Nadżerkę miała lub ma co czwarta kobieta. To powszechny problem. I choć zwykle nie powoduje przykrych objawów, nieleczona może przeistoczyć się w raka szyjki macicy.
Nadżerka tworzy się w pochwowej części szyjki macicy. To ubytek tkanki nabłonkowej wokół ujścia zewnętrznej części szyjki macicy z odsłonięciem tkanki łącznej. Przypomina niewielką plamkę na błonie śluzowej. Ma czerwony kolor i nierówną, brodawkowatą powierzchnię. Najczęściej występuje u kobiet 25-35-letnich.
Zwykle schorzenie nie daje żadnych objawów, nie boli, więc najczęściej wykrywa się je przypadkowo. Ale o istnieniu nadżerki mogą świadczyć niewielkie bądź obfite upławy o nieprzyjemnym zapachu oraz białym, żółtym lub zielonkawym zabarwieniu (mogą być też ślady krwi), które pojawiają się przed miesiączką, przemijające bóle w okolicy krzyżowo-lędźwiowej oraz w dole brzucha i niewielkie plamienia między miesiączkami. W przypadku bardziej zaawansowanej nadżerki niepokojącymi objawami mogą być krwawienia kontaktowe, bóle podczas stosunku, bóle dołem brzucha czy też plamienia międzymiesiączkowe. Objawy, nawet jeśli się pojawią, łatwo więc pomylić z innymi schorzeniami. Tym bardziej – w chwili zaobserwowania opisanych dolegliwości należy zgłosić się do lekarza w celu uzyskania fachowej diagnozy.
Przyczyn powstawania nadżerki szyjki macicy istnieje bardzo wiele. Najczęściej wymienianymi są różnego rodzaju infekcje wirusowe, bakteryjne jak i grzybicze prowadzące do stanów zapalnych dróg rodnych. U kobiet dojrzałych płciowo nadżerki zdążają się o wiele częściej. Powstawanie nadżerki wiąże się niewątpliwie z tym, iż u kobiet tych znacznie częściej dochodzi do różnego rodzaju zaburzeń hormonalnych, które również mogą stanowić przyczynę jej powstania. Duże znaczenie u tej grupy kobiet ma ich przeszłość położnicza. Liczne porody, poronienia i związane z tym uszkodzenia mechaniczne szyjki macicy również nie są obojętne dla tego delikatnego narządu i mogą stać się przyczyna powstania nadżerki. Nie bez znaczenia jest także liczba partnerów seksualnych kobiety. Częsta zmiana partnera wiąże się niewątpliwie z większym ryzykiem wystąpienia różnego rodzaju stanów zapalnych powstałych na skutek zakażenia np. rzęsistkiem czy też chlamydiami. Do długiej listy przyczyn powstawania nadżerki szyjki macicy można zaliczyć również złe warunki socjalno-ekonomiczne czy też rodzinne skłonności do tego schorzenia.
Wybór leczenia jest uzależniony od diagnozy i wyniku badania cytologicznego, kolposkopowego, wirusologicznego lub histopatologicznego, rozległości zmiany i jej etiopatogenezy, wieku pacjentki i wywiadu położniczego. Podstawową czynnością po rozpoznaniu nadżerki szyjki macicy jest pobranie wymazu cytologicznego w celu sprawdzenia prawidłowości komórek nabłonka szyjki macicy. Od wyniku cytologii najczęściej zależy dalsze postępowanie lecznicze. Jeżeli nadżerka jest bardzo niewielka a wymaz cytologiczny nie wykazał jakichkolwiek nieprawidłowości można podjąć się jedynie częstej obserwacji pacjentki i częstszych badań cytologicznych. Gdy w wyniku cytologicznym zostanie rozpoznany jedynie stan zapalny wtedy najczęściej stosuje się leczenie przeciwzapalne zalecając stosowanie globulek dopochwowych. Po takim leczeniu zdarza się, iż zmiany się cofają. Najczęściej stosowana metodą w leczeniu nadżerki szyjki macicy jest jednak elektrokoagulacja. Potocznie zwana jest ona wypalanką, gdyż polega na wypalaniu zmienionych komórek za pomocą iskry elektrycznej. Zaletą tego zabiegu jest niewątpliwie jego krótki czas. Trwa on zaledwie kilka minut i nie wymaga znieczulenia. Do wyboru mamy też kriokoagulację (zamrażanie) lub laseroterapię (fotokoagulacja).
Wcześnie wykryta – nadżerka nie jest groźna. Dopiero jej zaniedbanie i pozostawienie bez obserwacji może spowodować groźne dla zdrowia konsekwencje. Systematyczne wizyty u ginekologa pozwolą ustrzec się kobiecie nie tylko przed nadżerką, ale również przed wieloma innymi chorobami, które często są rozpoznawane są dopiero w trakcie badania.
