Nie jest tajemnicą, że zanim pojawią się pełne składników odżywczych letnie warzywa, wiosną skomponowanie zdrowej, pełnowartościowej diety bywa wyzwaniem. Nie można się jednak poddawać – pracujący pełną parą organizm przyszłej mamy potrzebuje dobrego paliwa! W tym tego tak ważnego, chroniącego dziecko przed wadami rozwojowymi kwasu foliowego. Gdzie zatem możemy go szukać? Podpowiadamy!
Każda przyszła mama wie, że okres ciąży wymaga przyjrzenia się swoim posiłkom i.… najczęściej modyfikacji sposobu odżywiania. Organizm ciężarnej kobiety wykonuje ogromny wysiłek dbając o prawidłowy rozwój płodu i potrzebuje do tego odpowiednich składników odżywczych.
Jednak często, nawet starannie komponowany jadłospis nie dostarcza wszystkich niezbędnych witamin i minerałów w wystarczających ilościach. Lekarz prowadzący ciążę decyduje wówczas o ich suplementacji. Jest jednak jedna witamina, której obowiązkowego podawania, organizm przyszłej mamy potrzebuje jeszcze przed poczęciem. To witamina B9, czyli inaczej kwas foliowy lub folacyna. Jej odpowiedni poziom w organizmie zmniejsza ryzyko narodzin dziecka z wadą cewy nerwowej, zabezpiecza przed odklejeniem łożyska, porodem przedwczesnym i ryzkiem małej masy urodzeniowej dziecka, a przyszłą mamę kwas foliowy chroni przed niedokrwistością[1].
Choć istnieją liczne naturalne źródła kwasu foliowego, to niestety trzeba pamiętać, że jest on związkiem bardzo nietrwałym – ginie pod wpływem światła słonecznego, tlenu oraz wysokiej temperatury. Straty tej witaminy w żywności przetworzonej sięgają nawet 50–80 procent3. Na przykład, zawartość folianów w gotowanym szpinaku jest o połowę niższa niż w jego surowych liściach1. Jak zatem zapewnić sobie w ciąży wystarczające ilości kwasu foliowego?
Najlepsze źródła kwasu foliowego
Chcąc w czasie trwania ciąży dostarczyć organizmowi odpowiednich ilości kwasu foliowego, rekomenduje się – zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników – u wszystkich kobiet w wieku prokreacyjnym przyjmowanie 400 µg kwasu foliowego w postaci suplementów, jako uzupełnienie naturalnej, bogatej w foliany diety, z kolei dawkę 400-800 µg kwasu foliowego dziennie (np. w postaci preparatu jednoskładnikowego lub w preparatach multiwitaminowych) w pierwszych 12 tygodniach ciąży, a w kolejnych tygodniach i w okresie karmienia (w przypadku kobiet bez dodatkowych czynników ryzyka), powinno się stosować kwas foliowy w dawce 600-800 µg. Natomiast u pacjentek z dodatnim wywiadem w kierunku wad cewy nerwowej w poprzedniej ciąży, zalecane jest stosowanie 400 µg kwasu foliowego w ściśle określonym czasie tj. na co najmniej 4 tygodnie przed planowaną koncepcją i przez pierwsze 12 tygodnie ciąży, a następnie zmniejszenie dawki tak jak w populacji ogólnej. U kobiet z grupy podwyższonego ryzyka wad cewy nerwowej i niedoboru folianów (czyli tych chorujących przed ciążą na cukrzycę typu I lub II czy stosujących w okresie ciąży leki przeciwpadaczkowe, metotreksat, cholestyraminę, metforminę, sulfadiazynę, stosujące używki, z niewydolnością nerek lub wątroby, z BMI>30, po operacjach bariatrycznych lub z chorobami przewodu pokarmowego skutkującymi zaburzeniami wchłaniania (ch. Leśniowskiego–Crohna, colitis ulcerosa, celiakia)) rekomenduje się przyjmowanie kwasu foliowego w ilości 800 µg na co najmniej 3 miesiące przed planowaniem ciąży oraz przez cały okres ciąży i karmienia[2]. Warto też zwracać uwagę na to, co kładziemy na swój talerz – składniki odżywcze powinny trafiać tam w odpowiednich ilościach.[3]
Oto źródła kwasu foliowego stosunkowo łatwo osiągalne w sezonie wiosennym:
- szpinak (także mrożony) – zawiera 193 µg/100 g
- por – znajdziesz w nim 437 µg/100 g
- fasola mung – dostarcza 625 µg/100 g[4].
Inne zasobne w foliany produkty łatwo dostępne wiosną i jednocześnie takie, które powinny jak najczęściej gościć na stole przyszłej mamy oraz generalnie, kobiet w wieku rozrodczym, to: sałata, ciecierzyca, brokuły, zboża pełnoziarniste, jaja, orzechy i sery[5].
A zatem, droga przyszła mamo, co dzisiaj planujesz na obiad? Może pełnoziarnisty makaron ze szpinakiem i jajkiem w koszulce? Albo sałatkę z brokułów z jajkiem na twardo? Już za chwilę wrócą owoce i warzywa „prosto z ogrodu” a do tego czasu, dbaj o dietę własną i rosnącego w Tobie maluszka!
Smacznego! 
FOLIK (Acidum folicum) Skład: 1 tabletka zawiera 0,4 mg kwasu foliowego. Postać farmaceutyczna: Tabletki. Tabletki barwy jasnożółtej, okrągłe, obustronnie płaskie. Wskazania: Zapobieganie niedoborom kwasu foliowego u kobiet przed poczęciem i we wczesnym okresie ciąży, w celu zmniejszenia ryzyka powstawania wad cewy nerwowej u potomstwa. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: Gedeon Richter Polska Spółka z o.o. ul. ks. J. Poniatowskiego 5, 05-825 Grodzisk Mazowiecki. 24-godzinny System Informacji Medycznej oraz zgłaszanie działań niepożądanych: +48-22-755-96-48 Adres e-mail: [email protected] Data aktualizacji: 23_05_2018.
KEDP/DAEQ85 06.05.2022
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża.
[1]Zimmer M et al., Polish Society of Gynecologists and Obstetricians recommendations on supplementation during pregnancy. Ginekologia Polska 2020, vol. 91, no. 10, 644–653 Copyright © 2020 Via Medica ISSN 0017–0011 https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/viewFile/71274/52370
M Zimmer i wsp. 2020 Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dot. suplementacji u kobiet ciężarnych. https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2021-09/07.2020%20-%20Rekomendacje%20Polskiego%20Towarzystwa%20Ginekolog%C3%B3w%20i%20Po%C5%82o%C5%BCnik%C3%B3w%20dotycz%C4%85ce%20suplementacji%20u%20kobiet%20ci%C4%99%C5%BCarnych.pdf
[1]Stanowisko Polskiego Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów podczas ciąż- Ginekologia Polska 2011, 82, 550-553.
[1]https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/?component=1177
[1]http://perinatologia.umed.pl/wp-content/uploads/2018/02/56597-143992-2-PB.pdf
