Wybierając produkty w sklepie, chętnie sięgamy po te opatrzone napisem „bez cholesterolu”. Wokół cholesterolu krąży wiele mitów. Aby jednak zacząć je obalać, należy zadać sobie pytanie: czym jest cholesterol i dlaczego sama jego nazwa budzi już złe skojarzenia? Rzeczywistość jest przecież o wiele bardziej złożona – wysoki poziom cholesterolu może być niebezpieczny, ale sam cholesterol jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Aby zrozumieć rolę cholesterolu w naszej diecie, należy na początku odpowiedzieć sobie na pytanie: czym jest cholesterol? Otóż jest to substancja tłuszczowa w naturalny sposób znajdująca się w naszym organizmie. Jest składnikiem niektórych hormonów (m.in. estrogenów, androgenów, kortyzolu). Bez cholesterolu nasz organizm nie byłby w stanie wytworzyć witaminy D3. Cholesterol częściowo powstaje w wątrobie (85%), a częściowo dostarczany jest do organizmu z pokarmem.
MIT: Należy całkowicie wystrzegać się cholesterolu w diecie
FAKT: Istnieje „dobry” (HDL) i „zły” (LDL) cholesterol, różniące się budową i wpływem na organizm.
Dzięki HDL zbędny cholesterol zostaje przeniesiony do wątroby, gdzie zostaje przetworzony przez organizm, zmagazynowany lub wydalony z żółcią. Dla organizmu najkorzystniejsza sytuacja jest wtedy, gdy ma wysoki poziom HDL, a niski LDL. Zadaniem LDL jest transport cholesterolu z wątroby do komórek ciała. Badania wykazały, że jego nadwyżka może powodować choroby sercowe poprzez powstawanie złogów w tętnicach. Na ilość LDL, poza złą dietą wpływa m.in. nadwaga, palenie papierosów czy brak ruchu.
MIT: Należy mieć jak najniższy poziom cholesterolu.
FAKT: Optymalny poziom cholesterolu całkowitego we krwi wynosi 200 mg/dl.
Nie jest dobrze, gdy poziom cholesterolu w organizmie jest zbyt niski – jego niedobór szkodzi zdrowiu. Optymalny poziom wyznaczony został na 190-200 mg/dl, a na tę sumę składa się tzw. cholesterol całkowity, czyli ilość zarówno cholesterolu LDL jak i HDL. Normą dla LDL jest nie więcej niż 100-130 mg/dl, zaś normą dla HDL wynosi nie mniej niż 40-45 mg/dl.
MIT: Jaja to zło!
FAKT: Kwestia jajek, jako produktu o wysokim stężeniu cholesterolu, którego należy unikać znana jest chyba każdemu, kto zagłębi się w podręczniki dedykowane dietom. Każde jajko zawiera 200 mg cholesterolu, podczas gdy dzienną normą powinno być nie więcej niż 300 mg. Dla wszystkich zmartwionych – nie ma się czego obawiać! Według Światowej Organizacji Zdrowia normą jest spożywanie 6-10 jaj tygodniowo. Ponadto, jaja są świetnym źródłem białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, lecytyny, witamin i niezbędnych składników mineralnych. Pozostałe źródła cholesterolu, np. kiełbasy i tłuste sery, nie zawierają już tych wszystkich dobroci.
MIT: Tłuste produkty prowadzą do zwiększenia cholesterolu
FAKT: Należy uważać na tłuszcze nasycone i unikać tłuszczy trans.
Nie należy demonizować kwestii tłuszczu w diecie, a wręcz przeciwnie! Tłuszcze są niezbędnym składnikiem, potrzebnym do wytworzenia niektórych witamin. Niektóre tłuszcze mogą podwyższyć poziom dobrego cholesterolu, którego tak w naszych dietach brakuje. Warto ograniczyć tłuszcze zwierzęce (tłuste sery, wędliny, kiełbasy) na rzecz tłuszczy roślinnych (ryby, oleje roślinne, nasiona, orzechy). Nie należy jednak eliminować tłuszczy nasyconych z diety. Powinny one nadal stanowić część całości tłuszczy, które spożywamy. Jedynym rodzajem tłuszczy, którego z pewnością należy unikać, są tłuszcze trans, czyli wysoko przetworzone tłuszcze roślinne, bardzo często obecne w słodyczach.
MIT: Produkty bez cholesterolu są produktami pro-zdrowotnymi
FAKT: Etykietka „bez cholesterolu” czy „bez tłuszczu” na produktach rzekomo dietetycznych lub pro-zdrowotnych bardzo często stanowi jedynie chwyt marketingowy i nie ma nic wspólnego ze zdrowiem. Produkty te może i są pozbawione tłuszczów zwierzęcych, ale za to bardzo często zawierają w sobie niekorzystnie wpływające na zdrowie składniki, takie jak syrop glukozowo-fruktozowy, słodziki czy tłuszcze trans. Te ostatnie, mimo swego roślinnego pochodzenia mają najgorszy wpływ na nasze zdrowie i właśnie na wzrost złego cholesterolu. Jaki z tego morał? Zawsze należy czytać skład na etykietach.
MIT: Problemy z cholesterolem mają tylko ludzie starsi
FAKT: Problemy z cholesterolem może mieć osoba w każdym wieku.
Wysoki poziom cholesterolu może być dziedziczny. Uważać na niego powinny zaś przede wszystkim osoby, u których stwierdzono w rodzinie przypadłość do podwyższonego poziomu cholesterolu. Nadal jednak największą rolę odgrywa tu dieta (powinna być urozmaicona) oraz styl życia (warto zadbać o aktywność fizyczną oraz o ograniczenie używek). Amerykańska Akademia Pediatryczna radzi wręcz, aby badać poziom cholesterolu u dzieci, które mają nadwagę i pochodzą z rodzin, w których poziom cholesterolu jest wysoki.
Źródła: hellozdrowie.pl, cholesterolowa.pl, poznajsienatluszczach.pl.
zobacz również:
Dieta antycholesterolowa – jadłospis i przepisy na dania
Dieta wątrobowa – usuwanie toksyn
Dieta makrobiotyczna korzystna dla zdrowia?
Jak powstaje cholesterol?
Ja nie mogę jeść jaj, jak zjem i nie mam leków momentalnie wartość mi drastycznie wzrasta. Od czasu do czasu, ale jest to zdecydowanie rzadko, raz na kilka miesięcy zjem omlet lub jajecznicę:) Tak spożywam inne potrawy w których są jaja. Jeśli chodzi o margarynę obniżającą poziom cholesterolu, to już wysokiego nie obniży powiedział mi lekarz, ale wiem sama po sobie, że nie podwyższy i obniża w potrawie jeśli spożywamy ją z danym posiłkiem.