Alergia pokarmowa u niemowlaka – objawy, diagnoza i leczenie

Częste bóle brzucha lub kolki nie muszą świadczyć tylko o naturalnej niedojrzałości układu pokarmowego niemowlęcia. To mogą być objawy alergii pokarmowej u dzieci. Jak sprawdzić, czy problemy z brzuchem są spowodowane alergią? Jakie objawy powinny nas szczególnie zaniepokoić? Jak leczy się alergię pokarmową u niemowlaków?

Objawy alergii pokarmowej u niemowlaka

W przypadku niemowlaków oznaki uczulenia mogą pojawić się nawet u dzieci karmionych wyłącznie piersią. Alergeny potrafią przenikać do mleka matki i tym sposobem będą wywoływać uczulenie. Objawy uczulenia mogą pojawić się już w pierwszych tygodniach życia – wiek nie jest żadną gwarancją, że naszego dziecka nie dopadnie problem alergii pokarmowej. Objawy alergii najczęściej nie dotyczą też tylko jednego narządu.

Symptomy, które powinny zaniepokoić każdego rodzica to częste kolki, biegunki, ulewanie, wymioty oraz śluz i krew w stolcu. Objawy ze strony układu pokarmowego mogą pojawiać się codziennie, przez co dziecko będzie zbyt wolno przybierało na wadze. Objawem alergii u dzieci może być również wysypka, szczególnie ta zlewająca się w większe plamy. Kiedy alergeny przedostaną się do organizmu dziecka, na twarzy i ciele niemowlęcia mogą pojawić się czerwone, sączące się grudki. Skóra w okolicach wysypki jest też szorstka, sucha, swędząca i podrażniona. Wyjątkowo uciążliwa wysypka może wywoływać w niemowlęciu rozdrażnienie, płaczliwość i niepokój. Przy alergii pokarmowej dziecko najczęściej dręczą pokrzywki, wysypki alergiczne oraz atopowe zapalenie skóry.

Nie tylko układ pokarmowy i skóra mogą zostać zaatakowane przez alergeny. Również układ oddechowy reaguje na uczulające składniki. U dziecka może pojawić się katar i sapka. Co to oznacza? Jeśli dojdzie do obrzęku śluzówki nosa, u niemowlęcia pojawi się wodnisty katar, a także duszność, zwana sapką. To bardzo niebezpieczny stan, który przeszkadza w swobodnym oddychaniu. W niektórych przypadkach mogą się pojawić obturacyjne zmiany w oskrzelach, a nawet reakcje wstrząsu anafilaktycznego, czyli gwałtowne sinienie, słabnięcie, a nawet utrata przytomności. Objawy ze strony układu oddechowego są groźne i mogą zagrażać życiu.

Jak diagnozuje się alergię pokarmową?

W przypadku niemowląt odkrycie co wywołuje alergię pokarmową jest trudne. Do pierwszego roku życia u dzieci nie stosuje się żadnych testów na przeciwciała (ani z krwi, ani skórnych). W takim przypadku podstawą jest uważna obserwacja tego, kiedy pojawiają się objawy alergii i powiązanie tych sytuacji z tym, co jadła wcześniej mama. Dobrym sposobem jest zapisywanie wszystkiego, co się w danym dniu jadło i momentów, kiedy u dziecka wystąpiła reakcja alergiczna. W ten sposób najczęściej udaje się ustalić jakie produkty mogą dziecku szkodzić. W takim wypadku można je wyeliminować z diety karmiącej matki i przekonać się, czy nieprzyjemne symptomy u dziecka przestaną się pojawiać. Należy jednak cały czas dbać o dobrze zbilansowaną dietę, która będzie dostarczać mamie wszystkich potrzebnych składników odżywczych.

Czasem alergia pokarmowa u niemowlaka jest tak niejednoznaczna, że lekarz zaleca wykonanie testu prowokacyjnego. Przeprowadza się go zwykle w 2 miesiącu życia dziecka i trwa około 10 dni. Polega on na podaniu matce produktów, które podejrzewa się o wywoływanie uczulenia, a potem obserwowanie reakcji dziecka po nakarmieniu mlekiem z piersi. Taki test należy jednak wykonywać tylko pod kontrolą lekarza, nigdy na własną rękę. Silne objawy alergii lub wstrząs anafilaktyczny mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia dziecka.

Produkty, które najczęściej wywołują alergię pokarmową to mleko krowie oraz jajka. Wiele słyszy się też o tak zwanej „skazie białkowej”, czyli uczuleniu na białka mleka. W takim wypadku lekarz może zalecić przejście z mleka matki na mleko modyfikowane. Dzieje się tak jednak tylko w wypadku, gdy wyczerpiemy wszystkie możliwości w walce z uporczywymi alergenami. W przypadku niemowląt z alergią pokarmową wszystkie nowe produkty trzeba wprowadzać bardzo ostrożnie do diety dziecka i uważnie obserwować, jaka będzie reakcja ze strony układu pokarmowego, oddechowego i skóry.

Sposoby leczenia alergii pokarmowej u niemowlaka?

Leczenie polega na wyeliminowaniu szkodliwego składnika z diety dziecka. Jeśli niemowlę jest karmione piersią, to mama musi pilnować swojej codziennej diety. Objawy alergii znikają zwykle po 2-3 tygodniach od wyeliminowania alergenu. Dieta eliminacyjna to najskuteczniejszy sposób w walce z alergią u tak małych dzieci. Pilnowanie ścisłej diety jest bardzo ważne, bo nieleczona alergia może powodować tak zwany marsz alergiczny. Jest to zamiana alergii pokarmowej na alergię wziewną. Kiedy nie eliminujemy szkodliwego składnika z diety dziecka, układ odpornościowy niemowlaka jest cały czas w stanie zagrożenia. Z tego powodu układ immunologiczny może zacząć uznawać inne substancje za potencjalnie szkodliwe i zacząć się przed nimi bronić. Warto również dbać o florę bakteryjną jelit i podawać dziecku probiotyki. Wpłynie to korzystnie na stan całego organizmu niemowlęcia oraz wzmocni jego odporność.

Dobrą wiadomością dla rodziców jest to, że z wielu alergii dzieci po prostu wyrastają. Po latach okazuje, się że to, co wywoływało u małego dziecka reakcje uczuleniowe, po kilku latach nie powoduje żadnych przykrych zmian w organizmie. Jak to się dzieje? Cały mechanizm działania polega na przekonaniu układu odpornościowego, że dany produkt wcale nie szkodzi i nie trzeba się przed nim bronić. Układ immunologiczny zapisuje taką informację w swojej pamięci, kiedy przez długi czas nie ma kontaktu z danym alergenem. Są jednak dzieci, u których alergia nie mija pomimo stosowania się do ścisłej diety. Bywa też tak, że dziecko wyrośnie z danej alergii, ale w dorosłym życiu będzie nadal źle tolerować dany produkt lub pojawi się u niego jakąś inna forma uczulenia, na przykład na pyłki, lub alergia krzyżowa. Więcej na temat innych rodzajów alergii u niemowląt i starszych dzieci można znaleźć na https://www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/alergia-u-niemowlat-i-dzieci-objawy-i-leczenie.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!