AIDS w Polsce

1 grudnia 2011, dodał: Emilia

Artykuł zewnętrzny

1 grudnia – Światowy Dzień Walki z AIDS

AIDS to choroba, o której się zbyt często nie myśli. Nie sądzimy, że możemy ją „złapać”. Kojarzy się jedynie z chorobą „Czarnego Lądu”. Tym czasem Hiv i Aids zbiera coraz większe żniwo także w Polsce…

Pierwszy przypadek zakażenia HIV wykryty został w Polsce w roku 1985, natomiast zachorowanie na AIDS zdiagnozowano w roku 1986. W początkowych latach, główną drogę rozprzestrzeniania się zakażeń HIV w Polsce stanowiło stosowanie środków odurzających we wstrzyknięciach oraz kontakty homoseksualne męskie. Obecnie obserwujemy wzrost liczby zakażeń będących konsekwencją ryzykownych zachowań homo i heteroseksualnych.

W ostatnich latach wskaźnik nowo wykrytych zakażeń na 100.000 mieszkańców był najwyższy w województwie dolnośląskim, a następnie warmińsko-mazurskim. Wynika to między innymi z faktu, że na ryzyko zakażenia HIV mają wpływ migracje ludności, a więc intensywność kontaktów z osobami przebywającymi na obszarach o większej dynamice epidemii (Niemcy, kraje sąsiadujące Europy Wschodniej: Ukraina, Rosja a w szczególności Obwód Kaliningradzki, gdzie odnotowuje się nie tylko szczególnie wysokie wskaźniki zakażeń HIV, ale dużą dynamikę rozprzestrzeniania się epidemii).

Od roku 2001 obserwuje się w Polsce odwrócenie trendów epidemii. Zakażeniu ulega coraz więcej osób o orientacji heteroseksualnej, bez narkomanii dożylnej w wywiadach. Osoby te zakażają się poprzez ryzykowne kontakty seksualne, często połączone ze stosowaniem środków psychoaktywnych. Obserwujemy stale rosnącą liczbę zakażeń wśród kobiet. Fakt ten należy tłumaczyć tendencją wzrostową liczby zakażeń, do których dochodzi na drodze kontaktów heteroseksualnych.

Dane od początku epidemii:

1285 zakażonych ogółem

5641 zakażonych wśród osób stosujących dożylnie środki psychoaktywne (44%)

2372 zachorowań na AIDS

1028 chorych zmarło

Dane ogólne

25-35 tys. – szacunkowa liczba osób żyjących z HIV i AIDS (ponad 23% to kobiety)

600-800 nowych zakażeń HIV rocznie

4 789 leczonych pacjentów

Epidemia HIV/AIDS dotyka w znacznym stopniu osoby młode oraz kobiety. Aż 58% osób, które uległy zakażeniu HIV, nie ukończyło 29 roku życia, w tym 8% w momencie zakażenia było przed ukończeniem dwudziestego roku życia.

Główne problemy związane z epidemią HIV/AIDS w Polsce:

brak odniesienia ryzyka zakażenia HIV do własnej osoby
zbyt późna wykrywalność zakażenia HIV
wzrost liczby zakażeń w populacji kobiet
lekooporność
niewystarczające włączanie się w działania profilaktyczne innych, poza Ministerstwem Zdrowia, resortów (pomimo Rozporządzenia Rady Ministrów)
konieczność stałego zwiększania nakładów na leczenie ARV
bardzo ograniczone środki finansowe na profilaktykę HIV/AIDS, co skutkuje m.in. zbyt małą liczbą punktów testowania (PKD) oraz ograniczeniami w dotowaniu programów.

W przypadku 95,2% zarejestrowanych nowo wykrytych zakażeń HIV nie podano prawdopodobnej drogi zakażenia. Jest to sytuacja alarmująca, która wymaga podjęcia działań ze strony wszystkich osób współpracujących przy monitorowaniu sytuacji epidemiologicznej HIV/AIDS w Polsce.

