Plastry antykoncepcyjne | Wszystko dla zdrowia i urody, porady kulinarne Uroda i Zdrowie - serwis nie tylko dla kobiet!

Plastry antykoncepcyjne

27 kwietnia 2010, dodał: Redakcja
Artykuł zewnętrzny

Share and Enjoy !

Shares
Chemiczne metody zapobiegania ciąży mają za zadanie chemiczne unieczynnianie plemników znajdujących się w pochwie kobiety. Początkowo czynnikiem unieczynniającym plemniki były substancje chemiczne, które znacznie zakwaszały środowisko pochwy. W niektórych krajach można jeszcze nabyć takie środki (w Polsce przed laty dostępne były tzw. „Globulki Z”). Około 20 lat temu, rynek chemicznych środków antykoncepcyjnych został zdominowany przez produkty (globulki, kremy, pianki, gąbki itp.), które zawierają w swoim składzie Nonoksynol-9. Związek ten ma działanie plemnikobójcze, działa także na niektóre drobnoustroje chorobotwórcze, i w istotny sposób nie podrażnia błon śluzowych pochwy ani szyjki macicy. Ostatnio do produkcji weszły także produkty zawierające benzalkonium, ale żaden z tych produktów nie jest jeszcze w Polsce dostępny.

Obecnie stosowane chemiczne metody antykoncepcyjne:

