Egzotyczne owoce – mini przewodnik część II

Kumkawat jest wiecznie zielonym krzewem albo drzewkiem, zaliczanym do roślin cytrusowych. Pochodzi z Chin, gdzie uprawiany jest do dziś. Ponadto Kumkwaty uprawia się w Wietnamie, Japonii, Brazylii, Afryce. W Europie rosną w krajach śródziemnomorskich i nad Morzem Czarnym. Owoce kumkwatu są wielkości śliwki i wyglądają jak miniaturowe pomarańcze. Są owalne lub kuliste, mają gładką i cienką skórkę. Miąższ składa się – podobnie jak w pomarańczy – z kilku cząstek. W każdej cząstce znajdują się pestki. Kumkwaty są lekko kwaskowate i aromatyczne. Jada się je na surowo wraz ze skórką albo gotuje w całości lub podzielone na połówki czy ćwiartki. Można z nich robić kompoty i marmolady, konfitury lub zalewać alkoholem. Kupując kumkwaty, należy wybierać owoce nie poobijane i nie uszkodzone, o jednolicie pomarańczowym kolorze. Świeże owoce powinny być sprężyste, nieuszkodzone i bez żadnych przebarwień na skórce. Należy je przechowywać w suchym i chłodnym miejscu. Można marynować w syropie lub alkoholu, usmażyć konfitury lub dodać do koktajli. Są znakomitym składnikiem drinków, zwłaszcza dla lubiących słodkie trunki.

Jagody acai są owocami palmy Acai, rosnącej w tropikalnym klimacie Ameryki Środkowej i Południowej, na bardzo wilgotnych terenach. Niewielkie owoce rosną w dość dużych gronach, liczących około 800 jagód. Owoce maja purpurową lub zieloną skórkę. Są okrągłe, przypominają winogrona, jednak mają od nich znacznie mniej miąższu. Każda z nich zawiera dużą, pojedynczą pestkę i małą ilość cienkiego, ale mięsistego miąższu. Owoce są nietrwałe i bardzo szybko się psują w związku z tym świeże jagody dostępne są tylko w miejscu, w którym są uprawiane. Można je jednak mrozić i suszyć, w takiej też postaci najczęściej są sprowadzane. Jagody acai stanowią doskonały składnik soków, gazowanych i niegazowanych napojów bezalkoholowych. W Brazylii acai często podaje się z tapioka i cukrem. Jagody acai są niezwykle bogatym źródłem antyoksydantów, uważa się, że najlepszym spośród wszystkich owoców i warzyw.

Inne nazwy tego owocu to kwaśna pomarańcza i kalamonid. Owoce są efektem sztucznego skrzyżowania dwóch gatunków cytrusów (mandarynki i kumkwatu). Uprawiane głównie w Azji, gdzie stały się również bardzo popularne. Dojrzały owoc ma cierpko-gorzki smak. Ksztatem i rozmiarem przypomina mandarynkę. Świeże mają jędrną, sprężystą, nieprzebarwioną i dość twardą skórkę. Najlepiej wybierać ciężkie owoce (jak na swój rozmiar), ponieważ oznacza to, że będą bardzo soczyste. Zwiędła, pomarszczona skóra jest oznaką starości i świadczy o zepsuciu owocu. Należy go przechowywać w suchym i chłodnym miejscu. Sok wyciskany z owoców jest bardzo popularnym napojem orzeźwiającym, stanowi też główny składnik egzotycznych koktajli w dalekowschodnich barach. W kuchni azjatyckiej używany także do potraw z ryb, drobiu i wieprzowiny. Z całkowicie dojrzałych owoców można robić przetwory marmolady, dżemy oraz musy.

Guawa (guajawa, gruszla właściwa Psidium guaiava) to smaczne owoce o dużej zawartości witaminy C. Rosną dziko w Ameryce Południowej, a powszechnie uprawia się je w strefie międzyzwrotnikowej. Są owalne, wielkości jabłka pokryte zieloną, a później żółtą skórką. Miękki miąższ może być białawy, żółty lub różowy, a w nim znajdują się jasne, miękkie pestki, które są jadalne. Guawę można jeść na surowo, jak jabłko – trzeba ją tylko obrać ze skórki. Ponieważ owoc zawiera dużo pektyn, świetnie nadaje się przetworów. Guawy dojrzewają w temperaturze pokojowej, a kiedy staną się miękkie i zaczną intensywnie pachnieć, można je przechowywać jeszcze kilka dni w lodówce.

