Powiększenie moszny może być związane z wodniakiem jądra, który stanowi torbiel wypełnioną płynem surowiczym. Jest to schorzenie, które może się pojawiać nie tylko u mężczyzn dorosłych, ale i u niemowląt – może bowiem mieć zarówno charakter wrodzony, jak i nabyty. U małych dzieci wodniak jądra nie jest zwykle powodem do zmartwień, jednak u pacjentów starszych wymaga interwencji. Przyczyn pojawiania się wodniaków jąder u nastolatków i dorosłych mężczyzn może być wiele, w tym urazy, stany zapalne, a nawet nowotwór. Zabieg mający na celu usunięcie wodniaka jądra można wykonać bez względu na rozmiar torbieli. Co warto wiedzieć o jego przebiegu i rekonwalescencji po operacji? Jakie mogą wystąpić powikłania po operacji wodniaka jądra?
Co to jest wodniak jądra i jak powstaje?
Wodniak jądra to schorzenie występujące u mężczyzn w każdym wieku, któremu towarzyszy powiększenie objętości moszny w związku z nagromadzeniem treści surowiczej. Wodniakiem określa się rodzaj torbieli w obrębie osłonki jądra. Schorzenie powstaje, gdy dochodzi do zwiększonego wydzielania płynu surowiczego, poza tym może mieć związek z nieprawidłowym wchłanianiem wspomnianego płynu przez osłonkę jąder.
Z dolegliwością mogą się zmagać zarówno niemowlęta, jak i nastolatkowie, dorośli mężczyźni czy seniorzy. Można wyróżnić wodniaka jądra wrodzonego, który jest diagnozowany bezpośrednio po narodzinach, a także wodniaka nabytego, który pojawia się najczęściej u nastolatków i dorosłych mężczyzn. Przyczyną wodniaka pierwotnego są zaburzenia organogenezy, a konkretnie niezarośnięcie wyrostka pochwowego po zstąpieniu jądra. Od czego robi się wodniak jądra wtórny? Najczęściej pojawia się w związku ze stanem zapalnym jądra lub najądrza. Może też być efektem urazu jądra, a nawet pojawiać się po operacjach powrózka nasiennego oraz przepukliny pachwinowej. Zdarza się też, że wodniak jądra pojawia się w przebiegu choroby nowotworowej.
Najbardziej charakterystycznym objawem wodniaka jądra jest jednostronne powiększenie moszny. Zdarza się jednak, że wodniaki jąder pojawiają się u mężczyzny obustronnie. Zwiększenie moszny jest widoczne zwłaszcza w godzinach wieczornych, gdyż to właśnie o tej porze dnia zwiększeniu ulega ilość płynu surowiczego, który gromadzi się w osłonce jądra. Charakterystycznym objawem jest też objaw „prześwitywania” wodniaka, co ma związek z rozpraszaniem światła padającego na zgromadzony płyn surowiczy. Wodniak zwykle nie jest bolesny – pacjent może jednak odczuwać dolegliwości bólowe, jeśli towarzyszy on ostremu zapaleniu jądra bądź najądrza. Schorzenie nie przyczynia się też do problemów z mikcją, ale – jeśli wodniak jądra jest duży – może utrudniać poruszanie się.
Czy wodniak jądra jest groźny? Czym grozi nieleczony wodniak jądra?
Wodniak jądra u dzieci nie jest powodem do zmartwień i w większości przypadków samoistnie się wchłania, zanim maluch ukończy 2 lata. Inaczej jest jednak w przypadku nastolatków i pacjentów dorosłych, gdyż schorzenie samo nie przemija i często ma wręcz tendencję do powiększania się, a przy tym niejednokrotnie towarzyszy stanom zapalnym jąder oraz ich nowotworom, więc nie należy lekceważyć jego obecności. Jeśli zatem mężczyzna zauważy, że jego worek mosznowy uległ znacznemu powiększeniu, powinien jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
Niewielki i nieuciążliwy wodniak nie wpływa zwykle negatywnie na zdrowie, płodność czy funkcje seksualne i nie wymaga operacji, a jedynie obserwacji. Na komfort życia może mieć jednak wpływ powiększający się wodniak jądra, a płodność w skrajnych przypadkach może zostać wówczas obniżona. Podstawą leczenia w przypadku zdiagnozowanego i uciążliwego wodniaka jądra jest zabieg operacyjny. Nie należy unikać zalecanej przez lekarza operacji, gdyż – jak wcześniej podkreślono – wodniak może się z czasem powiększać, a to znów może utrudniać pacjentowi chodzenie i uprawianie sportu, przyczyniając się do dolegliwości bólowych związanych z uciskiem jądra. Długotrwały ucisk wodniaka na jądro i związane z jego występowaniem zaburzenia ukrwienia i zwiększenie temperatury w mosznie mogą również przyczyniać się do spadku jakości nasienia, a w skrajnych przypadkach do niepłodności.
Operacyjne usunięcie wodniaka jądra – hydrocelektomia
Jedną z metod leczenia pacjentów z wodniakiem jądra jest hydrocelektomia, zwana inaczej też plastyką wodniaka bądź usunięciem wodniaka. Zabieg wiąże się z opróżnieniem wodniaka z zalegającego w nim płynu, a także odpowiednim zabezpieczeniem go przed nawracaniem dolegliwości. Usunięcie wodniaka jądra jest szczególnie wskazane w przypadku pacjentów, którzy odczuwają dyskomfort bądź dolegliwości bólowe. Hydrocelektomia w Warszawie jest wykonywana np. w Szpitalu św. Elżbiety, gdzie nie trzeba długo czekać na wolny termin zabiegu. Hydrocelektomia należy do krótkich i stosunkowo bezpiecznych oraz mało inwazyjnych zabiegów, w przypadku których ryzyko powikłań jest bardzo małe.
Operacja wodniaka jądra – przebieg i rekonwalescencja oraz możliwe powikłania
Wodniak jądra może być usunięty operacyjnie. Co więcej, zabieg hydrocelektomii można wykonać na wodniakach różnej wielkości. Decydując się na usunięcie wodniaka jądra, należy nastawić się na jednodniowy pobyt w szpitalu. Operacja wodniaka jądra jest wykonywana pod znieczuleniem dożylnym bądź podpajęczynówkowym. Zaleca się zgłoszenie na zabieg na czczo, a jeśli pacjent stosuje jakiekolwiek leki, powinien wcześniej omówić z lekarzem możliwość ich przyjęcia w dniu operacji. Hydrocelektomia trwa około 30–60 minut. Lekarz nacina skórę moszny, po czym wypreparowuje wodniaka i nacina jego osłonki, by wypuścić z jego wnętrza nagromadzony płyn.
Po operacji pacjent nie powinien prowadzić pojazdów, poza tym w okresie pooperacyjnym powinien się oszczędzać, unikając forsowania organizmu wysiłkiem fizycznym – dobrze też wstrzymać się z aktywnością seksualną na min. 3 tygodnie. Niezbędne będzie również unikanie zaparć, a ogromne znaczenie w tym przypadku ma jakość diety i pilnowanie odpowiedniego nawodnienia organizmu. Powikłania po operacji wodniaka jądra nie są częste, jednak u pacjenta mogą się pojawić przejściowe trudności z oddawaniem moczu lub nawet zatrzymanie moczu. Pacjenci są też narażeni na infekcje układu moczowego, a także na stany zapalne jądra lub najądrza. Bardzo rzadkim powikłaniem zabiegu jest również krwiak moszny.