1) globulki dopochwowe
2) kremy, żele i pianki dopochwowe
3) gąbki dopochwowe
4) tabletki antykoncepcyjne
5) plastry antykoncepcyjne
6) zastrzyki antykoncepcyjne
7) implanty podskórne zawierające hormony
8) hormonalny pierścień dopochwowy
9) pigułki typu: „antykoncepcji po stosunku”
Dostępne w Polsce globulki dopochwowe zawierają nonoksynol-9. Globulkę aplikuje się do pochwy na około 15-20 minut przed stosunkiem (chodzi o to by zawartość globulki rozprzestrzeniła się w pochwie). W przypadku powtarzających się stosunków, przed każdym kolejnym zbliżeniem należy założyć nową globulkę. W przypadku stosowania globulek, nie należy wykonywać żadnego wypłukiwania zawartości pochwy po stosunku. Jest to metoda obojętna hormonalnie i może w pewnym stopniu zmniejszać ryzyko zachorowania na choroby przenoszone drogę płciową. Może być stosowana bez względu na fazę cyklu miesiączkowego i stosuje się ją tylko wtedy, gdy rzeczywiście ma dojść do stosunku. Niestety może powodować uczulenia i ma dość niską skuteczność antykoncepcyjną. Wskaźnik Pearla – dla tej metody – wynosi od 6 do 26. Niska skuteczność tej metody powoduje, że stosowanie jej bez dodatkowych środków antykoncepcyjnych nie może być zalecane u kobiet, które wykluczają jakąkolwiek możliwość by mogły i chciały zajść w ciążę. W Polsce najpopularniejsze są globulki dopochwowe (Kolpotex, Patentex, Preventex, Secural).
Zarówno kremy jak i pianki dopochwowe zawierają także plemnikobójczy związek chemiczny o nazwie nonoksynol-9. Oba te produkty zwykle stosowane są w połączeniu z metodą barierową (błona dopochwowa, kapturek naszyjkowy). Środkami tymi pokrywa się powierzchnię kapturka lub błony dopochwowej. Trwałość (i skuteczność) takiego systemu trwa około 3 godzin. Jeszcze do niedawna w Polsce dostępne były takie środki (Delfen – pianka lub krem). Jest to także metoda obojętna hormonalnie, która może w pewnym stopniu zmniejszać ryzyko zachorowania na choroby przenoszone drogę płciową i może być stosowana bez względu na fazę cyklu miesiączkowego. Stosuje się ją tylko wtedy, gdy rzeczywiście ma dojść do stosunku. Może jednak powodować uczulenia, jest niedostępna na polskim rynku farmaceutycznym i ma niską skuteczność antykoncepcyjną. Wskaźnik Pearla – dla tej metody – wynosi od 6 do 26.
Gąbka dopochwowa jest wykonana z pianki poliuretanowej, nasączonej preparatem plemnikobójczym – nonoksynol-9 lub benzalkonium, jest okrągła i posiada zagłębienie w części środkowej. Ma mały rozmiar, co ułatwia jej stosowanie. Do brzegów gąbki dopochwowej dołączona jest tasiemka, umożliwiająca jej usunięcie. Gąbka powinna być zakładana głęboko do pochwy, na krótko przed samym stosunkiem (powinna dokładnie pokrywać wejście do kanału szyjki macicy) i należy ją pozostawić na swoim miejscu, przez około 30 godzin. Przez cały ten czas gąbka zapewnia ochronę antykoncepcyjną, niezależnie od liczby odbytych stosunków płciowych. Trzeba jednak pamiętać, że nie można jej usuwać z pochwy przez co najmniej 12-24 godziny od ostatniego zbliżenia. Jest to także metoda obojętna hormonalnie, może być stosowana bez względu na fazę cyklu miesiączkowego i stosuje się ją tylko wtedy, gdy rzeczywiście ma dojść do stosunku. Jak w przypadku w/w metod może powodować uczulenia, jest niedostępna na polskim rynku farmaceutycznym i ma niską skuteczność antykoncepcyjną. Wskaźnik Pearla – dla tej metody – wynosi od 6 do 26.
Przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych to jedna najskuteczniejszych, odwracalnych metod zapobiegających ciąży. Kobiety decydujące się na ten rodzaj antykoncepcji, muszą przyjmować pigułki (preparaty) zawierające związki chemicznie spokrewnione z dwoma głównymi żeńskimi hormonami płciowymi: estrogenami i progesteronem. Przyjmowanie tych pigułek powoduje powstanie stanu niepłodności podobnego, do sytuacji gdy kobieta jest w ciąży lub w początkowym okresie karmienia piersią. Mechanizm działania tabletek hormonalnych polega m.in. na: działaniu antygonadotropowym na przysadkę mózgową, dzięki temu przysadka nie stymuluje jajnika do wytwarzania