Różne interakcje z lekami – na co uważać?

20 grudnia 2017, dodał: dietetyk medyczny

Artykuł zewnętrzny

Do tego, że dieta powinna być urozmaicona i zbilansowana chyba nikogo nie trzeba przekonywać. Jednak nie zawsze posiłki bogate w owoce, warzywa czy napoje mleczne są dla nas korzystne. Czasem połączenie niektóre połączenia produktów spożywczych z lekami mogą okazać się dla nas niebezpieczne.

Wiele badań pokazało, że składniki pokarmowe występujące w naszym codziennym pożywieniu mogą modyfikować działanie leku – wzmacniając bądź osłabiając jego działanie.

Najczęściej posiłki bogate w tłuszcze przyspieszają i zwiększają wchłanianie leków. Natomiast dania bogate w węglowodany w wielu przypadkach mogą opóźnić lub zmniejszyć wchłanianie leku. Przyjrzyjmy się jednak szczegółowo tym interakcjom.

Nabiał

Mleko, sery, fermentowane napoje mleczne to produkty bogate w wapń, który to tworzy z niektórymi lekami nierozpuszczalne w wodzie sole. Które w takiej formie nie mogą zostać wchłonięte. Dzieje się tak z większością antybiotyków, które w obecności wapnia wchłaniają się jedynie w około 50%, co często jest przyczyną niepowodzenia terapii.

A niestety jest dość częstą praktyką. Zwyczaj popijania antybiotyków kefirem, lub zsiadłym mlekiem, ma faktycznie uzasadnienie, ze względu na ochronę przewodu pokarmowego oraz odbudowę flory bakteryjnej. Jednak aby nie zaburzać przy okazji działania leku odczekajmy około 2 godzin po zażyciu antybiotyku zanim zjemy zupę mleczną naleśniki z serem, twaróg, czy też wypijemy kefir, jogurt, koktajl mleczny.

Owoce i warzywa

Owoce to samo zdrowie, to chyba wie już przedszkolak. Jednak uważajmy na owoce zbyt dojrzałe, np. awokado, banany czy figi. W tych owocach dochodzi do nagromadzenia tyraminy. Jest to substancja, która powstaje w wyniku przemian jednego z aminokwasów – tyrozyny, pod wpływem enzymów pochodzących z rozwijającej się w tych produktach flory bakteryjnej. Nadmiar tyraminy powoduje m.in. wzrost ciśnienia tętniczego krwi oraz napadowe kołatania serca i bóle głowy.

Dlatego absolutnie powinniśmy unikać takich owoców jeśli cierpimy na nadciśnienie tętnicze. Substancja ta występuje także w dojrzewających serach (typu camambert, ementaler czy mozarella), w niektórych wędlinach (np. salami) oraz przetworach rybnych (ryby w puszce, marynowane i wędzone).

Czym popijać leki? Wyłącznie wodą! Chyba, że na ulotce danego leku jest napisane inaczej. Z całą pewnością stosując terapię unikaj soku grapefruitowego. Zawarte w tym soku flawonoidy (bardzo pożyteczne na co dzień) w połączeniu z niektórymi lekami mogą okazać się niebezpieczne.

Popijając sokiem grapefruitowym leki z grupy tzw. blokerów kanałów wapniowych, stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego i choroby wieńcowej hamujemy szereg reakcji prowadząc w konsekwencji do zablokowania metabolizmu tych leków co powoduje nawet trzykrotny wzrost stężenia tych leków we krwi. Podobne niebezpieczeństwo występuje w przypadku zażywania leków przeciwalergicznych (przeciwhistaminowych). Popicie ich sokiem grapefruitowym, nasila ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca.

Jeśli w trakcie zażywania tych czy też innych leków mamy nieodpartą ochotę na sok grapefruitowy bądź też sam owoc odczekajmy co najmniej 3 godziny od zażycia leków. Do niebezpiecznych warzyw możemy zaliczyć z kolei warzywa z rodziny kapustnych takie jak brukselka, kapusta (biała i czerwona), kalafior czy kalarepa. Zawarte w nich goitrogeny zaburzają prawidłowy metabolizm hormonów tarczycy działając wolotwórczo. Osoby z chorobami tarczycy (nadczynność, niedoczynność bądź wole obojętne) powinny unikać spożywania tych produktów. Jeśli jednak zdarzy nam się przygotować któreś z wymienionych warzyw powinniśmy pamiętać, aby gotować je bez przykrycia – wtedy część szkodliwych substancji samoistnie się ulotni.

Zażywając witaminę C – w celach leczniczych bądź też profilaktycznie unikajmy spożywania surowych ogórków oraz kabaczków i dyni. Zawarta w nich askorbinaza ma działanie rozkładające tę witaminę. Mając natomiast zdiagnozowaną osteoporozę wyeliminuj ze swojej diety szpinak, szczaw, rabarbar czy buraki, gdyż zawarty w nich kwas szczawiowy silnie wiążące wapń utrudniając jego wchłanianie.

Otręby, razowy chleb, płatki owsiane, musli, otręby

Produkty zawierające dużo błonnika wpływają niekorzystnie na wchłanianie żelaza, wapnia, a także witamin, zarówno tych rozpuszczalnych w tłuszczach jak i wodzie. Szczególnie uważać należy także zażywając leki nasercowe lub przeciwdepresyjne – błonnik ma działanie adsorbowania (pochłaniana) substancji aktywnych, przez co leki są pozbawione właściwości leczniczych, co może nasilić niewydolność serca bądź zaostrzyć objawy depresji.

Herbata czarna, kawa

Te napoje zawierają duże ilości garbnika – taniny, która ma właściwość wiążące żelazo w przewodzie pokarmowym, tworząc z nim trudno wchłaniające się związki. Częste picie mocnych naparów kawy czy herbaty może w konsekwencji prowadzić do niedokrwistości z niedoboru żelaza. Natomiast popijanie preparatów żelaza tym napojem niestety z góry skazuje na niepowodzenie terapii.