Jak kobieta osiąga orgazm: kilka wskazówek i faktów

W 1944 roku amerykański lekarz T.C. Erickson zdiagnozował u swojej pacjentki nimfomanię. Kobieta czuła permanentne podniecenie seksualne, które zmuszało ją do natychmiastowych stosunków ze swoim mężem. Potrzeba była tak silna, że kobieta wielokrotnie traciła przytomność. Leczono ją za pomocą promieniowania rentgenowskiego kierowanego w okolice jej jajników. Procedura ta miała na celu zmniejszenie poziomu produkowanych hormonów i, w konsekwencji, wyeliminowanie problemu. Niestety, po terapii, kobieta wciąż doświadczała podobnych symptomów. To właśnie wtedy dr Erickson zaczął podejrzewać, że problem nie ma swojego źródła w jajnikach, lecz być może w głowie pacjentki. Chirurdzy otworzyli czaszkę kobiety i znaleźli tam guz, który uciskał pewne, jak się potem okazało kluczowe, regiony mózgu. Po usunięciu guza, kobieta wróciła do zdrowia i zapewniała, że męczące uczucie podniecenia całkowicie minęło. Od tamtego czasu uczeni starali się zlokalizować w mózgu elementy, które odpowiadają za odczuwanie przyjemności i uaktywniają się podczas seksu oraz w wyniku pojawienia się myśli o charakterze erotycznym.

Wkrótce, bo w 1951 roku, wykonano szereg eksperymentów na ochotnikach płci męskiej: chirurg stymulował impulsami elektrycznymi poszczególne partie mózgowia, a każdy z mężczyzn miał określić, w których częściach ciała to odczuł. Tak powstał słynny diagram, zwany Homunkulus. Jest to mapa ukazującą poziom reprezentacji poszczególnych części ciała w mózgu: ich wielkość jest wprost proporcjonalna do wielkości obszarów mózgu, odpowiedzialnych za interpretację bodźców z nich pochodzących. Nazwa ta – zdrobnienie od łac. homo – swój początek zawdzięcza koncepcjom alchemików, którzy, biorąc dosłownie dualistyczną koncepcję rozdziału pomiędzy ciałem a umysłem, sądzili, że to, co zwiemy umysłem (nasze JA) jest takim małym człowieczkiem, który siedzi gdzieś w naszej czaszce i manipulując sterami kieruje tym samym czynnościami ciała.

Wiele lat należało czekać na podobną mapę mózgu i ciała kobiet. Dopiero w 2010 roku lekarze ze szwajcarskiego szpitala University Children’s Hospital w Zurychu, zdołali przeanalizować grupę kobiet i na ich podstawie stworzyć żeńską wersję „sensory homunculus”. Ochotniczki poproszono, by stymulowały swoje narządy płciowe oraz sutki. Odkrycie naukowców nie zdziwi większości kobiet, ale dla świata nauki było ostatecznym i niepodważalnym dowodem – stymulacja brodawek sutkowych pobudza także narządy płciowe i odpowiada za to mózg. Co więcej, badania udowodniły, że pobudzanie łechtaczki nie aktywuje tych samych części w mózgu kobiety co stymulacja pochwy. Zaprzecza to przypuszczeniom, jakoby przyjemność z pobudzania pochwy wynikała z pośredniej stymulacji łechtaczki. Naukowcy zapewniają, że to całkiem niezależne elementy, które w mózgu mają przypisane swoje odrębne regiony. Zdjęcia przedstawiające skany mózgów kobiet uzyskane dzięki technice magnetycznego rezonansu jądrowego ujawniają lokalizację partii, które są aktywne podczas stymulacji pochwy, łechtaczki oraz sutków. Wynika z nich, że podczas dotykania sutków, w mózgu reagują nie tylko rejony odpowiedzialne za klatkę piersiową, lecz także partie przypisane genitaliom. Wyjaśnia to, dlaczego niektóre z pań mogą osiągnąć orgazm jedynie w wyniku pieszczot piersi. To także kolejny dowód na to, że orgazm rodzi się w mózgu, a nie w tych najbardziej oczywistych częściach naszego ciała.

Około 15 lat temu, naukowcy zdołali zlokalizować także region, w którym rodzi się uczucie orgazmu. Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn jest nim fragment kory przedczołowej, znajdujący się tuż za gałkami ocznymi. U obu płci, podczas szczytowania to właśnie ta partia płata czołowego jakby wyłącza się, „relaksuje”. Podobną reakcję mózgu obserwuje się u osób przyjmujących heroinę. Naukowcy szacują, że obraz mózgu człowieka podczas orgazmu odpowiada w 95% obrazowi mózgu człowieka, który zażywa w danym momencie silne substancje narkotyzujące.

Istnieją jednak pewne różnice między mózgami obu płci podczas przeżywania orgazmu. U pań aktywuje się część zwana istotą szarą śródmózgowia, która odpowiada za takie reakcje jak ucieczka, walka bądź poddanie się. Również w żeńskim mózgu, podczas orgazmu obserwuje się spadek aktywności ciała migdałowatego oraz hipokampa, które są ośrodkami strachu i niepokoju. Naukowcy uważają, że właśnie te różnice doskonale tłumaczą zachowanie seksualne kobiet – bardziej niż mężczyźni, potrzebują poczucia bezpieczeństwa i wyeliminowania strachu przed intymnym zbliżeniem.

Kolejnym, planowanym zadaniem zespołu naukowców i lekarzy w Zurychu, którzy opracowali w ubiegłym roku kobiecą wersję mapy „homunkulusa„, jest pomoc kobietom, które doświadczyły uszkodzenia nerwów, uniemożliwiającego czerpanie przyjemności ze współżycia płciowego. Do tego grona zaliczają się pacjentki, które cierpią na cukrzycę a także panie, u których już w życiu płodowym doszło do naruszenia tych kluczowych neuronów. Póki co, kobietom tym nie można zaproponować żadnego satysfakcjonującego leczenia. Badania nad ośrodkami mózgu i ich reakcjami na poszczególne bodźce być może zasugerują ewentualnie rozwiązania.