komórek jajowych, hamowanie owulacji (jajeczkowania), zmiany w składzie czopu śluzowego w szyjce macicy, utrudniające ruch plemników, hamowaniu procesów wzrostowych w błonie śluzowej macicy, zmianach fizyko-chemicznych w płynach znajdujących się w jamie macicy i jajowodach, utrudnianiu poruszania się rzęsek, w które wyposażony jest nabłonek wyścielający ścianki jajowodów. Przyjmowanie dwuskładnikowych pigułek antykoncepcyjnych należy do najnowszych metod zapobiegania ciąży. Pierwszy raz zaczęto je stosować w końcu lat pięćdziesiątych XX wieku i wtedy zawierały one bardzo duże dawki hormonów. W tych czasach kobiety przyjmujące pigułki bardzo często miały objawy działań ubocznych (nudności, wymioty, bóle głowy, stany zakrzepowe). Najnowsze pigułki w swoim składzie, mają kilkakrotnie mniejsze dawki hormonów. Pigułki te znacznie rzadziej powodują występowanie objawów ubocznych. Obok pigułek dwuskładnikowych, w antykoncepcji stosuje się także pigułki jednoskładnikowe (mini-pills), zawierające wyłącznie progestageny.
W zależności od składu pigułek, dzieli się je na trzy grupy:
1) Jednofazowe – wszystkie pigułki znajdujące się w jednym opakowaniu, mają dokładnie taki sam skład chemiczny.
2) Dwufazowe – w każdym opakowaniu znajdują się dwa rodzaje pigułek, różniących się między sobą dawkami hormonów. W pigułkach przyjmowanych w pierwszym okresie (przeważnie przez 10-11 dni) jest nieco więcej estrogenów, w pozostałych pigułkach jest nieco mniej estrogenów, ale za to jest nieco więcej progestagenów.
3) Trójfazowe – w każdym opakowaniu znajdują się trzy rodzaje pigułek, o różnych dawkach estrogenów i progestagenów. Taka kompozycja każdego zestawu pigułek naśladuje nieco wahania stężenia hormonów we krwi kobiety, w zależności od fazy cyklu miesiączkowego (faza pomiesiączkowa, okołoowulacyjna, lutealna).
Pigułki antykoncepcyjne podobnie jak i inne leki, dostępne są wyłącznie na recepty lekarskie. Aby uzyskać receptę, kobieta powinna się zgłosić na badanie ginekologiczne i badanie piersi. W czasie wizyty u ginekologa przeprowadzane jest także badanie cytologiczne szyjki macicy oraz sprawdzane jest ciśnienie tętnicze krwi. Lekarz zwykle kieruje także pacjentki na badania laboratoryjne i gdy nie istnieją przeciwwskazania, lekarz przepisuje pigułki i zaleca systematyczne zgłaszanie się na badania kontrolne. Pierwsza wizyta kontrolna powinna mieć miejsce po dwóch miesiącach stosowania pigułek. Następne badania kontrolne mogą być przeprowadzane nieco rzadziej (co 3-4 miesiące). Spośród pigułek dostępnych na polskim rynku, wszystkie powinny być przyjmowane przez 21 dni, z następową 7-dniową przerwą. Kobiety rozpoczynające stosowanie pigułek, pierwszą pigułkę powinny przyjąć w pierwszym dniu krwawienia miesiączkowego. Aby kobieta mogła rozpocząć stosowanie pigułek, musi mieć pewność że nie jest w ciąży. W 21-dniowym okresie stosowania, pigułki powinny być przyjmowane codziennie (najlepiej o tej samej porze doby). Nawet gdy kobieta zapomni o przyjęciu pigułek tylko przez 1-2 dni, to metoda może się okazać nieskuteczna.
Przeciwwskazania do stosowania pigułek antykoncepcyjnych to głównie: ciąża, choroby układu krążenia, choroba zatorowo-zakrzepowa, nadciśnienie tętnicze, stan po przebytym zawale, choroba niedokrwienna serca, zaburzenia krzepnięcia, przebyty udar mózgowy, choroby układu sercowo-naczyniowego w wywiadzie rodzinnym, choroby wątroby: zapalenie wątroby i nowotwory, nowotwory estrogenozależne np. rak sutka, długotrwałe unieruchomienie, palenie papierosów przez kobiety w wieku powyżej 35 lat, dużego stopnia otyłość, niedokrwistość sierpowata. Działania niepożądane dość często występowały u kobiet, przyjmujących pigułki antykoncepcyjne najstarszej generacji. Obniżenie dawek hormonów i zmiana składu pigułek spowodowały, że objawy niepożądane zdarzają się bardzo rzadko. Do tych objawów należą: obrzmienie i bolesność piersi (skutek działania estrogenów), nudności, wymioty, wzdęcia (skutek działania estrogenów), ostuda (żółtobrunatne plamki) na twarzy, nadwrażliwość na