W naszym organizmie układ krążenia tworzą dwa współpracujące ze sobą układy: układ sercowo-naczyniowy (składający się z serca, naczyń krwionośnych i krwi) oraz układ chłonny ( limfatyczny), czyli sieć naczyń chłonnych odprowadzających nadmiar płynu zwanego chłonką (limfą) z tkanek ciała do układu żylnego. Gdy naczynia krwionośne dorosłego człowieka ułożyć w poziomej linii miałaby ona długość 100 000 kilometrów. Dzięki takiemu systemowi krew dociera do miliardów komórek. Głównym i najważniejszym narządem w tym układzie jest serce, które pompuje w ciągu doby 9500 litrów.
Do serca krew płynie dwoma dużymi żyłami: główna górna i główna dolną. Naczyniami tymi krew trafia do pierwszej jamy serca – do przedsionka prawego. STamtąd zostaje wypchnięta do bardzo umięśnionej części serca – komory prawej, z której przez pień płucny i jego dwa rozgałęzienia, tętnice płucne – płynie do płuc.
Są to tętnice prowadzące krew ubogą w tlen, gdyż na ogół krew taka krąży w żyłach.
W płucach krew pozbywa się dwutlenku węgla, a pobiera tlen. Następnie czterema żyłami płucnymi wpada do lewego przedsionka serca. Z przedsionka lewego nastepnie trafia do najsilniejszej jamy serca – komory lewej, która pompuje utlenowaną krew przez aortę całego ciała. Uderzenie serca jest procesem dwuetapowym: najpierw kurczą sie jednocześnie dwa przedsionki, po czym następuje skurcz obydwu komów. Dzięki czterem wewnętrznym zastawkom krew przepływa przez serce tylko w jednym kierunku.
Lewa komora serca pompuje krew nawet do najdalszych partii ciała, jest więc bardziej umięśniona i około 6 razy silniejsza od prawej.
Najszersza tętnica, aorta, oraz jej główne odgałęzienia to tętnice typu sprężystego. Mają duże światło, toteż przepływ krwi jest dość swobodny. Posiadają grube wzmocnione ściany koncentrycznie ułożonymi warstwami elastyny czyli białka nadającego tkankom sprężystość. Kiedy do tej grupy tętnic napływa krew, pompowana przez lewą komorę serca, zwiększają swa objęŧość, pełniąc funkcję swoistego amortyzatora ciśnienia krwi, której strumień kierują do następnej grupy tętnic, zwanych tętnicami typu mięśniowego, o ścianach także zawierających elastynę. Dzięki takiemu rozwiązaniu ciśnienie krwi stopniowo sie wyrównuje i stabilizuje.
Grubość tętnic mięśniowych to tylko od 0,3 milimetra do 1 cm. Kiedy sa pobudzane przez włókna nerwowe rozszerzają się lub kurczą, dzięki czemu regulowany jest strumień krwi, a cały układ cechuje duża dynamika. W momencie kiedy krew znajdzie się na końcu małych tętnic (tętniczek), jej ciśnienie wyrównuje się do około 35 mm Hg.
Miarą ciśnienia krwi jest wysokość wypychanego pod jej naciskiem słupa rtęci, wyrażana w milimetrach (mmHg). Górna wartość ciśnienia to tak zwane ciśnienie skurczowe (w czasie skurczu serca), a dolna – ciśnienie rozkurczowe (w czasie jego rozkurczu), wartości te różnią sie od się w zależności od wieku, płci, wysiłku psychicznego i fizycznego oraz zmęczenia. Kobiety mają zwykle niższe ciśnienie, a najniższe dzieci. Optymalne ciśnienie skurczowe to między 100-140 mm HG, rozkurczowe: 60-90 mm HG.
średnica naczyń włosowatych waha sie od ośmiu do dziesięciu mikrometrów (tysięcznych części milimetra), naczynia te są bardzo wąskie, dlatego też czerwone krwinki posuwają się w nich szeregowo. Przez bardzo cienką ściankę naczynia włosowate przepuszczają substancje odżywcze i tlen do sąsiadujących z nimi tkanek. W tym samym czasie tkanki pozbywają się dwutlenku węgla i innych szkodliwych produktów, które przenikają do naczyń włosowatych. Naczynia te są wyposażone w delikatne mięśnie zwane zwieraczami przedwłośniczkowymi, umozliwiającymi regulacje natężenia strumienia krwi stosownie do potrzeb otaczających tkanek.
Z naczyń włosowatych krew uchodzi do żyłek. Maja one średnicę 8-100 mikrometrów i łączą się ze sobą, stopniowo przekształcając w żyły, którymi krew trafia do serca. Cisnienie krwi w żyłach jest juz bardzo niskie, więc ściany żylne są cieńsze od tętniczych. Zawieraja one też dużo mniej elastyny. Ze względu na niskie cisnienie krwi żylnej przepłýw w kierunku dosercowym wygląda nastepująco: specjalne zastwaki – struktury anatomiczne w kształcie czasz, uniemozliwiają cofanie się krwi pod wpływem siły ciążenia, czyli przeciw prawidłowemu prądowi.Wykorzystywane sa tez mięsnie szkieletowe organizmu. Po za tym przedostanie się krwi żylnej do prawego przedsionka serca ułatwiają naciski w jamie brzusznej i klatce piersiowej spowodowane oddychaniem.