Opuntia ficus indica pochodzi z Meksyku, ma owalny ksztaΠt, a jej długość dochodzi do 10 cm. Żółta lub pomarańczowa skórka jest pokryta wyrostkami i drobnymi kolcami. Miąższ koloru żółtego, różowego lub czerwonego zawiera dużo czarnych pestek, a sok pozostawia trudne do usunięcia plamy. Ze względu na dużą zawartość wody oraz cukru w owocu opuncja była jednym z podstawowych pokarmów ludów zamieszkujących Amerykę Południową. Niedojrzała opuncja ma skórkę zieloną, a kiedy dojrzeje, staje się miękka, wtedy należy ją przechowywać w lodówce. Miąższ opuncji jada się zwykle na surowo, Świetnie pasuje do sałatek owocowych, do serów, szynki i do wędzonej ryby. Jeżli nie chcemy, by drobne kolce wbijały się w skórę palców, należy włożyć owoce na jakiś czas do zimnej wody. Później z łatwością usuniemy kolce za pomocą miękkiej szczotki.

Physalis peruviana to roślina pochodząca z Ameryki Południowej. Uprawiana jest w Afryce, Nowej Zelandii, Kolumbii, Indiach, Australii, na Antylach i na Jawie. Ma pomarańczowe jagody, które wyrastają w wyschniętych jasnobrązowych, przypominających papier kielichach kwiatowych. Zarówno miąższ owoców, jak i zawarte w nim nieliczne nasiona są jadalne. Owoce miechunki sà słodko-kwaśne, nieco przypominające w smaku pomidory (zresztą miechunka jest spokrewniona z pomidorem). Jada się je świeże lub przyrządza się dżemy i inne przetwory. Stosuje się je też do sałatek, sosów i tortów. Miechunka występuje w kilku rodzajach – inne uprawia się dla ozdoby. W owocu miechunki jest sporo witamin E, C oraz z grupy B, a także potasu. Dawniej miechunkę stosowano do walki ze szkorbutem.

Pochodzi z Półwyspu Indyjskiego i Indochin, jest uprawiany również w innych rejonach. Owocem jest żóltawozielona jagoda o wielkości jabłka. Z zewnątrz jest skórzasta, w środku soczysta. Owoc, z którego produkuje się wspaniały dżem lankijski. Suszone owoce kleiszcza smakowitego służą do przyrzadzania tradycyjnego napoju (zwanego „herbata matum”) pitego na zimno po masazu tajskim.

Inaczej garcynia, smaczelina, żółtopla, żółciecz (Garcinia mangostana L.). Plantacje uprawy mieszczą się głównie w Azji południowo-wschodniej. Owoce to okrągłe, ciemnofioletowe jagody od 4-7 cm, pokryte suchą, grubą, ciemnofioletową skórką. Ich miąższ zawiera kilka (6-8) nasion, jest biały, soczysty, a w smaku przypomina morelę, pomarańczę i ananas lub dla innych jak połączenie truskawek i grejpfruta. Zawiera wiele witamin, soli mineralnych oraz błonnik, a także bardzo ważny składnik czyli kwas elagowy, jest jedną z najsilniejszych substancji o działaniu antynowotworowym.

Malpigia granatolistna, nadgwiazdka granatolistna lub wiśnia z Barbados to czerwone owoce przypominające nasze czereśnie, które rosną na niskich drzewach lub krzewach do 3 m wysokości. Ich naturalnym środowiskiem jest Ameryka Łacińska i Południowa. Mają soczysty miąższ i bardzo kwaśny smak. Owoce aceroli zawierają bardzo dużo witaminy C (nawet do 2400 mg w 100 g owoców) – najwięcej w spośród roślin uprawianych przez człowieka – stąd też często są wykorzystywane przez przemysł farmaceutyczny (preparaty witaminowe) i spożywczy (soki, napoje sprzedawane pod nazwą handlowa cerola). Owoce spożywane są też na surowo. W sprzyjających warunkach kwitnie i owocuje przez cały rok.

Artocarpus altilis to drzewo pochodzące z Polinezji, uprawiane powszechnie w Afryce i Ameryce Południowej. Owoce mają kolisty kształt i osiągają wagę do 2 kg. Wewnątrz znajduje się miąższ o bardzo dużej zawartości skrobi (70%), przez co jest znakomitym zamiennikiem ziemniaka w krajach tropikalnych. Można go gotować lub piec – smakuje wówczas podobnie do świeżego chleba. Również duże czarne pestki można upiec i zjeść – przypominają owoce kasztana jadalnego. Zawierają sporo tłuszczu, można je spożywać na surowo, mogą być także kiszone. Miąższ z dojrzałego chlebowca właściwego jest słodko-ostry. Po sfermentowaniu owoc ten staje się serowatą, jadalną masą.