światło (skutek działania estrogenów), przyrost masy ciała w wyniku zatrzymania płynów w organizmie (skutek działania estrogenów), przyrost masy ciała w wyniku nadmiernego apetytu (skutek działania progestagenów), zmniejszenie libido (skutek działania progestagenów), suchość pochwy (skutek działania progestagenów), obniżenie nastroju a nawet depresja (skutek działania progestagenów), może dochodzić do przetłuszczania się włosów (skutek działania progestagenów), bóle głowy i przemijające plamienia z dróg rodnych. Powikłania polekowe mogą zdarzać się po przyjęciu każdego leku (nawet przyjmowanie witamin nie gwarantuje uniknięcia działań niepożądanych). Dużej części powikłań można uniknąć, jeżeli przed rozpoczęciem przyjmowania pigułek antykoncepcyjnych przeprowadzone będzie dokładne badanie lekarskie. Ale mimo to w literaturze fachowej podaje się, że stosowanie pigułek antykoncepcyjnych zwiększa ryzyko wystąpienia: chorób układu krążenia: choroba zakrzepowa, choroby naczyń wieńcowych (szczególnie przy stosowaniu starszego typu pigułek), nadciśnienie tętnicze i udar mózgu, żółtaczki, polekowego zaniku miesiączkowania. Konieczność przyjmowania pigułek o tej samej porze doby, przez kolejnych 21 dni (wiele kobiet ma trudności w przyzwyczajeniu się do tej rutyny a zapomnienie przyjęcia pigułki łączy się z ryzykiem zajścia w niepożądaną ciążę). Po odstawieniu tabletek płodność powraca najczęściej już w następnym cyklu. Uważa się, że po odstawieniu pigułek prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest nawet wyższe niż zwykle. W trakcie przyjmowania występuje zazwyczaj zmniejszenie lub niewystępowanie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (u kobiet, które przed tym cierpiały na tę dolegliwość), a także zmniejszenie dolegliwości związanych z krwawieniami miesiączkowymi oraz ryzyka wystąpienia (u danej kobiety) niedokrwistości. To ostatnie wynika ze zmniejszenie utraty krwi podczas miesiączkowania. Tabletki zmniejszają częstość występowania zapaleń przydatków i ciąż pozamacicznych, łagodzą dolegliwości związane z endometriozą, zmniejszają częstości występowania raka trzonu macicy i raka jajnika oraz ryzyko rozwoju mięśniaków macicy, torbieli jajnika i powstawania łagodnych zmian w piersiach. Stosowanie pigułek antykoncepcyjnych ma znaczenie w profilaktyce osteoporozy. Stosowanie niektórych rodzajów pigułek antykoncepcyjnych bywa też skuteczne w terapii przeciwtrądzikowej. Skuteczność tej metody jest bardzo wysoka. Wskaźnik Pearla wynosi 0,2- 0,3, czyli, że na 100 kobiet stosujących tę metodę przez pełnych dziesięć lat, możliwe jest dojście do 2-3 niepożądanych ciąż.
Plastry antykoncepcyjne, a właściwie transdermalny system antykoncepcyjny EVRA, dostępne są w Polsce od lutego 2004 roku. Jest to w tej chwili jeden z najnowszych produktów na rynku środków antykoncepcyjnych. Plastry należą – tak jak pigułki antykoncepcyjne – do hormonalnych metod zapobiegania ciąży i dostępne są wyłącznie na receptę lekarską. Plaster ma rozmiary 45 mm na 45 mm. Przykleja się go na pośladku, podbrzuszu, na zewnętrznych powierzchniach ramion i na barkach. W celu zachowania działania antykoncepcyjnego konieczna jest cotygodniowa zmiana plastra. Konieczne jest utrzymanie plastrów przez okres trzech tygodni (w jednym 28-dniowym cyklu). Po okresie 7-dniowej przerwy – w celu utrzymania działania antykoncepcyjnego – konieczne jest rozpoczęcie przyklejania plastrów z następnego opakowania. Podstawowa przewaga plastrów nad pigułkami polega na tym, że nie ma potrzeby codziennego połykania leków, że hormony trafiają bezpośrednio do krążenia krwi (brak efektu pierwszego przejścia) dzięki temu podawane dawki hormonów mogą być znacznie mniejsze. Mechanizm działania plastrów antykoncepcyjnych jest taki sam jak przy stosowaniu pigułek antykoncepcyjnych.
