Wszystko, co trzeba wiedzieć o witaminach na tarczycę

Tarczyca to niewielki narząd przylegający do tchawicy, którego zadaniem nadrzędnym jest produkcja dwóch hormonów: trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Hormony te wpływają na regulację metabolizmu, utrzymanie prawidłowej temperatury ciała, a w przypadku kobiet ciężarnych – prawidłowy rozwój płodu. Nieprawidłowa produkcja hormonów prowadzi do poważnych zaburzeń, a do najczęściej występujących chorób z nimi związanych należą nadczynność i niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto oraz choroba Gravesa – Basedowa.

Choroby tarczycy – objawy i przyczyny

Jednym z najpoważniejszych problemów związanych z chorobami tarczycy jest ich późna diagnostyka. Objawy, jakie dają choroby tarczycy, często są bagatelizowane i niekojarzone jako symptomy jednostki chorobowej, a np. jako chwilowe pogorszenie stanu organizmu. Przejawy nieprawidłowości można podzielić na te związane z nadmiarem produkcji hormonów oraz ich niedoborem, a wśród najczęstszych spotkać można:

• nadmiar hormonów: wypadanie włosów, utrata masy ciała, biegunka, kołatanie serca, niepokój, pobudzenie, potliwość,
• niedobór hormonów: osłabienie, senność, przewlekłe zmęczenie, zaparcia, problemy z koncentracją.

W przypadku zauważenia powyższych objawów, zwłaszcza utrzymujących się permanentnie należy udać się do laboratorium w celu zbadania poziomu hormonów tarczycy i w razie konieczności skonsultować wyniki z endokrynologiem, który wdroży odpowiednie leczenie. Przyczyn chorób tarczycy należy upatrywać w diecie ubogiej w odpowiednie witaminy, uwarunkowaniach genetycznych, chorobach autoimmunologicznych i substancjach chemicznych zawartych w środowisku.

Odpowiednie witaminy jako wsparcie dla pracy tarczycy

Organizm ludzki jest skomplikowanym mechanizmem, który potrzebuje odpowiedniego paliwa napędowego, by działać płynnie i sprawnie. Jakiekolwiek niedobory mogą skutkować mniej lub bardziej poważnymi schorzeniami, jednak odpowiednia dawka witamin i minerałów, powinna zminimalizować ryzyko ich występowania. To jakie witaminy i minerały są najbardziej pożądane przez organizm, uzależnione jest od narządu czy układu, który chcemy wesprzeć. Tak jak dla prawidłowego rozwoju kości idealnym rozwiązaniem jest wapń, tak w tym przypadku pomocne okażą się odpowiednie witaminy na tarczycę, jak np.  jod, witamina D, żelazo, cynk i selen.

Jod

Jod dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy jest niezbędny. Dzieje się tak dlatego, iż jest on głównym składnikiem wytwarzanych przez tarczycę hormonów. Jeżeli organizm ludzki posiada zbyt małą zawartość jodu, automatycznie spada ilość produkowanej trójjodotyroniny i tyroksyny. Wówczas mówimy o niedoczynności tarczycy, gdzie konieczna jest suplementacja. Według zaleceń dzienna dawka jodu u osoby dorosłej powinna wynosić 150 μ, a w przypadku kobiet w ciąży zapotrzebowanie wzrasta do 250 μ. Z jodem należy jednak obchodzić się ostrożnie i nie przekraczać zalecanej dawki, gdyż nadmierne ilości mogą doprowadzić do nadczynności tarczycy.

Witamina D

Witamina D, nazywana potocznie “witaminą słońca” wpływa w głównej mierze na układ odpornościowy. Jednak najnowsze badania wykazują związek między poziomem witaminy w organizmie a chorobą Hashimoto. Niedobór witaminy może być jednym z czynników odpowiadających za występowanie schorzenia. Co ciekawe, niekoniecznie musi to działać w sposób bezpośredni. Okazuje się bowiem, że deficyt witaminy D osłabia układ immunologiczny, co z kolei zwiększa ryzyko występowania choroby Hashimoto.

Żelazo

Żelazo jest składnikiem enzymu aktywującego przemianę tyreoglobuliny w T3 i T4, co w pracy tarczycy jest niezbędne. Niedobór żelaza zwiększa wydzielanie TSH (hormon wpływający na pracę tarczycy), powiększa tarczycę i powoduje wzrost jej niedoczynności. Nadmiar z kolei kumuluje się m.in. w tarczycy właśnie, co może doprowadzić do jej uszkodzenia. Tu, podobnie jak w przypadku jodu, istotne jest rozsądne dawkowanie, skonsultowane wcześniej z lekarzem.

Cynk

Cynk jest minerałem, bez którego tarczyca nie może przekształcić nieaktywnego hormonu T4 w aktywny hormon T3. Ponadto jest on potrzebny w produkcji TSH. Finalnie jego niedobór może doprowadzić do wzrostu stężenia TSH i obniżenia poziomu T3 i T4. Oznacza to, że deficyt jodu może pogłębić niedoczynność tarczycy. Poziom suplementowanej dawki uzależniony jest od wielkości niedoboru i zaleceń lekarza.

Selen

Selen, podobnie jak cynk, jest istotnym składnikiem białek, bez których metabolizm hormonów tarczycowych nie byłby możliwy. Poza wpływem na zapobieganie występowania niedoczynności tarczycy reguluje też produkcję nadtlenku wodoru, który może uszkadzać komórki tarczycy. Przed suplementacją wskazane jest sprawdzenie, czy istotnie potrzebujemy dodatkowej dawki tego pierwiastka – nadmiar bowiem może powodować takie schorzenia jak anemia lub marskość wątroby.

Witaminy sprzyjające tarczycy – odpowiednia dieta, czy suplementacja

Zanim zdecydujemy się na jakąkolwiek suplementację, warto przedsięwziąć dwa istotne kroki. Pierwszym z nich jest wykonanie badań oznaczających poziom konkretnych witamin w naszym organizmie. Dzięki temu będziemy posiadali niezbity dowód, że niedobory faktycznie występują. Tu należy kierować się zdrowym rozsądkiem – zaszkodzić nam może nie tylko niedobór witamin, ale również ich nadmiar. Po drugie ważna jest świadomość zdrowego żywienia. Istnieje mnóstwo produktów spożywczych wpływających na wzrost poziomu witamin i minerałów. Do produktów przyjaznych tarczycy zaliczyć można m.in. produkty mleczne, ryby, jaja, oleje rybne, pełnoziarniste makarony, płatki owsiane, cytrusy, pomidory, marchew.

Jednocześnie zrozumiałe jest, że nie każdą ilość witamin da się przyjąć wraz ze spożywanymi posiłkami. Przeszkodą mogą być np. nietolerancje pokarmowe. W takich przypadkach suplementacja jest niezbędna. Wówczas jednak wymagana jest konsultacja z lekarzem, który na podstawie stwierdzonego niedoboru dobierze optymalną dawkę.