Spośród zgłoszonych w listopadzie zachorowań na AIDS, 4 zostały rozpoznane w 2010 roku oraz po jednym w 2008 i 2007 r. Wszystkie zarejestrowane zachorowania zostały potwierdzone zgodnie z kryteriami definicji europejskiej AIDS przyjętej na potrzeby nadzoru epidemiologicznego. Informacji na temat liczby komórek CD4 przy rozpoznaniu AIDS nie podano w żadnym przypadku.

Spośród zgłoszonych chorych, nikt nie był leczony antyretrowirusowo przed rozpoznaniem AIDS.

– Nie ma już grup ryzyka, problem HIV dotyczy każdego, a zakażeniem zagrożona jest coraz większa grupa ludzi – przekonuje Krajowe Centrum ds. AIDS, które, z okazji Światowego Dnia AIDS, zorganizowało w Warszawie konferencję prasową.

– Już po raz 20. obchodzimy Światowy Dzień AIDS, oznacza to, że od 20 lat świat walczy z tą chorobą i z tym problemem – powiedział wiceminister zdrowia Adam Fronczak. Dodał, że AIDS to nie tylko wyzwanie dla medycyny, ale również dla psychologów, pedagogów, duchownych oraz dziennikarzy. – W walce z AIDS niezwykle ważne są edukacja i rzetelne informacje – zaznaczył.

Jak podkreśla dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS Anna Marzec- Bogusławska, podstawowym problemem w Polsce, jeśli chodzi o HIV/AIDS jest „demokratyzacja ryzyka” – nie mówi się już o grupach ryzyka, tylko o ryzykownych zachowaniach. Według ekspertów Polacy mają wiedzę na temat HIV/AIDS, nie stosują jej jednak w życiu codziennym i nie odnoszą możliwości zakażenia HIV do siebie.

Marzec-Bogusławska zwróciła uwagę, że zmienia się specyfika epidemii – obecnie główną drogą zakażeń HIV w Polsce są ryzykowne kontakty seksualne – kiedyś było to używanie dożylnych środków odurzających. Obserwujemy także „feminizację” problemu HIV/AIDS .

W Polsce dotychczas wykryto ponad 110901 przypadków HIV, jednak szacuje się, że zarażonych wirusem może być nawet 30 tys. osób. Oznacza to, że ok. dwie trzecie osób z HIV – blisko 20 tys. – może nie wiedzieć o zakażeniu.

– Każdy powinien dowiedzieć się, jak uniknąć, jak zmniejszyć ryzyko zakażenia. Decyzję każdy musi podjąć samodzielnie, ale w oparciu o wiedzę – podkreślił ks. Arkadiusz Nowak, prezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, który zajmuje się osobami z HIV/AIDS od 1989 r. Ks. Nowak zaapelował także do minister zdrowia Ewy Kopacz o podjęcie prac nad ustawą o przeciwdziałaniu AIDS, która zawarłaby wszystkie kwestie związane z tym zagadnieniem w jednym dokumencie.

Z okazji Dnia AIDS ogólnoświatową kampanię zorganizowało także ONZ-towska organizacja UNODC. Internetowa kampania „Think. Before you start. Before you shoot. Before you share” skierowana jest przede wszystkim do ludzi młodych oraz tych, którzy używają dożylnie narkotyków.

Tab. Zakażenia według grup wiekowych

W Europie Zachodniej przez ostatnie osiem lat liczba nowych zakażeń wzrosła niemal dwukrotnie. Jednocześnie nastąpił znaczny wzrost liczby zakażeń w Europie Wschodniej i Azji Centralnej, gdzie według niektórych wskaźników liczba nowych przypadków HIV od 2004 r. wzrasta rokrocznie nawet o połowę. Na Ukrainie i w Federacji Rosyjskiej odsetek osób żyjących z HIV wynosi około 2 proc. całego społeczeństwa.

Epidemia HIV w Europie ma bardzo zróżnicowane oblicze. Sytuacja w nawet sąsiadujących ze sobą państwach może się znacznie różnić. Skandynawia i Europa Środkowa, w tym także Polska, pozostają obszarem o niskiej dynamice epidemii HIV/AIDS.

Żródła:

www.unaids.org, www.biomedical.pl, www.pzh.gov.pl , www. aids.gov.pl

Zebrała: Emilia