Gejsza to piękna, tajemnicza, najczęściej młoda kobieta artystycznie wykształcona.
Wizerunek gejszy na całym świecie, a także w samej Japonii dość często mylnie kojarzony jest albo z kobietą lekkich obyczajów albo z kobietą uległą, pasywną oraz bezgranicznie wierną. Natomiast gejsza to przede wszystkim wielobarwna postać, ambitna, silna i niezwykła artystka pielęgnująca tradycyjną kulturę japońską.
Termin gejsza składa się ze słowa gei – które ma szeroki zakres znaczeń, obejmujący między innymi sztukę, grę na scenie, rzemiosło i umiejętność. Natomiast wyraz sha – to osoba, która zajmuje się sztuką, zatem gejsza oznacza człowieka sztuki. Można jednak spotkać się również z terminem geiko, które używane jest głównie w Kioto, gdzie kształcenie kobiet jest na wyższym poziomie niż w innych rejonach Japonii.
Erę kobiet sztuki zapoczątkowały w 794 roku tancerki – kurtyzany, zwane Shiraboshi, które oczarowywały mężczyzn swoim śpiewem i zmysłowym, erotycznym tańcem. Wykonywały one ballady i pieśni, które oparte były na buddyjskich modlitwach pochodzących z Chin. Z kolei słowo gejsza pojawiło się znacznie później, w erze Gennoku w Tokio. W okresie, kiedy Japonia stała się suwerenna, to spowodowało również rozwój miast i ogromny rozkwit kultury mieszczańskiej. Mieszczanie, którzy nie mogli zajmować się polityką, zaczęli rozwijać różne talenty i oddawać się uciechom życia, wówczas dzielnice gejsz przeżywały niesamowity rozwój.
Obecnie gejsze żyją w japońskich dzielnicach kwiatów, tak zwanych hanamachi. Są to specjalnie wyznaczone tereny miasta. Wspólnotę hanamachi tworzą gejsze wraz z właścicielkami herbaciarni oraz rzemieślnikami – artystami. Główne miejsce w tej społeczności zajmują kobiety sztuki, bez ich klientów bowiem artyści różnych profesji, tacy jak producenci tkanin na kimona, sprzedawcy, malarze, perukarze, twórcy kosmetyków i wszelkich ozdób do włosów oraz organizatorzy przyjęć nie mieliby możliwości nadal zajmować się swoimi pasjami. To właśnie życie w hanamachi pozwala gejszom zdobyć pożądane umiejętności artystyczne, które są niezbędne w ich późniejszym zawodzie. Prócz tego mają one również obowiązek poszerzania swojej wiedzy, a także przestrzegania zasad i zwyczajów panujących w dzielnicy kwiatów.
Dla człowieka zachodu, dzielnice hanamachi mogą kojarzyć się z istniejącymi na zachodzie miejscami rozpusty, gdzie kobiety oferują swoje usługi bogatym mężczyznom i szerzy się prostytucja. Jednak gejsza i kurtyzana znacznie się od siebie różnią. Jak podaje literatura, znajdą się wśród gejsz i takie, które świadczą usługi cielesne, jednak jest to ich indywidualna sprawa. Kobiety sztuki są przede wszystkim wykwalifikowane w różnych dziedzinach artystycznych. Do ich głównych zadań należy umilanie czasu tańcem, śpiewem, graniem i rozmową, gościom herbaciarni, bądź klientom hoteli w uzdrowiskach. Na tę przyjemność nie każdy może sobie jednak pozwolić, bowiem jest ona dosyć kosztowna. Jednak jest to rekompensata za ich ciężką, długoletnią pracę w zdobywaniu umiejętności i nauki. To praktykowana od stuleci sztuka, którą udaje się posiąść tylko nielicznym.
Droga jaką musi pokonać każda gejsza jest długa i wymaga od niej wiele poświęceń. Kobiety by móc zajmować się tą profesją w przyszłości zaczynają uczyć się różnych specjalności, jak na przykład tańca już od najmłodszych lat. Pierwszym zaś poważnym etapem, który rozpoczyna wędrówkę młodej dziewczyny do stania się gejszą jest shikomi, trwa on około roku. W tym okresie kobieta uczy się podstaw tańca, gry na instrumentach między innymi na shamisen, bębenku i flecie. Prócz tego musi ona przyzwyczaić się do noszenia tradycyjnych strojów, zerwać kontakty ze swoją rodziną i przywyknąć do mieszkania w okiya – dom gejsz. Po pomyślnym zaliczeniu tego etapu przyszła gejsza staje się minaroi. W tym okresie trwającym około miesiąca, dziewczyna pracuje nad przemianą swojego dotychczasowego wizerunku. Etap ten ma na celu wydobyć z niej kobiecość. Zmienia się przede wszystkim jej fryzura, która wzbogacona jest o grzebienie, szpilki, jedwabne wstążki oraz wiszące ozdoby. Z kolei cała jej twarz zostaje pomalowana na biało, co może wydawać się sztuczne, ale wymaga wielkiej precyzji i umiejętności. Kolejnym elementem wyróżniającym gejszę jest przesycone bogatą kolorystyką i wzorami kimono, które różni się od zwykłych japońskich kimon sposobem zakładania oraz strukturą. Po ukończeniu tak zwanego okresu przygotowującego dziewczynę do roli gejszy, zaczyna się kolejny etap, w którym staje się ona kobietą tańca, czyli Maiko.
Dziewczyna przeistacza się w nią podczas specjalnej ceremonii, w trakcie której otrzymuje nowe imię oraz zostaje wprowadzona przez Starszą Siostrę do tajemniczego świata hanamachi. Od tego momentu jest ona jego prawomocną mieszkanką. W tym okresie dziewczyna musi również nauczyć się bezbłędnie wykonywać makijaż, a także dbać o swoją kosztowną fryzurę, której przygotowywanie jest dość pracochłonne. Gejsza oprócz nauki etykiety i pielęgnacji swojej urody, musi także wyszkolić się pod względem artystycznym. Wymaga się od niej umiejętności tanecznych, przede wszystkim znajomości tradycyjnego japońskiego tańca oraz gry na instrumentach. Dodatkowo musi ona posiąść sztukę kaligrafii oraz ikebanę, czyli sztukę układania kwiatów i recytować japońską literaturę klasyczną. Do jej zdolności zalicza się również ceremonialne parzenie herbaty, tak zwana ceremonia herbaciana, w której zadaniem gejszy jest zaprezentować gościom cały proces tego rytuału. Zapoznaje ona ich z zasadami zachowania, które podkreślają kulturę gospodarza, między innymi takimi jak stosowne powitanie, przyrządzenie naparu, właściwe trzymanie czarki z herbatą, a także radowanie się aromatem z palących się kadzideł. Prócz tego gejsza powinna być towarzyska, zabawna i seksowna.
Pragnienie zostania gejszą wymaga wiele lat ciężkiej pracy i poświęceń, wszystko po to by móc zaspokoić potrzeby przyszłych gości. Nie bez powodu społeczność gejsz nazywa się światem wierzb i kwiatów, ponieważ każda z nich musi być piękna jak kwiat, a także silna i elastyczna jak wierzba, by osiągnąć wysoką pozycję zawodową oraz zdobyć szacunek i reputację w swoim środowisku.
Źródło: www.japonofilka.blogspot.com, www.racjonalista.pl.
