leczeniem. Mimo tego wiele osób nadal myli ból głowy z migreną i dolegliwości te traktuje jako tożsame. Czym się one różnią?
Rodzaje bólów głowy
Medycyna rozpoznaje kilka typów bólów głowy. Ich kwalifikacja została opracowana przez Międzynarodowe Towarzystwo Bólów Głowy (International Headache Society) [1]. Dzieli ona bóle głowy na:
- Pierwotne – mówimy o nich, kiedy ból sam w sobie jest traktowany jako stan chorobowy; pierwotnym bólem głowy jest m.in. migrena;
- Wtórne – występują one jako objawy innego urazu lub zaburzenia; wtórne bóle głowy mogą pojawić się np. przy kaszlu czy guzie mózgu.
Każdy ból głowy, który ma charakter przewlekły, czyli trwa dłużej niż 15 dni przez kilka miesięcy, powinien być skonsultowany z lekarzem.
Migrena czy ból głowy – co mi dolega?
WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) podaje, że zaburzenia bólu głowy okresowo dotykają ok. 50% dorosłych osób na całym świecie. [5] Nie wszystkie z tych bólów są jednostką chorobową. Niekiedy ból głowy bywa wynikiem dużego stresu, niewyspania się czy wręcz przeciwnie zbyt dużej ilości snu. Aby lekarz mógł zdiagnozować migrenę, muszą zajść określone przesłanki. Zgodnie z wytycznymi znajdującymi się w Międzynarodowej klasyfikacji bólów głowy z 2004 [2] roku migrenę bez aury stwierdza się, gdy:
- Wystąpiło co najmniej 5 napadów spełniających poniższe kryteria;
- Napady bólów głowy trwają od 4 do 72 godziny,
- Ból głowy charakteryzuje się co najmniej dwoma z wymienionych cech: jest jednostronny, ma pulsujący charakter, nasila się pod wpływem standardowej aktywności fizycznej,
- W czasie ataku bólu głowy występują nudności, wymioty, fotofobia, fonofobie,
- Brakuje danych pozwalających zdiagnozować inną przyczynę bólu głowy.
Różnice pomiędzy napięciowym bólem głowy a migreną
Różnice między migreną a napięciowym bólem głowy są znaczne i dość łatwo zauważalne. Pierwszą wyczuwalną dla pacjenta będzie lokalizacja dolegliwości. W przypadku migreny u 60% pacjentów pojawia się jednostronny ból głowy, w przypadku bólu napięciowego zlokalizowany jest on po obu stronach czaszki. Różnice widoczne są też w charakterze odczuwalnych dolegliwości. Ból ściskający, świdrujący, opasający, który obejmuje mięśnie szyi i karku to ból napięciowy, przy migrenie natomiast pojawia się ból pulsujący, który dodatkowo nasila się podczas wysiłku fizycznego i standardowej aktywności np. wchodzenia po schodach (tego nie zauważa się przy zwykłym bólu głowy). Znaczące jest również to, że ból migrenowy charakteryzuje się dodatkowymi objawami takimi jak nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięk – te symptomy praktycznie nigdy nie pojawiają się przy bólu napięciowym. Różnice można zauważyć też w intensywności odczuwania dolegliwości – migrenę pacjenci odczuwają umiarkowanie lub silnie, napadowy ból głowy łagodnie lub umiarkowanie. Ten drugi trwa też krócej, zazwyczaj mija po 30 minutach (choć w niektórych przypadkach może trwać do 7 dni). Ataki migreny są natomiast intensywniejsze, ale krótsze i trwają od 4 do 72 godzin. [3]
Różnice między bólem głowy a migreną występują również w zakresie wyzwalacza (podłoża) dolegliwości. Czynnikami wywołującymi migreny są:
- Niektóre produkty spożywcze np. czerwone wino czekolada, masło orzechowe, nabiał, owoce cytrusowe,
- Zachwiania równowagi hormonalnej spowodowane np. ciążą czy miesiączką,
- Zmiany pogodowe,
- Nadwrażliwość na niektóre zapachy,
- Brak snu,
- Gluten w pożywieniu.
Napięciowy ból głowy wywołuje natomiast stres i związane z nim napięcie mięśni szyi lub skóry głowy.
Warto też zaznaczyć, że migreny różnią się nie tylko od napadowych bólów głowy, ale i od tych klastrowych. Te ostatnie wywołane są nadużywaniem leków i występują u niewielkiego procenta społeczeństwa. [4]
Źródła:
[1] https://ihs-headache.org/wp-content/uploads/2020/05/ICHD-3-Pocket-version.pdf
[2] https://n.neurology.org/content/suppl/2005/07/27/63.3.427.DC1/36_nr2004-6.pdf
[3] https://www.medicinenet.com/migraine_vs_headache_whats_the_difference/article.htm
[4] https://www.medicinenet.com/migraine_headaches_pictures_slideshow/article.htm
[5] https://journals.viamedica.pl/palliative_medicine_in_practice/article/view/38614/33692
