Problem niepłodności jest powszechnie znany. Kiedyś stanowił temat tabu, ale we współczesnym świecie coraz ciężej jest zajść w ciążę. W celu postawienia trafnej diagnozy niezbędne są badania kobiet, ale i mężczyzn.
JAKIE PARAMETRY NASIENIA BIERZE SIĘ POD LUPĘ?
Seminogram to analiza męskiego nasienia. Jego ogólne badanie to ocena makroskopowa, zaś bardziej szczegółowa to już mikroskopowa. Kontroluje się następujące parametry:
• Jakość, ilość i objętość plemników;
• Kolor i zapach plemników;
• Żywotność i ruchliwość plemników;
• Budowę plemników;
• Czas upłynnienia ejakulatu;
• Lepkość;
• pH.
Sprawdza się też wydzielinę prostaty i pęcherzyków nasiennych. Seminogram pozwala na wykrycie ewentualnych stanów zapalnych narządów rozrodczych. Gdy zdiagnozuje się infekcję bakteryjną jąder, wykonuje się dodatkowo analizę bakteriologiczną nasienia. Należy zbadać czy obecne w próbce bakterie są chorobotwórcze czy zostały przypadkowo wprowadzone w trakcie pobrania.
GDZIE MOŻNA DOKONAĆ BADANIA NASIENIA?
Ekspertyzę plemników można przeprowadzić w laboratoriach medycznych, zarówno w przychodniach, jak i klinikach ginekologiczno-położniczych.
PRZYGOTOWANIE MĘŻCZYZNY DO BADANIA NASIENIA
Istotne jest, żeby przed podjęciem decyzji o wykonaniu seminogramu zachować wstrzemięźliwość seksualną przez 3-5 dni. Ważne jest nie spożywanie w tym okresie alkoholu i zażywania leków przeciwbólowych oraz przeciwgorączkowych. Jeśli byłeś chory i aplikowałeś antybiotyk, to odczekaj co najmniej 10 dni.
Przygotuj się do wywiadu lekarskiego. Na pewno zostaniesz zapytany o przebyte choroby, używki, częstość wytrysków w ostatnich 3 miesiącach. Jeśli w tym samym dniu masz mieć pobieraną krew, wówczas w drugiej kolejności oddajesz nasienie.
Badanie być może krępuje mężczyzn, gdyż materiał do analizy uzyskuje się w wyniku masturbacji (nie zaleca się stosunku przerywanego). Warto zaznaczyć, iż jest ono całkowicie bezbolesne. Przed oddaniem próbki należy zadbać o higienę osobistą, by jej nie zanieczyścić. Nasienie z pierwszego wytrysku oddaje się do jałowego, szklanego albo plastikowego pojemnika. Najlepiej zrobić to na miejscu w specjalnie do tego wyznaczonym pokoju, ale jeśli taka opcja nie jest uwzględniona, wówczas szybko dowieź materiał do kliniki czy przychodni (najwyżej 30 minut w temperaturze 36,6 stopni). Pamiętaj – złe warunki termiczne zmieniają parametry nasienia!
JAK WYGLĄDA EKSPLORACJA NASIENIA?
Laborant od razu umieszcza próbkę z nasieniem w cieplarce w temperaturze 37 stopni, by doszło do jego upłynnienia. Trwa to zazwyczaj kilkanaście minut. Dopiero po tym procesie dochodzi do oceny parametrów makroskopowych plemników.
Wszystkie współczynniki ocenia się według norm Światowej Organizacji Zdrowia z 2010 r.
WYNIKI BADAŃ – PRAWIDŁOWE:
• Prawidłowa objętość całkowita nasienia > 1,5 ml;
• Minimalna liczna plemników to 40 milionów w całym ejakulacie i powyżej 20 milionów na mililitr;
• Koncentracja plemników (liczba plemników w 1 ml nasienia) ≥ 15 mln/ml;
• Ruch plemników – ogólny (postępowy i ruch w miejscu) ≥ 40 % i ruch postępowy ≥ 32 %;
• Morfologia plemników ≥4 %;
• Żywotność plemników – wynik ≥ 58 % plemników;
• Barwa – zwykle jest mleczna, jasnosłomkowa, słomkowa i lekko opalizująca.
• Lepkość podobna do lepkości wody;
• Czas upłynnienia < 60 minut;
• pH ≥ 7,2;
• Leukocyty < 1,0 mln/ml;
• Fruktoza > 13 mikromoli;
• Cynk > 2,4 mikromola.
WYNIKI BADAŃ – NIEPRAWIDŁOWE:
Jeśli wyniki badań są złe, może to świadczyć o niepłodności lub obniżonej rozrodczości mężczyzny.
• Oligozoospermia – zbyt mała liczba plemników w spermie podczas wytrysku – wynik < 20 milionów plemników/m;
• Astenozoospermia – zbyt mała liczba plemników poruszających się ruchem postępowym albo postępowym – szybkim < 50 %;
• Teratozoospermia – zbyt mało plemników o prawidłowej budowie – wynik < 30 % prawidłowo zbudowanych;
• Oligoasthenoteratozoospermia – nieprawidłowości w ilości, budowie, jak i ruchu plemników;
• Barwa – czerwona albo brunatna świadczy o obecności krwi w nasieniu; żółtawa po stosowaniu określonych leków lub witamin;
• Nekrozoospermia – plemniki występujące w nasieniu są martwe;
• Azoospermia – brak plemników w nasieniu;
• Aspermia – brak nasienia.
Pamiętajcie, że w sytuacji gdy wyniki seminogramu nie są pozytywne, wówczas badanie powtarza się po upływie co najmniej 3 miesięcy. Jeśli kolejne analizy przynoszą takie same rezultaty, wtedy niezbędne jest bardziej specjalistyczne rozpoznanie, na które kieruje androlog.
W przypadku, gdy w nasieniu znajduje się bardzo mała ilość plemników nie wykonuje się pełnej analizy, gdyż nie jest to możliwe. Gdy u mężczyzny nie pojawia się ejakulat, wtedy przeprowadza się ocenę moczu, oddanego zaraz po wytrysku. Pozwala to na ustalenie czy u pacjenta nasienie nie cofa się do pęcherza moczowego.
Nie bójcie się badać, bo pozwoli to na ustalenie ewentualnych schorzeń, a niejednokrotnie pozwoli zachować dobre samopoczucie, a nawet życie.
