Stany Zjednoczone znowelizowały klasyfikację zaburzeń i chorób psychicznych. Zgodnie z nową klasyfikacją powstała jedna, heterogenna grupa zaburzeń neurorozwojowych zapoczątkowanych we wczesnym dzieciństwie.
Spektrum autyzmu
Grupa ta obejmuje wszystkie zaburzenia autystyczne takie jak:
- Autyzm,
- Autyzm atopowy,
- Zespół Aspergera,
- Zespół Retta,
- dziecięce zaburzenia dezintegracyjne
- i inne całościowe zaburzenia rozwoju.
Nowa grupa jest niejednolita dlatego różnicuje się ją w zależności od poziomu funkcjonowania chorego. Określono trzy poziomy zależne od nasilenia objawów, stopnia samodzielności i wymaganej opieki. Diagnostyka obejmuje dwa obszary zaburzeń neurologicznych u dzieci ze spektrum autyzmu: obszar relacji społecznych oraz stereotypowość zachowania i zainteresowań. Amerykańscy lekarze podkreślają, że przy zaburzeniach neurologicznych o tym charakterze najczęściej mają do czynienia z chorobami współwystępującymi takimi jak: padaczka, zaburzenia hiperkinetyczne z deficytem uwagi (ADHD), zaburzenia snu, a także problemy ze skutkami ubocznymi przyjmowanych przez dzieci leków.
Epidemiologia i wskazania
W 2014 roku opublikowano raport epidemiologiczny, w którym zauważa się ciągły wzrost zaburzeń neurologicznych. Szacuje się, że choroba dotyka 1 na 68 osób. Nie wykryto jednak żadnych bezpośrednich przyczyn ani markerów autyzmu. Nie ma również jednoznacznych wskazań co do postępowania leczniczego. Ogólne zasady postępowania w tego rodzaju zaburzeniach neurologicznych u dzieci obejmują:
- stałe i kompleksowych terapie,
- opiekę psychiatryczną,
- opiekę pediatryczną,
- opiekę pedagogiczną,
- opiekę neurologopedyczną,
- a także terapię integracji sensorycznej.
Przyczyny autyzmu
Naukowcy przez cały czas podejmują próby wyjaśnienia neurobiologii autyzmu. Dość ciekawe wnioski wysnuto na podstawie badań MRI mózgu dzieci z nieprawidłowościami rozwoju neuropsychicznego i objawami autystycznymi. Zauważono mianowicie nieprawidłowości neuroanatomicznych u badanych dzieci. Najczęściej występująca nieprawidłowość to zwiększenie objętości mózgu w warstwie istoty szarej i białej szczególnie w okolicy skroni i płatów czołowych.
Według neurobiologów zaburzenia neurologiczne ze spektrum autyzmu są zaburzeniami połączeń neuronalnych. Nieprawidłowości dotyczą też obszaru neuroprzekaźnictwa mózgowego obejmującego system serotoninergiczny, gabaergiczny, glutaminergiczny oraz dopaminergiczny. Jak powszechnie wiadomo obszary te odpowiadają za większość etapów neurorozwojowych takich jak neurogeneza, proliferacja, migracja, mielinizacja. Warunkują one również rozwój komunikacji werbalnej, funkcje behawioralne i wyższe funkcje psychiczne.
Zaburzenia w poszczególnych obszarach mózgu i ich skutki
Uszkodzenie płatów skroniowych skutkuje zaburzeniami słuchu i co za tym idzie problemami ze zrozumieniem mowy i interpretacji dźwięków. Osoby z uszkodzonym płatem skroniowym mają też problem z rozpoznawaniem i opisywaniem widzianych obiektów, z rozpoznawaniem twarzy (prozopagnozja). Uszkodzenia w obrębie prawego płata czołowego skutkują zachowaniami agresywnymi i autoagresywnymi.
Lewa półkula mózgu na skutek zaburzeń ma problemy z funkcjami odpowiadającymi za przetwarzanie i porządkowanie informacji werbalnych. Ten problem najczęściej współistnieje z afazją Wernickego czyli trudnością w rozumieniu mowy. Uszkodzenia w obrębie prawej półkuli mózgu mogą powodować słowotok. Oprócz tego chorzy cierpią na zaburzenia zachowań seksualnych. Często są agresywni i mają problemy z zapamiętywaniem zdarzeń. Wspólną cechą osób cierpiących na zaburzenia neurologiczne ze spektrum autyzmu są problemy z mową. Mogą mieć one różne stopnie nasilenia:
- braku rozumienia mowy,
- mowa echolaliczną nie służącą funkcji komunikatywnej,
- mowa częściowo komunikatywna,
- mowa zbliżona do prawidłowej mowy czynnej z zaburzeniami prozodii i intonacji.
Padaczka – zaburzenie współwystępujące ze spektrum autyzmu
Padaczka dotyka około 12 % dzieci z ASD. W okresie dorastania liczba ta zwiększa się do 26%. Średnia częstość występowania padaczki w wieku od 2 do 17 lat wynosi 12,5%. Najczęściej występuje u osób z niskim IQ. Pierwsze ataki mają miejsce we wczesnym dzieciństwie. Nasilają się też w okresie dojrzewania. Przeprowadzone badania genetyczne nad etiologią ASD z padaczką stwierdzają obecność duplikacji 15q11-13 locus lub 15q13. Co ciekawe ostatnie badania nad autyzmem pozwoliły na zaobserwowanie różnorodnych genów powiązanych z padaczką. Więcej na temat zaburzeń neurologicznych u dzieci znajdą Państwo na stronie: https://www.nestlehealthscience.pl/zarzadzanie-zdrowie/zdrowie-dzieci/zaburzenia-neurologiczne