Wykonywanie przez kobietę normalnych czynności życiowych a nawet przebywanie w saunie lub wykonywanie ćwiczeń fizycznych (np. biegi, pływanie, kąpiele, opalanie) nie zmniejsza skuteczności antykoncepcyjnej plastrów. Plastry należy zmieniać co tydzień, zawsze w tym samym dniu tygodnia i o tej samej porze. Plastry charakteryzują się bardzo dobrym przyleganiem. Jeżeli jednak plaster był odklejony całkowicie lub częściowo przez czas krótszy niż 24 godzin, to należy podjąć próbę ponownego przytwierdzenia go lub zmienić plaster na nowy. W takim przypadku nie ma konieczności stosowania antykoncepcji wspomagającej. Jeżeli plaster był odklejony całkowicie lub częściowo przez czas dłuższy niż 24 godziny, lub gdy kobieta nie jest pewna od jak dawna plaster jest odklejony, należy natychmiast założyć nowy plaster by zapobiec zajściu w ciążę. Powinno się rozpocząć nowy 4-tygodniowy cykl. Przeciwwskazania i działania niepożądane do stosowania plastrów antykoncepcyjnych są identyczne jak w przypadku tabletek hormonalnych. Dodatkowo plastry antykoncepcyjne mogą, w niewielkim stopniu, wywoływać skórne reakcje miejscowe. Po zaprzestaniu stosowania plastrów płodność powraca najczęściej już w następnym cyklu. Uważa się, że bezpośrednio po odstawieniu plastrów (tak jak przy stosowaniu pigułek) prawdopodobieństwo zajścia w ciążę może być nawet wyższe niż zwykle. Plastry antykoncepcyjne, w porównaniu z pigułkami, są łatwiejsze w stosowaniu a przez to ich skuteczność może być znacznie wyższa. Bez obawy o skuteczność mogą je stosować nawet pacjentki, które mają zaburzenia czynności przewodu pokarmowego (np. skłonność do biegunek, zespół wrażliwego jelita itp.). Skuteczność tej metody – tak jak przy perfekcyjnym stosowaniu pigułek antykoncepcyjnych – jest bardzo wysoka. Wskaźnik Pearla jest mniejszy niż 1,0. Czyli, że na 100 kobiet stosujących tę metodę przez pełnych dziesięć lat, możliwe jest dojście tylko do kilku niepożądanych ciąż. Jest bardzo ważne, że praktyczne ryzyko dojścia do niepożądanej ciąży podczas stosowania plastrów jest bardzo małe i zbliżone do ryzyka teoretycznego (o którym piszemy powyżej). Wynika to z łatwiejszego sposobu stosowania plastrów i większej odporności tej metody na niewielkie błędy dawkowania.
Stosowanie zastrzyków antykoncepcyjnych jest jedną najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Zastrzyki antykoncepcyjne podawane są domięśniowo, podanie jednego mililitra leku zabezpiecza kobietę przez okres trzech miesięcy. Zastrzyki antykoncepcyjne, podobnie jak pigułki, zawierają hormony. W jednym mililitrze leku o nazwie Depo-Provera, znajduje się 150 mg octanu medroksyprogesteronu (syntetyczna pochodna naturalnego progesteronu wytwarzanego w organizmie kobiety). Kobiety decydujące się na ten rodzaj antykoncepcji, muszą liczyć się z tym, że przez okres działania tego leku mogą nie występować miesiączki ani żadne inne krwawienia z dróg rodnych. Zastrzyki antykoncepcyjne podobnie jak i inne leki, dostępne są wyłącznie na recepty lekarskie. Bardzo często lekarze, w trosce o pełne zabezpieczenie swoich pacjentek, sami podają zastrzyki antykoncepcyjne i wyznaczają termin w jakim należy się zgłosić na następny zastrzyk. Zastrzyki antykoncepcyjne mogą być bezpiecznie podawane także kobietom w okresie laktacji. Stosowanie tego rodzaju antykoncepcji przez kobiety karmiące piersią w niczym nie zmienia składu ani objętości wytwarzanego pokarmu. Kobiety rozpoczynające stosowanie tego rodzaju antykoncepcji, pierwszy zastrzyk powinny przyjąć w pierwszym lub drugim dniu krwawienia miesiączkowego. Aby kobieta mogła rozpocząć stosowanie tej metody, musi mieć pewność że nie jest w ciąży. Możliwe jest także podanie zastrzyku antykoncepcyjnego w ciągu pierwszych sześciu tygodni po porodzie (czyli że nie trzeba czekać na wystąpienie miesiączki), a także bezpośrednio po poronieniu. Przeciwwskazania i reakcje niepożądane są identyczne do w/w metod hormonalnych. Jednak nie zawsze bezpośrednio po upływie 90 dni (uważa się, że pełne zabezpieczenie antykoncepcyjne trwa właśnie tyle dni) od podania ostatniego zastrzyku dochodzi do wystąpienia miesiączki i powrotu płodności. Z tego też względu uważa się, że metody tej nie powinny stosować kobiety, które potrzebują antykoncepcji tylko na okres jednego lub kilku miesięcy. Skuteczność tej metody jest bardzo wysoka. Wskaźnik Pearla wynosi 0,3. Czyli, że na 100 kobiet stosujących tę metodę przez pełnych dziesięć lat, możliwe jest dojście do 3 niepożądanych ciąż.
Implanty podskórne zawierające hormony to metoda antykoncepcji polegająca na wszczepieniu pod skórę implantów (5-6 pręcików 34 x 2,4mm), z których uwalnia się hormon (lewonorgestrel) zapobiegający jajeczkowaniu i zagęszczający śluz szyjkowy (szyjki macicy). Zagęszczenie śluzu utrudnia plemnikom przedostawanie się do jamy macicy. Implanty umieszcza się po wykonaniu niewielkiego nacięcia skóry na wewnętrznej stronie ramienia (nieco powyżej stawu łokciowego). Zabieg ten może być wykonywany tylko przez wykwalifikowanego pracownika służby zdrowia. Implanty należy usunąć po 5 latach od wszczepienia. Na życzenie pacjentki można je także usunąć przed upływem tego terminu. W celu wydobycia opróżnionych lub pełnych implantów także dokonuje się niewielkiego nacięcia na ramieniu i wydobywa się kapsułki. Na świecie najpopularniejszym implantem (żaden z implantów nie jest zarejestrowany w Polsce) jest Norplant. W krajach zachodnich dostępne są także nowe, mniejsze implanty (Implanon), które instaluje się pod skórą tylko na okres 2 lat. Implanty zapobiegają ciąży przez okres 2-5 lat bez potrzeby stałego przyjmowania leków, nie zakłócają przebiegu zbliżenia seksualnego i istnieje bardzo ograniczona i ilość przeciwwskazań do ich stosowania. Wskaźnik Pearl’a wynosi 0,2-1,6 w pierwszym roku po założeniu, w następnych latach = 3.
Hormonalny pierścień dopochwowy (na razie na rynku jest tylko jeden rodzaj tego środka antykoncepcyjnego pod nazwą NuvaRing) jest elastycznym, bezbarwnym lub prawie bezbarwnym pierścieniem o średnicy zewnętrznej 54 mm. Średnica samego pierścienia, w przekroju wynosi 4 mm. Jest on przeznaczony dla kobiet w wieku rozrodczym. Przewagą pierścienia dopochwowowego nad pigułkami może być to, że nie ma potrzeby codziennego połykania leków, że hormony trafiają bezpośrednio do krążenia krwi (brak efektu pierwszego przejścia przez wątrobę) dzięki temu podawane dawki hormonów mogą być znacznie mniejsze a także, że ewentualne niedyspozycje pokarmowe (nudności, wymioty, biegunki) nie wpływają na wchłanianie hormonów i nie wywołują znaczącego obniżenia skuteczności antykoncepcji. Mechanizm działania pierścienia jest taki sam jak przy stosowaniu pigułek antykoncepcyjnych. Hormonalny pierścień dopochwowy, podobnie jak pigułki, dostępne są wyłącznie na recepty lekarskie. Pacjentka samodzielnie umieszcza pierścień w pochwie. Lekarz powinien poinstruować pacjentkę, w jaki sposób go zakładać i usuwać. Wystarczy by pierścień przez cały czas znajdował się w pochwie. Dokładne położenie pierścienia w pochwie nie ma zasadniczego znaczenia dla jego działania antykoncepcyjnego. Po założeniu, pierścień powinien pozostawać w pochwie przez 3 tygodnie. Należy regularnie sprawdzać jego obecność w pochwie. Hormonalny pierścień dopochwowy należy usunąć po trzech tygodniach stosowania, w tym samym dniu tygodnia, w którym był założony. Po przerwie w stosowaniu pierścienia, trwającej 7 dni, zakłada się nowy pierścień. Działania niepożądane prawdopodobnie związane ze stosowaniem i przeciwwskazania są identyczne jak dla innych metod hormonalnych. Po zaprzestaniu stosowania pierścienia dopochwowego płodność powraca najczęściej już w następnym cyklu. Uważa się, że bezpośrednio po zaprzestaniu stosowania pierścienia dopochwowego (tak jak przy stosowaniu pigułek) prawdopodobieństwo zajścia w ciążę może być nawet wyższe niż zwykle. Pierścień, w porównaniu z pigułkami, jest łatwiejszy w stosowaniu, a przez to jego skuteczność może być znacznie wyższa.
Dodała: Marta

Share and Enjoy !

Shares


Możesz śledzić wszystkie odpowiedzi do tego wpisu poprzez kanał .

Jeden komentarz do Plastry antykoncepcyjne

  1. avatar milka pisze:

    My korzystamy z prezerwatyw, ale dla bezpieczeństwa łączymy je właśnie z metodami chemicznymi. Zazwyczaj kupuję contragel – żel plemnikobójczy

Dodaj komentarz do milka